Trải nghiệm miền sơn cước Quan Sơn

PV11:05 03/07/2024

Những năm gần đây, bên cạnh khai thác lợi thế du lịch biển, tỉnh Thanh Hóa đã và đang hướng tới phát triển du lịch tại các huyện miền núi.

Trong đó, huyện Quan Sơn là một điểm sáng với việc xây dựng và quảng bá các sản phẩm du lịch đặc trưng như du lịch khám phá thiên nhiên, du lịch văn hóa cộng đồng…, thu hút lượng khách trong nước và quốc tế ngày một tăng.

Công việc hằng ngày của bà Vi Thị Doanh (bản Ngàm, xã Sơn Điện) là dệt vải thổ cẩm và phục vụ khách tham quan.

Huyện Quan Sơn nằm ở phía tây tỉnh Thanh Hóa, có Cửa khẩu quốc tế Na Mèo là cửa ngõ giao thương với nước bạn Lào, độ che phủ rừng đạt hơn 80%. Trên địa bàn huyện có gần 200 hang động, suối, thác lớn nhỏ; có nhiều thắng cảnh, lễ hội gắn liền với đời sống của 4 dân tộc anh em (người dân tộc Thái đông nhất, chiếm gần 82% số dân). Kỳ quan động Bo Cúng, di tích lịch sử cầu Phà Lò, lễ hội Mường Xia, chợ phiên biên giới Na Mèo, nghề dệt thổ cẩm bản Ngàm… đã góp phần làm nên tiềm năng phát triển du lịch Quan Sơn thời gian qua, đặc biệt là du lịch cộng đồng, trải nghiệm hang động. Bản Ngàm (xã Sơn Điện) là bản dân tộc Thái với gần 80 hộ, trong đó 20 hộ đã đăng ký tham gia cung cấp dịch vụ lưu trú, ăn uống, phục vụ du khách tham quan. Du lịch cộng đồng ở bản Ngàm có điểm nhấn là văn hóa dân tộc Thái như: kiến trúc nhà sàn, ẩm thực, lời ca tiếng hát… và đặc biệt là nghệ thuật dệt thủ công truyền thống của phụ nữ. Bà Vi Thị Doanh (57 tuổi), một chủ homestay trong bản đồng thời là nghệ nhân dệt tâm huyết, kể rằng phụ nữ dân tộc Thái thế hệ của bà đều tự dệt, tự may được trang phục cho bản thân và cả gia đình. Hiện nay, nghề dệt có nguy cơ mai một bởi người dân có nhiều lựa chọn nhanh và rẻ hơn, song nhất thiết phải giữ nghề vì đó là tinh hoa văn hóa được trao truyền nhiều đời. Bà Vi Thị Doanh vận động bà con trong bản giữ khung dệt, mở lớp dạy nghề cho lớp trẻ đồng thời nỗ lực tìm đầu ra cho sản phẩm dệt theo hướng hàng hóa, trong đó có các sản phẩm trang trí và quà lưu niệm bán cho du khách. Khách đến bản Ngàm tham quan, nghỉ dưỡng không chỉ có dịp chiêm ngưỡng vẻ đẹp hoang sơ vùng cao, mà còn được hòa mình với sinh hoạt người dân bản địa, tìm hiểu các công đoạn nhuộm vải và dệt vải, giao lưu văn nghệ, mua sắm sản vật đặc trưng dân tộc Thái…

Nhắc đến Quan Sơn, không thể không kể đến nhiều hang động đẹp như động Bo Cúng, hang Nang Non, hang Pha Bái, hang Co Láy, hang Pha Khua… Nổi tiếng nhất là động Bo Cúng (xã Sơn Thủy) với chiều dài hơn 1 km và hệ thống thạch nhũ lung linh, tráng lệ. Năm 2023, Ủy ban nhân dân huyện Quan Sơn phối hợp Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh tại Việt Nam tiến hành khảo sát, đánh giá và công bố nhiều thông tin quan trọng về giá trị nổi bật của động: hình thành

4 triệu năm trước, độ cao 420m so với mực nước biển, nhiều măng đá đẹp và có ý nghĩa với cả nghiên cứu khoa học lẫn phát triển du lịch. Động Bo Cúng được huyện Quan Sơn đầu tư xây dựng và đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá để trở thành điểm đến hấp dẫn, mỗi năm đón hàng chục nghìn lượt khách. Cách đó không xa còn có một công trình tâm linh nổi tiếng của huyện Quan Sơn: Đền thờ tướng quân Tư Mã Hai Đào, một nhân vật lịch sử có công phò vua chống giặc, bảo vệ giang sơn. Ông là người dân tộc Thái, sống ở thế kỷ 15, thời Lê Sơ. Khi Lê Lợi khởi nghĩa chống giặc Minh, ông tham gia nghĩa quân và lập nhiều chiến công, được phong là Tư Mã (một chức quan võ thời đó) trấn thủ biên cương. Gắn với đền thờ Tư Mã Hai Đào là Lễ hội Mường Xia đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia (năm 2022). Lễ hội là sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng quan trọng của người dân, với các nghi lễ trang trọng và linh thiêng được duy trì hàng thế kỷ. Sau phần lễ là phần hội tưng bừng rộn rã cả miền rừng núi, mang dấu ấn dân tộc Thái với các trò chơi, văn nghệ dân gian như: khua luống, tung còn, chọi cù, đẩy gậy, hát khặp. Du lịch cộng đồng trải nghiệm văn hóa dân tộc Thái cũng dần manh nha ở bản Tong (xã Trung Tiến), bản Khạn (xã Trung Thượng)… với điều kiện tự nhiên thuận lợi, như núi Pha Dùa, suối Xia, ruộng lúa nương ngô xanh tươi và những nếp nhà sàn gỗ mộc mạc. Tuy nhiên, hoạt động du lịch tại huyện Quan Sơn vẫn còn nhiều điểm nghẽn, phát triển chưa tương xứng tiềm năng. Những khó khăn có thể kể đến là: địa bàn xa xôi và thiếu kết nối với các tuyến du lịch liên vùng, chưa thu hút được các doanh nghiệp đầu tư trọng điểm và đồng bộ, chất lượng nhân lực du lịch thiếu và yếu, sản phẩm du lịch còn đơn giản và chưa hấp dẫn, cơ sở lưu trú chưa đáp ứng được nhu cầu, công tác quảng bá và xúc tiến còn hạn chế…

Xác định phát triển du lịch là hướng đi đúng đắn, góp phần phát triển kinh tế- xã hội tại địa phương, xóa đói, giảm nghèo và nâng cao chất lượng đời sống nhân dân, chính quyền huyện Quan Sơn đã phê duyệt nhiều đề án như: “Đề án phát triển du lịch cộng đồng huyện Quan Sơn đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030″, “Đề án phát triển du lịch hữu cơ kết hợp du lịch sinh thái huyện Quan Sơn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030″; Kế hoạch phát triển du lịch huyện Quan Sơn đến năm 2025… Tín hiệu tích cực là từ năm 2023, đến nay các điểm du lịch trên địa bàn huyện đã đón 135.000 lượt khách. Theo Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Quan Sơn Lê Hồng Quang, trong 2 năm qua huyện đã đầu tư gần 10 tỷ đồng cho các hạng mục phát triển du lịch, gồm: hỗ trợ đầu tư điểm du lịch cộng đồng và nâng cấp đường giao thông vào bản Ngàm; đưa điện lưới về và xây dựng nhà điều hành khu du lịch động Bo Cúng; tôn tạo cảnh quan đền thờ Tư Mã Hai Đào… Huyện cũng đã và đang chủ động kêu gọi đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp làm về du lịch cộng đồng, du lịch khám phá. Song song với đó là tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức người dân tham gia phát triển du lịch bền vững gắn với bảo vệ môi trường, gìn giữ và phát huy văn hóa truyền thống. Tận dụng vị trí cửa khẩu quốc tế, huyện Quan Sơn cũng hứa hẹn góp phần quan trọng vào một số tour du lịch kết nối với tỉnh Hủa Phăn (Lào) trong thời gian tới

Bắc Kạn: Ngắm nét nguyên sơ, quyến rũ của miền sơn cước Na Rì

Na Rì được thiên nhiên ưu đãi, địa hình đồi núi nối dài và bao quanh, tạo nên những cảnh quan thiên nhiên còn nguyên vẹn sự hoang sơ, huyền bí của vùng núi cao Bắc Kạn.

Video đang HOT

Khung cảnh xanh ngát ở Na Rì, Bắc Kạn.

Bắc Kạn được thiên nhiên ưu đãi với các địa danh du lịch nổi tiếng như hồ Ba Bể, động Puông, thác Đầu Đẳng, bản Pác Ngòi... Thời gian gần đây, một địa danh du lịch mới ở tỉnh này đang thu hút rất đông du khách, nhất là các bạn trẻ đến khám phá, trải nghiệm. đó là Na Rì.

Nhiều điểm đến hấp dẫn

Na Rì là huyện vùng núi cao thuộc phía Đông Bắc của tỉnh Bắc Kạn, với diện tích tự nhiên hơn 85.000 ha. Nơi đây được thiên nhiên ưu đãi, địa hình đồi núi nối dài và bao quanh tạo nên những cảnh quan thiên nhiên đẹp, còn nguyên vẹn sự hoang sơ, huyền bí với nhiều danh lam, thắng cảnh, di sản văn hóa phi vật thể của đồng bào các dân tộc.

Điểm đến đầu tiên của du khách đó là thác Nà Đăng xã Lương Thành, chảy từ đỉnh núi cao hơn 100m xuống, nằm giữa khung cảnh núi rừng hùng vĩ, trông xa như một dải lụa. Nước thác sạch, mát lành, chạm tay vào cảm giác thật dễ chịu.

Thác Nà Đăng nằm giữa núi rừng hoang sơ.

Cách không xa thác Nà Đăng, du khách đến động Nàng Tiên thuộc xã Lương Hạ. Động ăn sâu xuống lòng núi khoảng 60m, cửa động cao 6m, rộng 6m, trần động cao khoảng từ 30-50m. Vào trong động, du khách được chiêm ngưỡng nhiều cảnh đẹp do các nhũ đá, cột đá và măng đá tạo nên.

Cảnh như rồng bay, phượng múa bằng nhũ đá huyền ảo, lung linh. Trong động có nhiều ngách nhỏ có chiều dài từ chục mét đến hàng nghìn mét thông ra sườn núi. Xung quanh là những thửa ruộng bậc thang với dòng nước uốn lượn chảy quanh được người dân nơi đây gọi là ruộng tiên, suối tiên.

Rời động Nàng Tiên, du khách đến thăm khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ (thuộc địa phận các xã Kim Hỷ, Lương Thượng, Lạng San, Ân Tình, Côn Minh) với diện tích trên 14.000 ha, phần lớn là diện tích núi đá vôi cùng hàng trăm loài động, thực vật quý hiếm.

Nơi đây đã và đang lưu giữ được hiện trạng nguyên sơ của thiên nhiên kỳ thú. Các nhà khoa học trong và ngoài nước đánh giá cao về sự phong phú của nhiều loài động, thực vật quý, hiếm, trong đó phải kể đến loài voọc má trắng, sóc, khỉ có nguy cơ bị tuyệt chủng trên toàn cầu.

Đặc biệt, đến với khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ, du khách sẽ được chứng kiến sự đa dạng của loài dơi, được coi là nhiều chủng loại nhất Việt Nam. Không những thế, đây còn coi là kho gỗ quý của tỉnh Bắc Kạn với rất nhiều cây nghiến, thông núi...

Khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ.

Sau khi tham quan, chiêm ngưỡng vẻ đẹp của núi rùng, du khách có thể dừng chân tại khu nhà cổ nằm ngay ở thị trấn Yên Lạc. Trải qua thời gian, vẫn còn đó những ngôi nhà có tuổi đời hàng trăm năm. Nơi đây có 3-4 thế hệ mỗi gia đình vẫn cùng chung sống dưới một mái nhà và cùng nhau lưu giữ những nét đẹp, kiến trúc tinh xảo, độc đáo của cha ông.

Tại đây, du khách trẻ sẽ thỏa sức sáng tạo những tác phẩm ảnh nghệ thuật với khung hình, bối cảnh như phim cổ trang. Cũng tại khu phố cổ này, đến vào dịp tổ chức chợ đêm, du khách có thể trải nghiệm, thưởng thức những món ăn truyền thống độc đáo của địa phương, do các bà, các mẹ, các chị, các em tạo nên nét ẩm thực độc đáo, mang đậm hương vị của núi rừng như: bánh ngô, bánh khảo, quẩy... cùng các gian hàng giới thiệu sản phẩm OCOP của địa phương.

Ngoài ra, khi đến với Na Rì, du khách còn có thể ghé thăm nhiều di tích lịch sử như di tích lịch Pò Kép xã Văn Vũ; Nhà Na Rì tại thôn Bắc Sen, xã Xuân Dương; Đồn Tây tại phố cổ thị trấn Yên Lạc; Nhà văn hóa truyền thống huyện Na Rì...

Động Nàng Tiên có nhiều cảnh đẹp do các nhũ đá, cột đá và măng đá tạo nên.

Bên cạnh đó, Na Rì còn thu hút du khách nhiều hoạt động, lễ hội văn hóa mang đậm bản sắc văn hóa của cộng đồng các dân tộc sinh sống như Tày, Nùng, Dao, Mông, Kinh. Tiêu biểu như Hội Lồng Tồng của dân tộc Tày, Nùng; Hội Xuân của người Mông ở Khuổi Nộc; Chợ tình Xuân Dương (ngày 25/3 Âm lịch hằng năm); các lễ hội mừng lúa mới, lễ cưới hỏi... trải nghiệm hát Then, hát Páo dung, các nghi lễ cấp sắc.

Nét ẩm thực độc đáo

Cũng như các huyện trong tỉnh Bắc Kạn, khi đến với Na Rì, ngoài khám phá nét đẹp của cảnh quan thiên nhiên, sự gần gũi, thân thiện, mến khách của người dân, du khách còn được thưởng thức, trải nghiệm nét độc đáo của ẩm thực của vùng đất này với hương vị rất riêng. Những gia vị của núi rừng càng làm cho ẩm thực nơi đây thêm quyến rũ.

Nổi bật là thịt trâu gác bếp được chế biến với gia vị đặc biệt, khiến cho món ăn trở nên khác biệt. Cùng với thịt trâu gác bếp, miến dong thái tay cũng là một đặc sản chỉ ở vùng núi Thác Giềng của Na Rì mới có. Chất đất, kỹ thuật chăm sóc, khí hậu tạo nên nét riêng của sản phẩm này. Dù mùa Đông hay ngày Hè oi ả, đến đây, du khách được thưởng thức một bát miến dong, thái tay của xứ sở núi rừng này, hương vị đậm đà, giúp cho mỗi du khách có những ấn tượng thật khó quên.

Ngoài ra, Na Rì còn có đặc sản bánh ngải truyền thống. Vị thơm của bánh ngải quyện với độ dẻo của nếp nương khiến cho du khách thưởng thức thật khó quên. Đến Na Rì, du khách còn được thưởng thức các món ăn truyền thống khác như lạp xưởng hun khói, cá sông nướng, gà rừng, trám đen, canh gà nấu gừng... những món ăn rất được đồng bào dân tộc vùng núi coi trọng và phổ biến được dùng trong những ngày Đông giá lạnh.

Các món ăn truyền thống đậm chất núi rừng Đông Bắc.

Món canh gà gừng rất có tác dụng đối với sức khỏe, từ già đến trẻ, từ người khỏe đến người yếu đều có thể ăn được món này. Gừng là một vị thuốc, vì thế, các món ăn chế biến với gừng thường xuyên góp mặt trong các bữa ăn của các gia đình người dân vùng cao và cũng là món ăn du khách rất thích được thưởng thức khi đến vùng đất này.

Ngoài ra, đến nơi đây, du khách còn được thưởng thức các loại bánh ngô, bánh đúc, bánh khoai, quẩy nóng, bánh khảo, bánh sao... với hương vị, đặc trưng riêng.

Đến Na Rì, được khám phá nét đẹp hoang sơ, ghi lại những khoảnh khắc bên nhiều di tích, danh thắng, được thưởng thức nét ẩm thực độc đáo, nhất là sự thân thiện, mến khách của người dân, để lại những dấu ấn khó quên đối với mỗi du khách, để rồi dù đi xa vẫn mong có một ngày trở lại.

Trải nghiệm du lịch Vịnh Pá Khôm - Pha Mu (Lai Châu) Nằm cách trung tâm huyện Than Uyên (tỉnh Lai Châu) khoảng 30km, thuộc xã Pha Mu, bên lòng hồ Thủy điện Bản Chát, Vịnh Pá Khôm được ví như "Vịnh Hạ Long" thu nhỏ của miền sơn cước Tây Bắc. Thời gian qua, Vịnh Pá Khôm đã và đang trở thành điểm đến hấp dẫn, thu hút du khách gần xa bởi vẻ...