Tổng thống Trump đang thay đổi trật tự thế giới với tốc độ chưa từng có

Từ việc thu hẹp chính phủ Mỹ, siết chặt chi tiêu liên bang, gây sức ép lên đồng minh đến điều chỉnh chiến lược kinh tế toàn cầu, tất cả đang tạo nên một làn sóng ảnh hưởng lan rộng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng, Washington, D.C. Ảnh: THX/TTXVN

Theo Wall Street Journal ngày 8/2, chỉ trong thời gian ngắn sau khi nhậm chức, Tổng thống Donald Trump đã tạo ra những thay đổi mạnh mẽ và nhanh chóng trong chính sách đối nội, đối ngoại của Mỹ, tác động sâu rộng đến trật tự thế giới và đời sống người dân.

Phạm vi và tốc độ các động thái của Tổng thống Trump nhằm thu hẹp chính phủ Mỹ, gây sức ép lên các đồng minh và định hướng lại nền kinh tế toàn cầu đang tạo ra hiệu ứng lan tỏa từ các khu vực chính của nước Mỹ đến những nơi xa xôi khác trên thế giới.

Một trong những thay đổi đáng chú ý nhất là việc cải tổ chính phủ với sự tham gia của tỷ phú Elon Musk. Chính quyền Trump đã phong toả chi tiêu của Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) và các chương trình liên bang khác, đồng thời hủy bỏ các chính sách về biến đổi khí hậu trước đây.

Chính quyền Trump cũng đã ban hành lệnh đóng băng toàn diện đối với chi tiêu của liên bang, mặc dù sau đó đã bị tòa án tạm dừng. Ngoài ra, ông Trump còn đe dọa áp dụng thuế quan cao đối với hàng hóa của Canada và Mexico, dù sau đó đã tạm thời hủy bỏ.

Tại bang Wisconsin, việc đóng băng nguồn tài trợ của liên bang đã khiến các chương trình mầm non Head Start phải tìm nguồn hỗ trợ thay thế. Theo Hiệp hội Head Start Quốc gia, tính đến thời điểm hiện tại, 52 đơn vị nhận trợ cấp Head Start, phục vụ gần 20.000 trẻ em từ các gia đình có thu nhập thấp, vẫn không thể tiếp cận được nguồn tài trợ đã được phê duyệt.

Tại Virginia, Mạng lưới Y tế Khu vực đã phải đóng cửa một nửa trong số sáu phòng khám do không thể tiếp cận nguồn tài trợ liên bang. Theo Hiệp hội Y tế Cộng đồng Virginia, khoảng một phần ba thành viên của họ không thể nhận được nguồn tài trợ liên bang, dẫn đến việc cắt giảm nhiều dịch vụ thiết yếu, trong đó có cả dịch vụ khoa sản.

Trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, Dan Conant, Giám đốc điều hành của Solar Holler tại Tây Virginia cho biết, công ty đã phải dừng 30-40 dự án thương mại trị giá khoảng 25 triệu USD do 6,2 triệu USD tiền tài trợ của liên bang bị đóng băng.

Ở Canada, tác động của chính sách thuế quan đã bắt đầu hiện rõ. South Shore Furniture đã sa thải 115 công nhân, trong khi Sheertex, nhà sản xuất quần bó tại Montreal, đã cho khoảng 140 nhân viên nghỉ việc tạm thời. Katherine Homuth, CEO của Sheertex, nhận định mức thuế 25% sẽ khiến hoạt động kinh doanh trở nên không khả thi.

Phản ứng trái chiều từ các bên

Đối với những người ủng hộ Tổng thống Trump như Laura Hickey, nhà môi giới bất động sản tại Queens, những thay đổi này là điều đáng mừng. “Tôi ủng hộ 100% mọi việc ông ấy đã làm”, bà nói và cho rằng việc cắt giảm chi tiêu cho nước ngoài là cần thiết.

Tuy nhiên, giới doanh nghiệp tỏ ra lo ngại. Constantine Alexandrakis, Tổng Giám đốc điều hành của công ty tư vấn lãnh đạo Russell Reynolds Associates, đặt câu hỏi: “Liệu chính quyền (Trump) có phải là bên khiêu khích hay người giải quyết vấn đề?”

Về phần mình, Kison Patel, Giám đốc điều hành của công ty DealRoom, nhận xét rằng sự bất ổn từ Washington đang thay đổi cách thức các giao dịch được thực hiện: “Bạn phải tập trung nhiều hơn vào việc lập kế hoạch cho những tình huống ‘nếu như’ này, vì có quá nhiều sự không chắc chắn”.

Như vậy, những thay đổi nhanh chóng trên không chỉ ảnh hưởng đến nước Mỹ mà còn tác động đến các đối tác quốc tế. Tại Colombia, 18 trực thăng Black Hawk dùng cho hoạt động chống ma túy đã phải ngừng hoạt động do thiếu nhiên liệu và bảo dưỡng từ nguồn tài trợ của Mỹ. Tại Kênh đào Panama, những tranh cãi về quyền đi lại miễn phí cho tàu Mỹ đang đe dọa phá vỡ thỏa thuận lâu đời về việc không có quốc gia nào được hưởng đặc quyền.