Trái ý Trump, ghế giám đốc CDC ‘lung lay’

Vị thế của giám đốc CDC Robert Redfield nhiều khả năng khó bảo toàn sau khi Trump gay gắt chỉ trích ông “sai lầm” về vaccine và khẩu trang.

Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) Redfield, thành viên lực lượng đặc trách chống Covid-19 của Nhà Trắng, nói tại phiên điều trần trước quốc hội hôm 16/9 rằng Mỹ có thể có vaccine vào tháng 11 hoặc 12 nhưng nguồn cung sẽ rất hạn chế. Ông đánh giá ít nhất tới quý hai hoặc quý ba năm 2021, vaccine Covid-19 mới được phân phối rộng rãi đến công chúng Mỹ

Quan chức y tế cộng đồng hàng đầu của chính quyền Trump cũng thêm rằng khẩu trang có thể hiệu quả hơn vaccine trong việc bảo vệ các cá nhân khỏi virus.

Hai nhận định trên lập tức khiến giám đốc CDC đương đầu với “gió bão” từ Tổng thống Mỹ Donald Trump và đồng minh của ông. Chưa đầy 10 tiếng sau phiên điều trần của Redfield, Trump lên tiếng chỉ trích.

“Tôi nghĩ ông ấy đã sai lầm khi nói vậy. Đó là thông tin không chính xác”, Tổng thống Trump sau đó nói với các phóng viên tại họp báo cùng ngày. Ông cho rằng ít nhất 100 triệu liều vaccine có thể được phân phối vào cuối năm nay.

Tổng thống cũng không đồng tình với quan điểm về khẩu trang của Redfiel và nói rằng ông đã gọi cho giám đốc CDC để nói về vấn đề này. “Không, khẩu trang không thể quan trọng hơn vaccine. Ông ấy đã phạm sai lầm”, Trump nói.

Giám đốc CDC Robert Redfield tại phiên điều trần ở Đồi Capitol, thủ đô Washington hồi tháng 6. Ảnh: AP.

Nhà Trắng và đồng minh đảng Cộng hòa hôm 17/9 cũng chĩa mũi dùi chỉ trích về phía giám đốc CDC. Chánh văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows nói rằng Redfield không “nằm trong số người thân cận nhất” với quá trình lên kế hoạch phát triển và phân phối vaccine.

“Tôi không biết chắc ông Redfield đã lấy mốc thời gian cụ thể đó ở đâu, nhưng nó không dựa trên những người thân cận nhất với quá trình này”, Meadows nói với chương trình “Fox & Friends” của Fox News.

Lãnh đạo phe thiểu số Hạ viện Kevin McCarthy, thành viên đảng Cộng hòa ở bang California, bày tỏ đồng tình với chỉ trích của Trump dành cho Redfield.

Tình huống này chỉ là trường hợp gần nhất Trump bất đồng với chuyên gia y tế và quan chức y tế cộng đồng trong chính chính quyền của ông. Và đây cũng không phải lần đầu tiên Redfield rơi vào tình thế “tiến thoái lưỡng nan”.

Redfield gây chú ý vào tháng 3 khi ca ngợi Trump trong chuyến thăm trụ sở CDC. Tại đây, Tổng thống Mỹ tuyên bố tất cả người Mỹ đều có thể xét nghiệm Covid-19 nếu muốn, điều mâu thuẫn với hướng dẫn của CDC.

Tới tháng 4, Trump khẳng định Washington Post trích dẫn sai lời Redfield rằng mùa đông sẽ đặc biệt khó khăn với Mỹ vì sự kết hợp của cúm mùa và Covid-19. Giám đốc CDC sau đó nói lời của ông được trích dẫn hoàn toàn chính xác.

Gần đây nhất, CDC hôm 24/8 âm thầm chỉnh sửa hướng dẫn về xét nghiệm Covid-19, trong đó nói rằng những người không biểu hiện triệu chứng nhiễm nCoV “không cần thiết” phải tiến hành xét nghiệm, ngay cả khi họ tiếp xúc gần với ca nhiễm gần đây. Hướng dẫn này gây tranh cãi và nhiều người cáo buộc CDC “cúi đầu” trước áp lực chính trị từ Tổng thốngTrump, người muốn giảm thiểu số ca nhiễm nCoV ở Mỹ.

Tổng thống Mỹ hôm 16/9 nói rằng ông vẫn tin tưởng Redfield và các quan chức nhận định không có khả năng Trump sa thải giám đốc CDC giữa đại dịch và vào thời điểm sát bầu cử. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia y tế cộng đồng và cựu quan chức CDC cho rằng Redfield nên mạnh mẽ bảo vệ danh tiếng và sự chính trực của cơ quan này.

“Tôi nghĩ rằng vì sự chính trực của cơ quan cũng như các nhà khoa học, tiến sĩ Redfield nên từ chức trong danh dự. Không phải vì ông ấy làm sai bất kỳ điều gì, mà đó là cách để đứng lên chống lại áp lực chính trị”, Lawrence Gostin, giáo sư Đại học Georgetown, người có nhiều thập kỷ làm việc với CDC, nói.

Gostin nói rằng ông tin Trump sẽ thay thế Redfield bằng “một con rối”, nhưng giám đốc CDC nên vạch rõ giới hạn cho phép. “Tôi chưa từng thấy tinh thần của nhân viên và cả cơ quan này xuống thấp như vậy. Tôi cũng chưa từng thấy CDC lép vế như lúc này. Đây là lúc CDC cần tỏa sáng”, ông nói.

Sau chỉ trích của Trump và thông báo lạc quan về thời hạn vaccine cho người Mỹ vào cuối năm nay của ông chủ Nhà Trắng, Redfield cũng cố gắng thay đổi giọng điệu. “Tôi tin tưởng 100% vào tầm quan trọng của vaccine và đặc biệt là vaccine Covid-19. Vaccine Covid-19 là điều giúp người Mỹ trở lại cuộc sống bình thường”, ông đăng bài trên Twitter.

Nhưng nhiều chuyên gia cho rằng các thông điệp hỗn loạn, liên tục thay đổi của Nhà Trắng và các cơ quan y tế cộng đồng trong chính phủ đang làm xói mòn danh tiếng của cả Redfield và cơ quan của ông.

“Tôi hiểu rằng Redfield đang trong tình thế rất khó khăn khi vừa là người được Trump bổ nhiệm, vừa là chuyên gia y tế cộng đồng. Nhưng chúng tôi hy vọng ông ấy có thể đứng về phía các nhà khoa học mà ông ấy đại diện, để đảm bảo sự chính trực của CDC”, Leana Wen, bác sĩ cấp cứu và giáo sư y tế cộng đồng tại Đại học George Washington, nói.

Mark Rosenberg, người từng điều hành Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Thương tích của CDC từ năm 1994 tới 1999, cho rằng Redfield cần “hành động đúng như lãnh đạo của một cơ quan khoa học”. Rosenberg nói Redfield không nên khơi mào chỉ trích Trump nhưng cũng không được lùi bước trước áp lực chính trị.

“Ông ấy phải là người bảo vệ khoa học bởi có tới 12.000 người đang làm việc không mệt mỏi vì CDC và tiến sĩ Redfield phải cho mọi người lý do để tiếp tục công việc họ đang làm”, Rosenberg nói. “Ông ấy không thể để khoa học bị Nhà Trắng thay đổi”.

Rosenberg tin Redfield có nhiều cách để thể hiện lập trường mà không cần từ chức. “Tôi nghĩ bước đầu tiên trước khi cân nhắc từ chức nên là cố gắng bảo vệ sự thật và danh tiếng của cơ quan này. Điều quan trọng không chỉ là đưa ra sự thật mà phải khôi phục niềm tin vào CDC”, Rosenberg cho hay.