Tổng thống Mỹ trấn an lo ngại về nguy cơ suy thoái kinh tế

Tổng thống Mỹ Donald Trump đang cố gắng xoa dịu những lo ngại về bất ổn kinh tế khi ông thúc đẩy các cuộc đàm phán thương mại với nhiều nước đối tác và tăng sức ép buộc Quốc hội thông qua dự luật về thuế và chi tiêu.

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng ngày 30/1/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Theo một quan chức cấp cao trong Chính phủ Mỹ, Nhà Trắng dự kiến trong tuần này sẽ công bố ít nhất một thỏa thuận thương mại với một quốc gia đang muốn tránh bị áp thuế cao. Đổi lại, ông Trump yêu cầu các đối tác thương mại phải nhượng bộ, trong đó có việc tăng mua hàng hóa Mỹ và giảm rào cản phi thuế quan .

Quan chức này cho biết, Tổng thống Mỹ và các cố vấn của ông đang cảm thấy tự tin hơn về triển vọng kinh tế nhờ một số tín hiệu tích cực, như đà tăng của thị trường chứng khoán và báo cáo việc làm tháng 4/2025 tốt hơn dự kiến vừa được công bố hôm 2/5. Chỉ số S&P 500 vừa ghi nhận chuỗi 9 phiên tăng liên tiếp – chuỗi dài nhất kể từ năm 2004. Với mức tăng khoảng 10% chỉ số S&P 500 đã xóa phần lớn mức giảm mạnh sau khi chi tiết về các mức thuế của ông Trump được công bố đầu tháng trước. Hiện chỉ số này chỉ còn giảm 3,3% tính từ đầu năm 2025. Lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ và đồng USD cũng đã ổn định trở lại.

Trong một cuộc phỏng vấn trên chương trình “Meet the Press” của NBC hôm 4/5, ông Trump nói nền kinh tế Mỹ đang trong giai đoạn chuyển tiếp và để ngỏ khả năng xảy ra suy thoái. Dù vậy, ông vẫn nhấn mạnh rằng chính sách của ông sẽ tạo ra một thời kỳ bùng nổ kinh tế trong lịch sử.

Ông Trump đang cố gắng định hình lại tư tưởng thị trường tự do lâu nay của đảng Cộng hòa bằng cách sử dụng thuế quan như công cụ để đưa sản xuất quay trở lại nước Mỹ. Những động thái của ông đã đi xa hơn dự đoán và chuỗi hành động lúc triển khai, lúc tạm dừng khiến nỗi lo về kinh tế gia tăng.

Nhiều nhà kinh tế vẫn dự báo về một đợt suy giảm của kinh tế Mỹ trong năm nay. Dự luật thuế và chi tiêu mà ông Trump cùng đảng Cộng hòa kỳ vọng sẽ thúc đẩy kinh tế vẫn chưa chắc mang lại kết quả như mong muốn. Nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett cuối tuần qua đã lên tiếng chỉ trích chính sách bảo hộ, gọi việc dùng thương mại làm vũ khí là điều không nên.

Dù đã tạm ngừng áp thuế đối ứng quy mô lớn với hàng chục quốc gia để dành thời gian đàm phán, ông Trump vẫn giữ nguyên mức thuế cao đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc – điều đã đẩy giá một số mặt hàng tiêu dùng tăng cao. Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ chỉ ra rằng giá xăng và thực phẩm đang giảm. Khi được hỏi về lo lắng từ các doanh nghiệp nhỏ, ông Trump bác bỏ khả năng đưa ra biện pháp hỗ trợ.

Chiến lược gia đảng Cộng hòa Marc Short – người từng làm việc trong chính quyền Tổng thống Trump nhiệm kỳ đầu – cho rằng thiệt hại từ cuộc chiến thương mại sẽ sớm trở nên rõ ràng hơn. Dù vậy, các cố vấn hàng đầu của Nhà Trắng vẫn không dự đoán suy thoái sẽ xảy ra. Tổng thống Mỹ gần đây nói sẽ giảm nhẹ tác động lên ngành ô tô, bằng cách không để các mức thuế mới chồng lên các mức thuế đã áp trước đó, đồng thời nới lỏng một số khoản thuế đối với linh kiện nước ngoài dùng để sản xuất ô tô tại Mỹ.

Nền kinh tế Mỹ đã suy giảm trong quý I/2025, khi doanh nghiệp đẩy mạnh nhập khẩu để tránh thuế và người tiêu dùng cắt giảm chi tiêu. Hiện vẫn chưa có tiến triển rõ ràng trong đàm phán thương mại giữa Mỹ với Trung Quốc, nước đã đáp trả mạnh bằng các biện pháp của riêng mình. Tờ the Wall Street Journal cho biết Trung Quốc đang cân nhắc nhượng bộ một phần liên quan đến buôn bán fentanyl – thông tin được coi là tín hiệu hạ nhiệt giúp khởi động lại đàm phán thương mại giữa hai cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới . Chính quyền Tổng thống Trump cũng đang xem xét khả năng cắt giảm thuế 145% đối với hàng nhập từ Trung Quốc nhằm giảm bớt căng thẳng, song nhấn mạnh sẽ không hành động đơn phương.

Dù để ngỏ khả năng đàm phán thương mại – yếu tố đã hỗ trợ đà phục hồi của thị trường – ông Trump vẫn khẳng định sẽ không loại bỏ hoàn toàn ý tưởng về thuế quan vĩnh viễn.