Tổng thống Putin khiến Mỹ mất mặt

Mỹ thường bị cáo buộc là hành xử ngạo mạn trong quan hệ quốc tế và không khó để hiểu nguyên nhân. Giới quan chức Mỹ thường xuyên nói về những hành vi “không thể chấp nhận” được từ các nước khác. Hoặc họ thường nói với các nước khác và giới lãnh đạo của những nước đó rằng “phải” làm cái này, cái kia. Hoặc nếu họ cảm thấy cần phải tỏ ra thoải mái hơn một chút thì họ chỉ dùng từ “kêu gọi” các nước khác làm “những điều đúng đắn” theo giọng điệu kiểu của một người cha, người mẹ đang thất vọng.

Snowden – nhân vật đang gây sóng gió trong quan hệ giữa Mỹ với Nga và Trung Quốc

Tuy nhiên, vấn đề của Edward Snowden đã phơi bày thực tế rằng những lời nói mang tính chỉ đạo, ra lệnh của Mỹ đối với các nước khác chẳng có mấy sức nặng. Snowden là cựu nhân viên CIA từng làm việc như một nhà thầu công nghệ tại Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA). Anh này là người đã đánh cắp rất nhiều tài liệu an ninh mật của Mỹ và tiết lộ cho tờ The Guardian trước khi chạy trốn đến Sây bay Quốc tế Sheremetyevo ở thủ đô Moscow.

Tổng thống Vladimir Putin hôm qua (25/6) đã lên tiếng xác nhận, cựu nhà thầu của NSA bị Mỹ truy lùng hiện đang có mặt tại khu vực quá cảnh thuộc một sân bay ở thủ đô Moscow, Nga. Tuy nhiên, ông Putin đã khiến Mỹ phải mất mặt khi thẳng thừng bác bỏ khả năng trao trả Snowden theo yêu cầu của Washington đồng thời lên án những chỉ trích của Mỹ nhằm vào Nga là “điên rồ và rác rưởi “.

Trong những phát biểu công khai đầu tiên kể từ khi Snowden bay đến Nga hôm Chủ nhật (23/6), Tổng thống Putin dường như đã xem nhẹ những lời cảnh báo, đe dọa ngầm về hệ lụy ngoại giao đối với quan hệ Nga-Mỹ liên quan đến nhân vật đang bị truy đuổi -Snowden khi khẳng định: “Bản thân tôi không thích liên quan gì đến những vấn đề đó. Nó giống như việc xén lông một con lợn con: nó gây ầm ĩ nhưng chẳng có mấy lông để mà xén”.

Snowden – người từng làm việc 4 năm như một nhà thầu công nghệ trong một căn cứ của Cơ quan An ninh Quốc gia ở Hawaii, đang đối mặt với những cáo buộc về hoạt động gián điệp sau khi anh này tiết lộ nhiều thông tin mật liên quan đến chương trình do thám của Mỹ cho báo chí.

Việc Tổng thống Nga Putin từ chối đưa Snowden trở lại Mỹ có nguy cơ khiến cho mối quan hệ giữa hai siêu cường hàng đầu của thế giới thêm chia rẽ. Điều này có thể ảnh hưởng đến nỗ lực giải quyết các cuộc xung đột toàn cầu, trong đó có cuộc nội chiến đẫm máu ở Syria.

Trong lúc này, ở thủ đô Washington, Tổng thống Barack Obama đang đối mặt với sự chỉ trích gay gắt từ các nghị sĩ của Đảng Cộng hòa. Các nghị sĩ này đã nắm lấy cơ hội về vụ của Snowden để miêu tả ông Obama là một nhà lãnh đạo thiếu hiệu quả trên trường quốc tế.

Washington đã tìm cách để Snowden không thể tìm được nơi nào mà trốn. Tuy nhiên, Tổng thống Putin khẳng định, Nga không có hiệp ước dẫn độ với Mỹ và Moscow chỉ trục xuất Snowden khi anh này là một tội phạm.

“Anh ta không đi qua biên giới quốc gia và vì thế không cần visa. Bất kỳ cáo buộc nào cho rằng Nga đang giúp đỡ anh ta đều là điên rồ và rác rưởi”, ông Putin đã phát biểu gay gắt như vậy tại Phần Lan.

Trung, Mỹ khẩu chiến

Vụ việc liên quan đến cựu nhà thầu quân sự của Mỹ không chỉ gây ảnh hưởng đến quan hệ giữa Mỹ với Nga mà nó còn làm xấu đi quan hệ Trung-Mỹ. Bắc Kinh hôm qua (25/6) đã lên tiếng bác bỏ những cáo buộc của Mỹ cho rằng cường quốc Châu Á này tạo điều kiện để Snowden bay đến Moscow. Trung Quốc khẳng định, cáo buộc đó là “thiếu cơ sở và không thể chấp nhận được”.

Những phát biểu trên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã cho thấy sự căng thẳng trong quan hệ Trung-Mỹ kể từ khi Snowden chạy trốn đến Hồng Kông hôm 23/6.

Nhà Trắng cho rằng, quyết định của Hồng Kông trong việc cho phép Snowden rời đi là “sự lựa chọn cố tình của chính phủ nhằm phóng thích một kẻ chạy trốn bất chấp anh ta đang đối mặt với lệnh truy nã có hiệu lực và rằng quyết định đó chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ Mỹ-Trung”.

Trung Quốc bác bỏ cáo buộc trên, tuyên bố: “Phía Mỹ chẳng có lý do gì để nghi ngờ cách xử lý vấn đề theo luật của chính quyền Hồng Kông. Những chỉ trích của Mỹ nhằm vào chính phủ Trung Quốc là không có căn cứ. Trung Quốc tuyệt đối không chấp nhận điều đó”, nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hua Chunying cho biết tại một cuộc họp báo thường kỳ.

Bà Hua cũng bảo vệ quyết định của chính quyền Hồng Kông trong việc để Snowden đi, nói rằng họ đã “xử lý vấn đề theo đúng luật. Điều này chẳng có gì mà tranh cãi. Tất cả các bên nên tôn trọng điều đó”.

Bất chấp cuộc khẩu chiến căng thẳng trên, giới phân tích tin rằng, tình hình sẽ sớm dịu lại bởi các Mỹ và Trung Quốc đều không muốn mối quan hệ của họ xấu đi sau khi Tổng thống Barack Obama và Chủ tịch Tập Cận Bình vừa có một hội nghị thượng đỉnh song phương thành công cách đây vài tuần.

“Trung Quốc không muốn vụ việc của Snowden ảnh hưởng đến tình hình chung. Chính phủ Trung Quốc đã duy trì một thái độ bình tĩnh, kiềm chế bởi quan hệ Trung-Mỹ rất quan trọng”, ông Zhao Kejing, giáo sư về quan hệ quốc tế ở trường Đại học Tsinghua, Trung Quốc, nhận định.

“Mỹ không có lý do gì để gây thêm sức ép bởi nếu không họ sẽ bị mất sự ủng hộ về mặt tinh thần”, ông Zhao nói thêm.

Theo vietbao