Tổng thống Putin: Ông Abe qua đời là mất mát không thể bù đắp
Nhiều lãnh đạo thế giới đồng loạt chia sẻ sự bàng hoàng và thương tiếc khi hay tin cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe qua đời vì bị á.m s.át ngày 8/7.
Tổng thống Nga Vladimir Putin gửi điện chia buồn tới gia đình ông Abe, trong đó ca ngợi cựu thủ tướng Nhật là “chính khách xuất chúng”, người đã đóng góp rất lớn phát triển “quan hệ láng giềng tốt đẹp giữa hai nước chúng ta”, theo AFP.
“Tôi chúc gia đình sức mạnh và lòng dũng cảm để vượt qua nỗi mất mát không thể bù đắp này”, ông Putin viết trong điện tín.
Trong khi đó, Điện Kremlin ca ngợi cựu Thủ tướng Abe là “một nhà ái quốc” sau khi thông tin ông Abe qua đời được xác nhận.
“Chúng tôi đau buồn tột độ trước tin tức từ Nhật Bản. Ông Abe thực sự là một người yêu nước”, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết ngay sau khi bệnh viện xác nhận cựu Thủ tướng Abe đã qua đời, AFP đưa tin.
Bị sốc cũng là cảm giác mà Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long chia sẻ trước việc ông Abe b.ị b.ắn.
“Đây là hành động bạo lực không thể chấp nhận. Ông Abe là một người bạn tốt của Singapore. Tôi chỉ vừa mời ông ấy ăn trưa hồi tháng 5 trong chuyến thăm Tokyo”, ông Lý Hiển Long viết trên Facebook.
Thủ tướng Lý Hiển Long nói bị sốc khi hay tin ông Abe bị á.m s.át. Ảnh: Chính phủ Singapore.
Thủ tướng Anh Boris Johnson cho biết nước Anh sát cánh bên Nhật Bản trong thời khắc đen tối khi cựu Thủ tướng Abe được xác nhận qua đời.
“Đây là một tin rất buồn về ông Shinzo Abe. Khả năng lãnh đạo toàn cầu của ông ấy sẽ được rất nhiều người ghi nhớ. Tôi xin chia buồn với gia đình, bạn bè của ông Abe cũng như người dân Nhật Bản”, Thủ tướng Johnson cho biết.
Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern nói bà bị sốc trước cái c.hết của ông Abe.
“Ông ấy là một trong những lãnh đạo đầu tiên tôi gặp chính thức khi được bầu. Ông ấy tận tụy với công việc, hào phóng và tốt bụng. Ông ấy đã hỏi thăm tôi khi gia đình mất một con thú cưng, đó là cử chỉ nhỏ nhưng cho thấy sự tốt bụng của ông ấy. Tôi xin cầu nguyện cho gia đình ông và người dân Nhật Bản”, bà Ardern cho biết.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg miêu tả ông Abe là “người bảo vệ của nền dân chủ, một người bạn, một người đồng nghiệp trong nhiều năm”.
Ông gửi lời chia buồn tới gia đình cựu Thủ tướng Abe, Thủ tướng Kishida và người dân của Nhật Bản trong thời khắc khó khăn.
Nhà lãnh đạo Đài Loan (Trung Quốc) Thái Anh Văn lên án vụ á.m s.át là “hành vi bạo lực phi pháp”.
“Cựu Thủ tướng Abe không chỉ là người bạn tốt của tôi mà còn là người bạn trung thành của Đài Loan. Tôi tin tất cả đều sốc và đau buồn như chính bản thân tôi”, bà Thái cho biết.
Thủ tướng Đức Olaf Scholz nói ông “buồn và chấn động” trước thông tin cựu Thủ tướng Abe qua đời. Nhà lãnh đạo khẳng định nước Đức đoàn kết bên Nhật Bản “trong thời khắc khó khăn này”.
Shinzo Abe - Cựu thủ tướng Nhật Bản và những điều đặc biệt ít ai biết
Ngày 8/7/2022, đất nước Nhật Bản rúng động bởi thông tin cựu thủ tướng Shinzo Abe bị á.m s.át khi đang phát biểu trên đường phố thuộc tỉnh Nara.
Một nguồn tin từ đảng Tự do Dân chủ (LDP) thân cận với ông Abe tiết lộ đã nghe tin ông Abe b.ị b.ắn vào ngực và đã được đưa đến bệnh viện, theo NHK.
Trong khi đó, Kyodo News đưa tin cựu thủ tướng Abe đã bất tỉnh và có vẻ bị ngưng tim. NHK dẫn thông báo của sở cứu hỏa địa phương cho biết ông Abe không có sinh hiệu và trong "tình trạng ngưng tim-ngưng thở".
Theo Kyodo News dẫn nguồn tin cảnh sát, ông Abe có b.ị b.ắn từ đằng sau bởi một người với khẩu s.úng b.ắn đạn ghém. Nghi phạm b.ắn ông Abe được cho là 42 t.uổi, bị bắt với cáo buộc cố ý g.i.ế.t người.
Ông Abe (68 t.uổi) là thủ tướng Nhật Bản trong hai giai đoạn từ 2006-2007 và 2012-2020. Ông là thủ tướng tại nhiệm lâu nhất trong lịch sử Nhật Bản. Hồi tháng 9.2020, ông từ chức thủ tướng vì lý do sức khỏe.
Trong suốt cuộc đời làm chính trị của mình, ông Shinzo Abe đã để lại nhiều dấu ấn điều hành với cả những thành công lẫn sóng gió.
Gia đình có nền tảng chính trị vững chắc
Shinzo Abe sinh ngày 21 tháng 9 năm 1954, tại Tokyo trong một gia đình có ảnh hưởng kinh tế và chính trị lớn ở Nhật Bản cả trước và sau chiến tranh. Cả thế hệ Ông, Cha của Shinzo Abe đều nắm giữ vị trí quan trọng trong bộ máy điều hành Nhật Bản.
Ông ngoại của ông là Kishi Nobusuke từng bị kết án là tội phạm chiến tranh do những hậu quả đã gây ra tại các cuộc chiến tranh với Trung, Hàn. Tuy nhiên do chính sách của phe đồng minh có sự thay đổi, cho nên ông được thả tự do với tư cách chống cộng và sau đó lập lên đảng dân chủ.
Trong quyển sách Utsukushii Kuni e (Hướng đến một Quốc gia Tươi đẹp), Abe viết, "Một số người từng coi ông ngoại tôi là một 'nghi phạm tội ác chiến tranh Hạng A', và tôi căm ghét điều đó. Vì lẽ đó, có thể đã khiến tôi gần gũi hơn với 'chủ nghĩa bảo thủ'".
Năm 1977, ông tốt nghiệp khoa luật tại trường ĐH Seikei ở Tokyo, Nhật Bản. Năm 1978, ông Abe hoàn thành chương trình học chuyên ngành chính trị tại ĐH Nam California, Mỹ.
Tháng 4 năm 1979, Abe bắt đầu làm việc cho Kobe Steel. Ông rời công ty năm 1982 và theo đuổi một số vị trí trong chính phủ bao gồm trợ lý điều hành của Bộ trưởng Ngoại giao, thư ký riêng cho chủ tịch Đại Hội đồng LDP, và thư ký riêng cho Tổng Thư ký LDP.
Hai lần từ chức thủ tướng vì lý do sức khỏe
Ngày 26 tháng 9 năm 2006, Abe nhậm chức Thủ tướng Nhật Bản sau khi thủ tướng đương nhiệm là Koizumi Junichirō từ chức. Ở t.uổi 52, ông là thủ tướng trẻ nhất kể từ Fumimaro Konoe năm 1941.
Năm 2007, ông Abe từ chức Thủ tướng với lý do bệnh viêm loét đại tràng, không lâu sau khi đảng ông thua trong cuộc bầu cử năm đó. Ông được kế nhiệm bởi ông Yasuo Fukuda, người đầu tiên trong chuỗi 5 thủ tướng mà không ai tại nhiệm hơn 16 tháng.
Sau khi phục hồi, ông Abe bất ngờ trở lại chính trường, vượt qua cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ishiba Shigeru để trở thành Chủ tịch LDP lần thứ hai vào tháng 9.2012.
Tháng 12.2012, sau chiến thắng áp đảo của LDP trong cuộc tổng tuyển cử, ông trở thành Thủ tướng đầu tiên tái nhiệm kể từ ông Yoshida Shigeru năm 1948. Ông tiếp tục đắc cử với kết quả áp đảo năm 2014 và 2017.
Tháng 8.2020, ông Abe thông báo ý định từ chức, với lý do là bệnh viêm loét đại tràng trở lại. Ông chính thức từ chức vào ngày 16.9.2020, sau khi cuộc bầu cử lãnh đạo LDP diễn ra hai ngày trước đó đã bầu ông Suga Yoshihide làm Chủ tịch LDP.
Những nỗ lực không ngừng khôi phục kinh tế Nhật Bản và những điều tiếc nuối.
Khi ông Shinzo Abe quay trở lại nắm quyền, nhiều người e ngại ông sẽ hướng nước Nhật theo chủ nghĩa dân tộc bảo thủ mà họ nhận thấy qua các bài phát biểu, ngôn từ và hoạt động của ông.
Họ đưa ra các mối quan ngại rằng ông Abe sẽ làm xấu đi mối quan hệ với các nước láng giềng trong khu vực, rằng ông sẽ thay đổi Hiến pháp hòa bình, hay ông sẽ kêu gọi xem xét lại lịch sử và không quan tâm tới quyền lợi của nữ giới.
Nhìn lại tổng thể, nhiệm kỳ của Thủ tướng Abe khác rất nhiều với suy nghĩ nói trên của các nhà phân quyền trong nước và quốc tế. Cũng như tất cả các nhà lãnh đạo chính trị khác, thời gian cầm quyền của ông có thành công, có thất bại, và có những cơ hội bị bỏ lỡ. Nhưng sẽ khó vị kế nhiệm nào có thể thành công trong việc đưa nước Nhật ảnh hưởng sâu rộng trên trường quốc tế như dưới thời Shinzo Abe.
Kể từ khi lên nắm quyền vào cuối năm 2012 với tư cách là thủ tướng thứ 6 trong vòng 5 năm, ông đã giám sát sự phục hồi của Nhật Bản sau trận động đất, sóng thần và thảm họa hạt nhân tàn khốc, khôi phục đất nước trở lại tình trạng kinh tế rực rỡ.
Tuy nhiên, theo tờ New York Times, mặc dù đã nắm giữ quyền lực trong thời gian dài, ông Abe đã không đạt được mục tiêu cuối cùng của mình là sửa đổi Hiến pháp hòa bình do Mỹ thiết lập sau Thế chiến 2. Ông cũng không thể đảm bảo việc trao trả các đảo tranh chấp mà cả Nhật Bản và Nga tuyên bố chủ quyền để hai nước có thể ký hiệp ước hòa bình chính thức chấm dứt chiến tranh.
Và trong một cuộc họp báo công bố quyết định từ chức, ông Abe bày tỏ sự tiếc nuối về tham vọng thứ ba chưa thực hiện điện là đưa các công dân Nhật Bản bị Triều Tiên bắt cóc hàng thập kỷ trước trở về.
Ông Abe có lẽ là người duy nhất trong số các nhà lãnh đạo thế giới đã phát triển mối quan hệ cá nhân thân thiết với cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, mà nhiều người ở Nhật tin rằng đã giúp ngăn chặn các thỏa thuận thương mại trừng phạt hoặc yêu cầu Nhật Bản trả nhiều hơn để hỗ trợ gần 55.000 lính Mỹ đồn trú trên toàn quốc.
Người hết mình vì quan hệ Việt - Nhật
Trong thời gian tại vị, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã thăm Việt Nam 4 lần, vào tháng 11/2006, tháng 1/2013, tháng 1/2017, tháng 11/2017.
Ông cũng là Thủ tướng Nhật Bản có nhiều chuyến thăm tới Việt Nam nhất. Có thể thấy Ông Abe là một thủ tướng có nhiều nỗ lực trong việc củng cố quan hệ Việt - Nhật suốt những năm qua.
5.Người vợ đặc biệt
Phu nhân Thủ tướng Nhật Abe, bà Akie Abe gây chú ý khi vướng vào một bê bối năm 2018, nghi vấn bà có liên quan đến vụ mua bán một mảnh đất công với ưu đãi lớn cho một trường học. Thủ tướng Nhật đối mặt với khủng hoảng chính trị khi mức ủng hộ của ông giảm xuống 31%, với phần lớn các ý kiến trong môt cuộc bình chọn công khai cho rằng ông cần chịu trách nhiệm.
Thông thường, bà Akie Abe cũng là một nhân vật thu hút nhiều ý kiến trái chiều. Bà từng tự mô tả mình là "đối lập" với chồng, đôi khi không đồng ý với ông trong các vấn đề xã hội. Khi ông Abe nhậm chức vào năm 2006, vợ ông, một người hâm mộ văn hóa Hàn Quốc, được cho là có thể "làm mềm" hình ảnh bảo thủ của Thủ tướng Nhật, nhưng sau đó phong cách của bà được nhận xét là "quá tự do".
Trong đại dịch COVID-19, bà cũng gây tranh cãi khi có chuyến thăm đến một ngôi đền với khoảng 50 người, hay xuất hiện hình ảnh bà ngắm hoa anh đào khi người dân Nhật được kêu gọi ở nhà. Giải thích cho vợ, Thủ tướng Nhật nói sự kiện ngắm hoa anh đào là sự kiện riêng tư.
Lãnh đạo nhiều quốc gia ca ngợi ông Abe Shinzo là chính khách xuất chúng Hàng loạt lãnh đạo các nước đã gửi lời chia buồn và ca ngợi cựu Thủ tướng Nhật Abe Shinzo, sau khi ông qua đời ở t.uổi 67 tại bệnh viện ở thành phố Kashihara, tỉnh Nara, ngày 8-7. Cựu Thủ tướng Nhật Abe Shinzo qua đời ở t.uổi 67, lúc 17h03 (15h03 giờ VN), ngày 8-7 - Ảnh: REUTERS Các bác sĩ...
