Tổng thống Trump xem xét biện pháp thay thế trong trường hợp gặp bất lợi pháp lý

Ngày 6/11, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông sẽ xem xét các phương án thay thế để duy trì chính sách thuế quan nếu Tòa án Tối cao ra phán quyết bất lợi cho chính quyền của ông trong một vụ kiện được xem là “phép thử lớn” đối với quyền hạn của tổng thống và có thể tác động sâu rộng tới kinh tế toàn cầu .

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Nhà Trắng, Washington, D.C. Ảnh: THX/TTXVN

Phát biểu tại Nhà Trắng một ngày sau phiên điều trần về tính hợp pháp của chính sách thuế đối ứng đang được áp dụng với hầu hết các đối tác thương mại của Mỹ, Tổng thống Trump tuyên bố: “Chúng tôi tin rằng mình đã làm rất tốt, và nếu thất bại, đây sẽ là thảm họa cho nước Mỹ. Khi đó, chúng tôi sẽ phải triển khai kế hoạch dự phòng”.

Nhà lãnh đạo Mỹ nhấn mạnh Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) năm 1977 – hiện được viện dẫn làm cơ sở để áp thuế quan toàn cầu – là “công cụ tốt nhất” nhưng cũng có thể có những lựa chọn khác. Ông hy vọng chính quyền sẽ chiến thắng trong vụ kiện hiện nay và cảnh báo nước Mỹ có thể sẽ phải hoàn trả “hàng nghìn tỷ USD tiền thuế” cho các nhà nhập khẩu nếu Tòa ra phán quyết bất lợi.

Ngoài ra, ông cho biết các đối tác thương mại lớn như Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản và Hàn Quốc “đều hài lòng với các thỏa thuận thương mại hiện nay” và rằng “công cụ thuế” là nhằm mục đích “tự vệ trước thuế quan từ các nước khác”.

Trước đó, các tòa cấp dưới đã ra phán quyết rằng Tổng thống Trump vượt quá thẩm quyền khi viện dẫn IEEPA năm 1977 – vốn được ban hành nhằm đối phó các tình huống khẩn cấp quốc gia – để áp thuế quan toàn cầu cũng như áp thuế bổ sung đối với hàng hóa từ Trung Quốc, Canada và Mexico, với lý do các nước này “không hành động đủ mạnh” để ngăn chặn dòng chảy fentanyl vào Mỹ. Chính quyền Tổng thống Trump kháng cáo phán quyết, trong khi 12 bang do đảng Dân chủ lãnh đạo cùng nhiều doanh nghiệp bị ảnh hưởng khởi kiện chính quyền liên bang.

Trong phiên điều trần kéo dài 2,5 giờ ngày 5/11, nhiều thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ đã bày tỏ nghi ngờ về tính hợp pháp của các biện pháp thuế quan. Ngay cả các thẩm phán bảo thủ, vốn có quan điểm gần gũi với chính quyền Cộng hòa của ông Trump, cũng đặt nghi vấn liệu Tổng thống có quyền vượt qua Quốc hội để áp thuế cao như vậy hay không.

Trước đây, chưa có tổng thống nào tại Mỹ sử dụng IEEPA để áp dụng nhanh các mức thuế cao như vậy. Dự kiến, Tòa án Tối cao có thể sẽ ra phán quyết vào cuối năm nay.