Tổng thống Zelensky tuyên bố sẵn sàng đàm phán với Nga ‘dưới mọi hình thức’

Theo hãng tin Reuters, ngày 22/4, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết nước này sẵn sàng đàm phán với Nga “dưới mọi hình thức” sau khi lệnh ngừng bắn được thiết lập.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu trong cuộc họp báo tại Kiev. Ảnh: Kyodo/TTXVN

Gần đây, cả Nga và Ukraine đều đang cho thấy những nỗ lực để đạt được những bước tiến mới trong việc chấm dứt cuộc xung đột kéo dài sang năm thứ tư. Động thái trên càng được thể hiện rõ ràng hơn sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo ông có thể từ bỏ các nỗ lực hòa bình nếu không có đột phá.

“Chúng tôi sẵn sàng ghi nhận rằng, sau lệnh ngừng bắn , chúng tôi sẵn sàng ngồi lại dưới bất kỳ hình thức nào để không rơi vào ngõ cụt”, ông Zelensky phát biểu với các phóng viên tại Văn phòng Tổng thống ở Kiev.

Ông nhấn mạnh rằng bất kỳ cuộc thảo luận nào liên quan đến các điều khoản của thỏa thuận hòa bình chỉ nên diễn ra sau khi giao tranh đã chấm dứt và sẽ không thể đạt được thỏa thuận ngay lập tức trong tất cả các vấn đề.

Tổng thống Ukraine cho biết, vào ngày 23/4 (theo giờ địa phương), phái đoàn của Ukraine sẽ tiến hành thảo luận về một lệnh ngừng bắn toàn phần hoặc một phần trong các cuộc đàm phán với các quan chức châu Âu và Mỹ tại London. Cuộc họp được xem là phần tiếp nối của cuộc đàm phán tại Paris (Pháp) diễn ra vào tuần trước.

Tuy nhiên, theo tờ Financial Times đưa tin vào ngày 22/4, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Đặc phái viên Steve Witkoff sẽ không tham dự các cuộc họp trên tại châu Âu. Dẫn nguồn từ các quan chức Mỹ và châu Âu, tờ Financial Times cho biết rằng ban đầu cả hai ông Witkoff và Rubio được nhận định là sẽ tham gia cuộc họp trên, tuy nhiên trên thực tế họ đã rút lui.

Cùng lúc đó, Nhà Trắng cho biết Đặc phái viên của Tổng thống Trump về Trung Đông là Steve Witkoff sẽ một lần nữa tới Nga vào cuối tuần này để hội đàm với Tổng thống Putin. Thông tin về kế hoạch trên của ông Witkoff cũng đã được các hãng truyền thông nhà nước Nga xác nhận.

Tuy thiếu vắng hai nhân vật chủ chốt trên, phía Mỹ cũng được cho là sẽ vẫn cử Đặc phái viên Tổng thống Mỹ về Ukraine, ông Keith Kellogg tới tham dự cuộc họp này. Mặc dù được giao “nhiệm vụ chính” về vấn đề Ukraine nhưng trong thời gian qua vai trò, ảnh hưởng của ông Kellogg với xung đột Nga – Ukraine đã dường như đã “lép vé” hơn nhiều so với ông Witkoff.

Ông Witkoff, mặc dù giữ vai trò Đặc phái viên về Trung Đông nhưng ông đã nổi lên như một nhân vật chủ chốt trong các cuộc đàm phán Nga – Ukraine khi đã gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tới 3 lần.

Dẫn lời các nguồn tin thân cận, tờ Financial Times cho biết tại cuộc gặp với ông Witkoff ở St. Petersburg trong tháng này, Tổng thống Nga Putin đã đề xuất chấm dứt hoạt động giao tranh tại ranh giới hiện tại cũng như từ bỏ yêu sách kiểm soát hoàn toàn 4 vùng lãnh thổ của Ukraine.

Hiện nay, quân đội Nga đang kiểm soát một phần các vùng Donetsk, Kherson, Luhansk và Zaporizhzhia ở phía Đông Ukraine. Đây cũng là những vùng mà phía Nga đã tuyên bố sáp nhập trong cuộc trưng cầu dân ý trước đó. Ông Putin trước đó cũng đã nhiều lần yêu cầu Ukraine rút quân khỏi các khu vực mà phía Kiev đang kiểm soát tại 4 vùng này.

Financial Times nhận định đây là lần đầu tiên ông Putin chính thức cho thấy khả năng Nga sẽ rút khỏi một phần trong các yêu sách tối đa mà Moskva đưa ra kể từ những tháng đầu cuộc chiến. Tuy nhiên, tờ báo dẫn lời các quan chức châu Âu cho biết sự nhượng bộ trên của Nga có thể chỉ là một chiến thuật đàm phán.

Tờ Washington Post ngày 22/4 dẫn các nguồn tin thân cận cho biết Washington đã đề xuất việc công nhận việc Nga sáp nhập Crimea và “đóng băng tiền tuyến” như một phần của thỏa thuận hòa bình. Bán đảo Crimea, nơi Nga kiểm soát từ năm 2014, không nằm trong 4 khu vực được nêu trong đề xuất của Tổng thống Putin theo nguồn tin của Financial Times.

Tổng thống Zelensky từ lâu đã khẳng định Ukraine sẽ không công nhận sự kiểm soát của Nga tại Crimea hay các vùng lãnh thổ khác vì điều đó vi phạm hiến pháp Ukraine. Tuy nhiên, ông cũng từng ám chỉ Ukraine có thể giành lại các khu vực này bằng con đường ngoại giao theo thời gian, thay vì bằng quân sự.

Theo Washington Post, Mỹ đã trình bày các đề xuất trên với Kiev trong cuộc họp với các nước phương Tây tại Paris tuần trước.

Bên cạnh vấn đề lãnh thổ, nhiều vấn đề mấu chốt khác cũng được nhận định là đang cản trở tiến trình hòa bình bao gồm việc Điện Kremlin yêu cầu Ukraine trở thành quốc gia trung lập và không gia nhập liên minh quân sự NATO.

Ukraine đang kỳ vọng về việc triển khai một lực lượng quốc tế để giám sát việc thực hiện thỏa thuận hòa bình với Nga nếu được thực thi. Theo Ukraine, điều này sẽ đóng vai trò bảo đảm an ninh, phòng ngừa nguy cơ một cuộc chiến nữa sẽ nổ ra với Nga sau khi đạt được thỏa thuận hòa bình. Tuy nhiên, Moskva đã nhiều lần tuyên bố sẽ không chấp nhận đề nghị này.