Trách nhiệm pháp lý vụ cháy nhà xưởng, 7 người thương vong tại Hưng Yên

Theo luật sư, cần làm rõ một số vấn đề pháp lý để xác định yếu tố lỗi của các cá nhân liên quan trong vụ việc.

Từ đó, người có lỗi có thể phải chịu trách nhiệm hình sự theo Điều 313 Bộ luật Hình sự.

Như Dân trí thông tin, chiều 28/6, xưởng phế liệu rộng khoảng 700m2 đặt tại huyện Văn Lâm , tỉnh Hưng Yên , do ông N.V.H. (49 tuổi, ở huyện Thanh Oai , Hà Nội ) làm chủ bất ngờ bốc cháy dữ dội. Sau hơn 2 giờ đồng hồ, đám cháy được khống chế. Vụ việc khiến 5 người tử vong, 2 người bị bỏng nặng, 1 người chưa xác định tung tích. Công an tỉnh Hưng Yên đã khởi tố vụ án hình sự để điều tra theo quy định.

Với hậu quả như trên, những tổ chức, cá nhân nào có thể phải chịu trách nhiệm trước pháp luật ?

Nhà xưởng bốc cháy ngùn ngụt (Ảnh: Lê Dũng).

Những vấn đề pháp lý cần làm rõ

Luật sư Trần Minh Hùng (Trưởng Văn phòng luật sư Gia Đình, Đoàn Luật sư TPHCM) đánh giá với thiệt hại rất nghiêm trọng về người và tài sản như trên, vấn đề mấu chốt cần xác minh để làm rõ trách nhiệm pháp lý là yếu tố lỗi (nếu có) của các cá nhân liên quan và mối quan hệ nhân quả giữa yếu tố lỗi với vụ hỏa hoạn chết người. Từ đó, cần đặt ra 2 giả thiết như sau:

Thứ nhất, nếu nguyên nhân vụ hỏa hoạn xuất phát trực tiếp từ yếu tố chủ quan (VD: Hút thuốc lá gây cháy nổ, Xử lý chủ quan, cẩu thả gây chập, cháy hệ thống, nguyên vật liệu…) thì cá nhân nào có lỗi sẽ phải chịu trách nhiệm tương ứng với hành vi bản thân gây ra.

Thứ hai, nếu nguyên nhân sự việc không xuất phát từ lỗi trực tiếp của các cá nhân, song có dấu hiệu lỗi trong khâu xây dựng, kiểm định, phê duyệt, vận hành nhà xưởng, cơ quan chức năng sẽ làm rõ toàn bộ quá trình nêu trên đã tuân thủ quy định của pháp luật về phòng cháy chữa cháy theo Luật Phòng cháy chữa cháy 2001 cùng các văn bản liên quan hay chưa.

Cụ thể, đối với chủ kho là ông T.Đ.H. (ở huyện Văn Lâm), cần làm rõ người này khi dựng lập, thi công nhà xưởng có tuân thủ các quy định về an toàn phòng cháy chữa cháy trong việc xây dựng hay không.

Đối với các đơn vị chịu trách nhiệm kiểm định, phê duyệt, quản lý công trình như UBND xã, huyện, công an xã, lực lượng cảnh sát phòng cháy chữa cháy… cần làm rõ nhà xưởng đã được phê duyệt hoạt động hay chưa, và các đơn vị có kiểm tra định kỳ, chỉ đạo, đôn đốc người quản lý nhà xưởng tuân thủ các biện pháp, quy định về phòng chống cháy nổ hay không.

Đối với người thuê lại và vận hành nhà xưởng là anh N.V.H., cần làm rõ một số vấn đề gồm: (i) Người này có thường xuyên đôn đốc, tập huấn nhân viên chấp hành, thực hiện các quy định an toàn phòng cháy chữa cháy, tự kiểm tra các hạng mục, đảm bảo an toàn, phòng chống cháy nổ hay chưa, có chủ quan, tránh né, chậm thực hiện các yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước về an toàn phòng cháy chữa cháy hay không; (ii) Các trang thiết bị chữa cháy ở cơ sở có được trang bị đầy đủ, đảm bảo số lượng, chất lượng theo quy định hay không và (iii) Cần làm rõ công trình nếu đã được phê duyệt hoạt động thì có bị cơi nới, mở rộng thêm hay thay đổi công năng sử dụng các hạng mục, dẫn tới mất an toàn về phòng chống cháy nổ hay không.

Từ những vấn đề trên, cơ quan chức năng sẽ làm rõ yếu tố lỗi (nếu có) của các cá nhân liên quan trong vụ việc. Trong trường hợp bị xác định có lỗi dẫn tới hậu quả hỏa hoạn chết người, người vi phạm có thể bị xử lý về tội Vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy theo Điều 313 Bộ luật Hình sự 2015.

Với tình tiết định khung làm chết 3 người trở lên, người phạm tội có thể đối diện khung hình phạt là 7-12 năm tù.

Cột khói đen cao hàng chục mét bốc lên từ đám cháy (Ảnh: Lê Dũng).

Trách nhiệm bồi thường ra sao ?

Về trách nhiệm bồi thường dân sự, ông Hùng nhìn nhận đối với vụ hỏa hoạn, nếu các cá nhân đã tuân thủ đúng, đầy đủ các quy trình, các bước trong công tác phòng cháy chữa cháy nhưng do yếu tố khách quan (do phòng vệ chính đáng, sự kiện bất khả kháng, hoàn toàn do lỗi của người bị thiệt hại,..) dẫn đến xảy ra hỏa hoạn, cháy nổ gây thiệt hại thì không phát sinh trách nhiệm bồi thường.

Ngược lại, cá nhân vi phạm các quy tắc an toàn, vi phạm quy trình thực hiện về phòng cháy chữa cháy dẫn đến xảy ra hỏa hoạn, cháy nổ gây thiệt hại thì trách nhiệm bồi thường thuộc về cá nhân tương ứng với phần lỗi của mình gây ra.

Đồng quan điểm, luật sư Trương Văn Tuấn (Trưởng Văn phòng luật sư Trạng Sài Gòn, Đoàn Luật sư TPHCM) cũng nhìn nhận với hậu quả vụ hỏa hoạn làm 7 người thương vong, cơ quan chức năng sẽ làm rõ yếu tố lỗi của các cá nhân trong vụ việc. Cá nhân vi phạm có thể xử lý hình sự về tội Vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy theo Điều 313 Bộ luật Hình sự 2015.

Ngoài ra, các cá nhân có lỗi còn phải bồi thường thiệt hại do sức khỏe , tính mạng bị xâm phạm cho các nạn nhân cũng như thiệt hại do tài sản bị xâm phạm cho chủ nhà xưởng. Không những vậy, trách nhiệm bồi thường còn có thể áp dụng đối với các nhà dân xung quanh trực tiếp bị ảnh hưởng bởi đám cháy.

Mức bồi thường thiệt hại tài sản, sức khỏe, tính mạng bị xâm phạm sẽ căn cứ quy định tại các Điều 589, 590 và 591 Bộ luật Dân sự 2015.