Tổng thống Trump bất ngờ rút lại tuyên bố tăng thuế gấp đôi với hàng hóa Canada

Theo Bloomberg, ngày 11/3, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông đang đánh giá lại kế hoạch tăng gấp đôi thuế đối với thép và nhôm đối với Canada lên 50% sau động thái tích cực từ phía Canada.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AFP/TTXVN

Trước đó vào cùng ngày, ông Trump tuyên bố ông sẽ tăng mức thuế quan lên mức 50% đối với các sản phẩm thép và nhôm được nhập khẩu từ Canada. Động thái này được cho là để trả đũa tuyên bố áp thuế điện xuất khẩu sang Mỹ của tỉnh Ontario (Canada). Tuy nhiên sau khi tỉnh Ontario tuyên bố sẽ đình chỉ khoản phụ phí 25% đối với điện xuất khẩu sang Mỹ, ông Trump đã ngay lập tức đưa ra phản ứng tích cực.

“Tôi đang xem xét điều đó, nhưng có lẽ là vậy. Tôi sẽ cho các bạn biết về điều đó”, ông Trump trả lời các phóng viên khi được hỏi liệu việc “hạ nhiệt” từ phía Canada có khiến ông từ bỏ lời đe dọa áp thuế của mình hay không.

Phát biểu của Tổng thống Trump dường như đã xoa dịu một loạt đòn tấn công ngắn ngủi nhưng được đánh giá là khá mạnh mẽ, kiên quyết trong một cuộc chiến thương mại đang lan rộng giữa Mỹ và người hàng xóm Canada, vốn đã làm rung chuyển thị trường và tạo ra bầu không khí bất ổn trên khắp các ngành công nghiệp lớn của Bắc Mỹ.

Trước bài phát biểu “hạ nhiệt” trên của ông Trump thì Thủ hiến tỉnh Ontario (Canada), ông Doug Ford và Bộ trưởng Thương mại Mỹ, ông Howard Lutnick đã chính thức thông báo hai bên có kế hoạch hội đàm vào ngày 13/3 tại Washington và tỉnh Ontario sẽ hoãn kế hoạch áp dụng phụ phí đối với xuất khẩu điện sang Mỹ. Cả ông Ford và ông Lutnick đều tuyên bố “đã có cuộc trò chuyện hiệu quả về mối quan hệ kinh tế giữa Mỹ và Canada”.

“Với bất kỳ cuộc đàm phán nào mà chúng tôi có, có một điểm mà cả hai bên đều nóng lên và nhiệt độ cần phải giảm xuống. Và tôi nghĩ rằng đây là quyết định đúng đắn. Họ hiểu chúng tôi nghiêm túc như thế nào về điện và thuế quan”, Thủ hiến Ford cho biết.

Việc đảo ngược quyết định của nhà lãnh đạo tỉnh Ontario được đưa ra vài giờ ngay sau khi Tổng thống Trump đăng bài viết trên mạng xã hội và cho biết sẽ tăng gấp đôi thuế quan đối với thép, nhôm nhập khẩu từ Canada, có hiệu lực ngay vào ngày hôm sau (12/3). Bên cạnh đó, ông Trump cũng cho biết ông sẽ “tăng đáng kể” thuế đối với phụ tùng ô tô của Canada vào ngày 2/4 nếu phía Canada không bãi bỏ thuế đối với các sản phẩm từ sữa và các hàng hóa khác của Mỹ.

Động thái này “về cơ bản sẽ đóng cửa vĩnh viễn ngành sản xuất ô tô tại Canada”, ông Trump cho biết khi công bố mức thế gấp đôi với Canada. Canada là nguồn cung cấp nhôm chính cho ngành công nghiệp của Mỹ và một số nhà máy ô tô có trụ sở tại tỉnh Ontario, mà ông Trump từng đe dọa đóng cửa, thuộc sở hữu của các nhà sản xuất ô tô Mỹ.

Những tuyên bố căng thẳng giữa Mỹ và Canada gần đây đã đánh dấu sự leo thang mới nhất trong cạnh tranh thương mại giữa hai quốc gia láng giềng và đang có nguy cơ gây ra bất ổn ngay chính tại thị trường chứng khoán của Washington. Điều này đã xảy ra kể từ thời điểm ông Trump tuyên bố đợt áp thuế đầu tiên đối với Canada và Mexico vào tuần trước. Chỉ số chứng khoán Mỹ tiếp tục giảm sau khi ông Trump tuyên bố sẽ tăng gấp đôi mức thuế đối với thép, nhôm của Canada vào đầu ngày 11/3. Trong đó, chỉ số S&P 500 giảm 0,45% lúc 14 giờ 53 chiều tại New York, trong khi chỉ số Dow Jones cũng đã giảm 0,4%.

“Mức thuế quan mới nhất của Tổng thống Trump là một cuộc tấn công vào người lao động, gia đình và doanh nghiệp Canada”, vị Thủ tướng sắp nhậm chức Canada, ông Mark Carney cho biết trong một bài viết trên mạng xã hội . “Chính phủ của tôi sẽ đảm bảo phản ứng của chúng tôi có tác động tối đa ở Mỹ và tác động tối thiểu ở Canada, đồng thời hỗ trợ những người lao động bị ảnh hưởng”, ông Mark Carney nói thêm.

Những đòn đáp trả qua lại ngày càng căng thẳng đã nhấn mạnh tính chất “không có quy luật”, khó lường của nước Mỹ dưới thời chính quyền của Tổng thống Trump. Nhiều chuyên gia dường như đã bất ngờ trước phát biểu của ông Trump vào sáng 11/3. Điều này cho thấy ông Trump đã gần như không thảo luận rộng rãi về việc tăng gấp đôi thuế đối với Canada vào đêm trước khi áp dụng.

Cuộc chiến thương mại của ông Trump được đánh giá là gần như hoàn toàn trái ngược với chương trình nghị sự trong nhiệm kỳ đầu tiên. Tại thời điểm đó, những lời đe dọa áp thuế quan của ông Trump được phát đi rộng rãi nhưng cuối cùng lại chủ yếu áp dụng cho Trung Quốc và một số lĩnh vực nhất định, bao gồm thép và nhôm, theo ông Marc Short – cựu Chánh văn phòng của Phó Tổng thống Mike Pence trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.

Động thái của Tổng thống Trump cũng diễn ra khi mà Canada sắp có vị thủ tướng mới và đây được xem là một thử thách không nhỏ với ông Carney, người chuẩn bị tiếp quản vị trí của ông Justin Trudeau ngay trong tuần này.

“Không có gì có lợi cho Đảng Tự do Canada hơn chính sách thương mại của tổng thống” ông Short nói.

Vào những ngày đầu đầu nhiệm kỳ của mình, ông Trump đã tuyên bố sẽ áp thuế 25% đối với hàng hóa của Canada và Mexico, chỉ để sau đó lại quyết định trì hoãn động thái này trong 1 tháng. Khi thuế quan với Canada có hiệu lực vào tuần trước, chỉ trong vòng vài ngày, Tổng thống Trump lại chuyển sang “chế độ” miễn thuế cho các sản phẩm được bảo hộ theo Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ sau khi thị trường sụt giảm và sự thúc giục của các nhà sản xuất ô tô Mỹ.

Một đợt thuế quan khác có thể được Mỹ sớm tiến hành áp dụng với Canada trong tháng 4 tới. Tổng thống Trump có kế hoạch áp thuế “có đi có lại” mà ông cho là tương đương với thuế quan, rào cản phi thuế quan và một số loại thuế nhất định của các quốc gia khác, bao gồm cả thuế bán hàng chung 5% của Canada.