Tổng thư ký LHQ kêu gọi chấm dứt quảng cáo cho nhiên liệu hóa thạch
Ngày 5/6, Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres đã kêu gọi thế giới chấm dứt quảng cáo cho nhiên liệu hóa thạch sau khi chứng kiến 12 tháng nóng kỷ lục.
Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres. Ảnh: THX/TTXVN
Biến đổi khí hậu đã gây thiệt hại nặng nề trên toàn thế giới khi gây ra các hiện tượng thời tiết cực đoan, lũ lụt và hạn hán, trong khi nhiều sông băng đang tan chảy và mực nước biển dâng cao. Trước thực tế này, Tổng thư ký LHQ kêu gọi cấm quảng cáo dầu mỏ, khí đốt và than đá, những tác nhân chính gây ra tình trạng ấm lên toàn cầu, khi các tổ chức giám sát khí hậu thế giới đưa ra một loạt phát hiện mới cho thấy Trái Đất đang gặp nguy hiểm. Theo ông Guterres, không chỉ Trái Đất gặp nguy hiểm mà chính con người đang là mối nguy hiểm đối với hành tinh này. Ông cũng nhắc lại lời kêu gọi đán.h thuế lợi nhuận của ngành nhiên liệu hóa thạch để tài trợ cho các hoạt động chống lại sự nóng lên toàn cầu.
Cơ quan giám sát khí hậu Copernicus của Liên minh châu Âu (EU) cho biết tháng trước là tháng 5 nóng nhất từ trước đến nay và là tháng thứ 12 liên tiếp phá vỡ kỷ lục như vậy. Nhiệt độ trung bình toàn cầu từ tháng 6/2023 đến tháng 5/2024 đã tăng 1,63 độ C so với thời kỳ tiề.n công nghiệp.
Video đang HOT
Còn tính riêng 2023, đây là năm nóng nhất khi nhiệt độ trung bình tăng 1,48 độ C so với thời kỳ tiề.n công nghiệp. Copernicus cho rằng hiện tượng El Nino có thể khiến nhiệt độ tăng cao hơn nữa.
Mặc dù hiện tượng thời tiết cực đoan El Nino đang dần suy yếu nhưng Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) vẫn cho rằng nhân loại đang đối mặt với 80% khả năng nhiệt độ trung bình Trái Đất sẽ tạm thời cao hơn ít nhất 1,5 độ C so với thời kỳ tiề.n công nghiệp trong 5 năm tới. Theo Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, các nước nhất trí hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu không quá 2 độ C nhưng tốt nhất là 1,5 độ C. Ông Guterres cho rằng để duy trì mức tăng 1,5 độ C, từ nay đến năm 2030, thế giới phải giảm 9% lượng khí thải toàn cầu mỗi năm. Trong khi thế giới đã nhất trí loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch tại Hội nghị lần thứ 28 Các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP28) diễn ra tại Dubai (Các Tiểu vương quốc Arập thống nhất – UAE), việc giảm khí thải vẫn chưa diễn ra.
Tuy nhiên, theo ông Guterres, ngay cả khi lượng khí thải đạt mức 0 ngay bây giờ, nghiên cứu gần đây cho thấy biến đổi khí hậu vẫn sẽ gây thiệt hại ít nhất 38.000 tỷ USD mỗi năm vào năm 2050. Các chuyên gia LHQ cho rằng con số này nhiều hơn 2.400 tỷ USD số tiề.n cần thiết vào năm 2030 để các nước đang phát triển, ngoại trừ Trung Quốc, từ bỏ nhiên liệu hóa thạch và thích ứng với tình trạng ấm lên toàn cầu.
Nhiệt độ toàn cầu nóng lên với tốc độ chưa từng thấy
Hơn 50 nhà khoa học hàng đầu cảnh báo về tình trạng nóng lên toàn cầu ở mức chưa từng thấy trong bối cảnh "ngân sách" carbon để kiềm chế nhiệt độ trong phạm vi mục tiêu quốc tế đang dần cạn kiệt.
Người dân giải nhiệt tại một vòi nước công cộng trong thời tiết nắng nóng tại Allahabad, Ấn Độ, ngày 28/4/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong nghiên cứu công bố ngày 5/6 trên tạp chí Earth System Science Data, các nhà khoa học trên cho biết nhiệt độ Trái Đất đã tăng 0,26 độ C giai đoạn từ 2014 đến năm 2023. Trong cùng giai đoạn đó, nhiệt độ bề mặt trung bình toàn cầu tăng 1,19 độ C trên mức tham chiếu tiề.n công nghiệp 1850-1900. Con số này tăng so với mức tăng 1,14 độ C ghi nhận trong báo cáo vào năm ngoái cho thập kỷ tính đến năm 2022. Nghiên cứu nhấn mạnh: "Tình trạng Trái Đất nóng lên do con người gây ra đang gia tăng với tốc độ chưa từng thấy trong hồ sơ dữ liệu".
Nghiên cứu này là một phần của chuỗi đán.h giá khí hậu định kỳ của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC) thuộc Liên hợp quốc, được công bố trung bình 6 năm một lần kể từ năm 1988.
Nghiên cứu được công bố trong cùng thời điểm các nhà ngoại giao từ khắp nơi trên thế giới nhóm họp tại Đức trong tuần này để chuẩn bị cho các cuộc hội đàm về khí hậu giữa năm trước thềm Hội nghị thượng đỉnh các nước tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP29) vào tháng 11 tại Baku, Azerbaijan.
Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu năm 2015 hối thúc các quốc gia kiềm chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 2 độ C so với mức tiề.n công nghiệp, đồng thời hướng tới mục tiêu an toàn hơn là 1,5 độ C. Nghiên cứu công bố ngày 5/6 cho thấy đến cuối năm 2023, hoạt động của con người đã đẩy nhiệt độ Trái Đất lên cao hơn 1,31 độ C so với mức tiề.n công nghiệp. Thực tế, Trái Đất đã nóng lên tổng cộng 1,43 độ C khi tính đến các yếu tố tự nhiên khác, trong đó có hiện tượng thời tiết El Nino.
Nghiên cứu chỉ ra nguyên nhân chính gây nên hiện tượng nóng lên toàn cầu là lượng khí thải nhà kính đang ở mức cao nhất từ trước đến nay. Cụ thể, lượng phát thải trung bình hằng năm trong giai đoạn 2013-2022 là 53 tỷ tấn carbon dioxide và các khí tương đương khác - chủ yếu từ việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch như dầu và khí đốt. Riêng năm 2022, lượng phát thải lên tới 55 tỷ tấn.
Điều đó có nghĩa là "ngân sách" carbon của thế giới - lượng khí thải nhà kính ước tính có thể được thải ra trước khi đẩy Trái Đất vượt qua ngưỡng tăng nhiệt độ 1,5 độ C - đang giảm nhanh chóng.
Năm 2020, IPCC tính toán "ngân sách" carbon còn lại khoảng 500 tỷ tấn CO2. Đến đầu năm 2024, con số này đã giảm xuống còn khoảng 200 tỷ tấn.
Mặc dù nghiên cứu ghi nhận một tín hiệu tích cực là tốc độ gia tăng khí thải trong thập kỷ gần đây chậm lại so với năm 2000, song tác giả chính nghiên cứu Piers Forster cũng nhấn mạnh điều này không đồng nghĩa với việc biến đổi khí hậu sẽ giảm nhẹ.
Đồng tác giả của nghiên cứu, ông Pierre Friedlingstein cho rằng thế giới không chỉ cần giữ mức phát thải ổn định, mà cần giảm thiểu xuống mức ròng bằng 0. Theo ông, lượng khí thải nếu vẫn duy trì ở mức hiện tại thì tình trạng nóng lên toàn cầu cũng sẽ tiếp tục ở cùng mức độ. Ông đán.h giá nếu không có những thay đổi đáng kể trong việc cắt giảm khí thải, ngưỡng nhiệt độ 1,5 độ C sẽ bị vượt qua và trở thành "mức trung bình dài hạn" trong vòng một thập kỷ tới.
Tất cả công ty dầu khí lớn đều không đáp ứng mục tiêu chống biến đổi khí hậu Kết quả đán.h giá của Carbon Tracker cho thấy hiện không có công ty dầu khí lớn nào đáp ứng các mục tiêu đề ra trong Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, dù có sự khác biệt rõ ràng giữa các công ty. Bể chứa dầu thô tại kho dự trữ ở Cushing, Oklahoma, Mỹ. (Ảnh: AFP/TTXVN) Theo báo cáo mới,...