Tổng thống Syria kêu gọi người dân chung sức xây dựng lại đất nước

Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, Tổng thống Syria Ahmad Al-Sharaa ngày 8/12 cam kết mở ra kỷ nguyên công lý và chung sống hòa bình tại quốc gia này, đồng thời kêu gọi người dân Syria chung sức xây dựng lại đất nước nhân kỷ niệm 1 năm chế độ của nhà lãnh đạo lâu năm Bashar al-Assad bị lật đổ.

Nhà lãnh đạo trên thực tế ở Syria, ông Ahmed al-Sharaa. Ảnh: IRNA/TTXVN

Sáng 8/12, đông đảo người dân Syria đã hân hoan đổ ra đường phố ở thủ đô Damascus và các thành phố lớn khác, nhiều người vẫy cờ Syria, sau khi các nhà thờ Hồi giáo bắt đầu ngày mới bằng những lời cầu nguyện lúc bình minh. Trong bài phát biểu sau buổi cầu nguyện lúc bình minh tại Nhà thờ Hồi giáo Umayyad nổi tiếng của thủ đô Damascus, Tổng thống Sharaa ca ngợi sự hy sinh và khí phách anh hùng của những chiến binh” đã tiến vào Damascus cách đây một năm. Ông Sharaa nhấn mạnh: “Giai đoạn hiện nay đòi hỏi sự đoàn kết và nỗ lực của tất cả người dân để xây dựng một Syria hùng mạnh, củng cố sự ổn định, bảo vệ chủ quyền và hướng tới một tương lai xứng đáng với những hy sinh của người dân”.

Các lực lượng đối lập do nhóm vũ trang Hồi giáo Hayat Tahrir al-Sham (HTS) của ông Sharaa đứng đầu đã phát động một cuộc tấn công chớp nhoáng vào cuối tháng 11/2024, chiếm giữ thủ đô Damascus vào ngày 8/12/2024 sau gần 14 năm xung đột , chấm dứt hơn 5 thập kỷ cai trị của gia tộc Assad. Sau khi lên lãnh đạo đất nước vào tháng 12/2024, ông Sharaa đã khôi phục lại vị thế quốc tế của Syria và giúp nới lỏng các lệnh trừng phạt đối với Damascus. Tuy nhiên, chính phủ của ông Sharaa đang phải đối mặt với những thách thức lớn trong việc đảm bảo an ninh, xây dựng lại các thể chế vốn đã sụp đổ, giành lại niềm tin của người dân Syria và giữ vững sự thống nhất đất nước. Các cuộc xung đột sắc tộc tại các vùng đất của cộng đồng thiểu số Alawite và Druze, cùng với các cuộc tấn công quân sự đang diễn ra của Israel, đã và đang ảnh hưởng xấu đến quá trình chuyển đổi mong manh của Syria.

Trước đó, ngày 7/12, trong phát biểu đánh dấu 1 năm chế độ Assad sụp đổ, Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres nhận định rằng những nỗ lực hàn gắn “chia rẽ sâu sắc” ở Syria sẽ còn kéo dài và gian nan, nhưng những thách thức phía trước “không phải là không thể vượt qua”. Ông Guterres cho rằng: “Những gì đang chờ đợi ở phía trước không chỉ là một cuộc chuyển giao chính trị, mà là cơ hội để tái thiết các cộng đồng và hàn gắn những chia rẽ sâu sắc”. Tổng thư ký LHQ khẳng định cuộc chuyển giao này mang đến cơ hội để xây dựng một quốc gia, nơi mọi người dân Syria, không phân biệt sắc tộc, tôn giáo, giới tính hay khuynh hướng chính trị, đều có thể sống an toàn, bình đẳng và có phẩm giá.

Cuộc xung đột kéo dài gần 14 năm ở Syria đã khiến hơn 13 triệu người phải di dời, trong đó ít nhất 6,1 triệu người tị nạn Syria đã chạy trốn đến Thổ Nhĩ Kỳ, Liban, Jordan và nhiều nơi khác. Theo Cao ủy Liên hợp quốc về Người tị nạn (UNHCR), số người Syria di tản ở trong nước đã ở mức 7,6 triệu người vào năm 2014, ba năm sau khi cuộc xung đột bắt đầu nổ ra. Kể từ khi chế độ của Assad sụp đổ, hơn 1 triệu người tị nạn đã trở về Syria, chủ yếu đến Damascus, Aleppo và Idlib.

Kinh tế Syria đã giảm khoảng 1,5% năm 2024, sau hơn 1 thập kỷ suy thoái và xung đột tàn khốc. Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo Tổng sản quốc nội (GDP) của Syria sẽ tăng trưởng khoảng 1% năm 2025, sau khi Syria có lãnh đạo mới và thoát khỏi các lệnh trừng phạt của phương Tây. So với năm 2010, nền kinh tế Syria đã giảm khoảng 2/3. Ước tính từ nhiều cơ quan quốc tế cho thấy GDP của Syria giảm 64% trong giai đoạn 2010-2024, từ hơn 60 tỷ USD trước xung đột xuống khoảng 20 tỷ USD hiện nay. Theo đánh giá của WB, công cuộc tái thiết Syria sẽ cần nguồn kinh phí lên tới 216 tỷ USD.

Chính phủ của Tổng thống Shara đã nhanh chóng nhận được sự ủng hộ đáng kể từ khu vực. Trong 1 năm qua, các quốc gia như Qatar, Thổ Nhĩ Kỳ và Saudi Arabia đã công bố các cam kết đầu tư và kinh doanh tại Syria. Mỹ đã dỡ bỏ các lệnh trừng phạt, trong khi Anh và Liên minh châu Âu (EU) cũng nới lỏng hầu hết các hạn chế đối với Syria. Theo LHQ, khoảng 90% dân số Syria hiện sống trong nghèo đói, trong đó khoảng 25% sống trong nghèo đói cùng cực.