Tổng thống Liên bang Nga ra lệnh phát triển năng lượng hạt nhân vũ trụ
Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin đã chỉ thị cho hai đơn vị nhà nước là tập đoàn vũ trụ Roscosmos và Tập đoàn năng lượng nguyên tử Rosatom phân bổ kinh phí cho việc tạo ra năng lượng hạt nhân vũ trụ trước ngày 15/6.
Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu tại Điện Kremlin ngày 20/3/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Thông tin trên do Tass, một hãng thông tấn nhà nước của Liên bang Nga đăng tải và được đưa ra sau cảnh báo của người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Nhà trắng John Kirby rằng Nga đang phát triển năng lực chống vệ tinh có thể được triển khai trong không gian.
Mặc dù vào thời điểm đó, ông Kirby không xác nhận liệu vũ khí chống vệ tinh có bất kỳ thành phần hạt nhân nào hay không, nhưng ABC News đưa tin tình báo Mỹ phát hiện Nga đang tìm cách đưa vũ khí hạt nhân vào không gian để sử dụng chống lại vệ tinh.
Một quan chức Mỹ cũng nói với tờ The Washington Post rằng Moskva đang thử nghiệm cách sử dụng vụ nổ hạt nhân hoặc các phương pháp khác để bắ.n hạ vệ tinh.
Theo tạp chí News Week ngày 12/4, chỉ thị mới của Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin về năng lượng hạt nhân vũ trụ không có bất kỳ đề cập nào đến vũ khí hạt nhân hoặc thiết bị chống vệ tinh.
Tuy nhiên, người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng John Kirby hồi tháng 2 nói rằng việc triển khai vũ khí hạt nhân hoặc bất kỳ loại vũ khí hủy diệt hàng loạt nào trong không gian sẽ vi phạm hiệp ước kéo dài hàng thập kỷ.
Video đang HOT
Hiệp ước mà Kirby nhắc đến là một thỏa thuận được Mỹ và Liên Xô cũ ký năm 1967, cấm bố trí vũ khí hạt nhân hoặc các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt khác trong không gian.
Hơn một năm sau khi phát động chiến dịch quân sự nhằm vào Ukraine, vào hôm 28/2/2023, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký ban hành Luật đình chỉ việc tham gia vào Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược (New START).
Đây là hiệp ước cuối cùng còn lại với Mỹ nhằm hạn chế kho vũ khí hạt nhân.
Trước đó, việc Nga ngừng tham gia New START được Tổng thống Putin tuyên bố hôm 21/2 trong thông điệp liên bang đọc trước Quốc hội, vì Moskva không có cơ hội tiến hành các cuộc thanh sát chính thức theo thỏa thuận này.
Trong bản tin đưa ra hôm 11/4, Tass lưu ý rằng các mệnh lệnh gần đây của Tổng thống Putin được đưa ra sau cuộc họp với các Bộ trưởng Nội các Nga, tại đó họ được chỉ thị “bắt đầu từ năm 2024, ngân sách liên bang sẽ phân bổ số tiề.n cần thiết để thực hiện các biện pháp phục vụ cho dự án Phát triển năng lượng hạt nhân vũ trụ ở Nga”.
Tổng thống Liên bang Nga nói thêm rằng chính phủ nên đặc biệt chú ý đến việc thực hiện các biện pháp phát triển cơ sở khoa học và kỹ thuật hiện có trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân vũ trụ.
Tháng trước, Ông Putin đã nói về việc đưa một tổ máy điện hạt nhân vào không gian là ưu tiên hàng đầu của Nga.
Lý do EU tới nay luôn né tránh trừng phạt lĩnh vực hạt nhân của Nga
Ngày 25/2, Hungary cho biết nước này sẽ phủ quyết gói lệnh trừng phạt thứ 10 của Liên minh châu Âu (EU) đối với Nga nếu gói bao gồm các biện pháp hạn chế nhắm vào lĩnh vực hạt nhân của Nga.
Vậy điều gì đã khiến Hungary kiên quyết như vậy?
Lò phản ứng của tổ máy số 4 trong nhà máy điện hạt nhân Paks phía Đông Budapest. Ảnh: AFP
Theo đài Sputnik, tuần trước, EU đã công bố một gói trừng phạt mới đối với Nga sau1 năm Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.
Gói trừng phạt thứ 10 nhằm vào 87 công dân Nga và 34 tổ chức, bao gồm các tổ chức tài chính, Bộ Quốc phòng Nga và cơ quan tình báo đối ngoại (SVR), trung tâm nghiên cứu vũ trụ nhà nước Khrunichev và tập đoàn truyền thông Rossiya Segodnya.
Tuy nhiên, ngành công nghiệp hạt nhân của Nga vẫn thoát khỏi danh sách đen. Mặc dù dần từ bỏ và cấm các mặt hàng năng lượng chính của Nga như dầu mỏ, sản phẩm dầu mỏ, khí đốt và than đá, liên minh châu Âu dường như không sẵn sàng "ra tay" với năng lượng nguyên tử.
Về phần mình, Budapest có lý do chính đáng để phản đối một lệnh trừng phạt nhằm vào lĩnh vực năng lượng nguyên tử của Nga. Hiện nhà máy điện hạt nhân Paks của Hungary, được trang bị bốn lò phản ứng VVER 440 do Nga chế tạo và chủ yếu nhận nhiên liệu hạt nhân từ Nga, được cho là tạo ra khoảng một nửa sản lượng điện của đất nước.
Hungary không phải là quốc gia EU duy nhất khai thác các lò phản ứng hạt nhân của Nga. Trên thực tế có khoảng 18 lò phản ứng do Nga thiết kế đang được sử dụng trong khối. Danh sách các quốc gia có thiết bị hạt nhân do Nga sản xuất bao gồm Slovakia, Hungary, Phần Lan, Bulgaria và Cộng hòa Séc. Những nước đã hợp tác với tập đoàn Rosatom trong hai thập kỷ qua bao gồm Pháp, Thụy Điển, Đức, Anh và Hà Lan.
Các phương tiện truyền thông chính thống của phương Tây đã chỉ ra thực tế việc hợp tác hạt nhân EU-Nga là thói quen mà châu Âu "không thể bỏ được".
Theo Cơ quan Cung cấp Euratom của EU (ESA), vào năm 2021, tập đoàn hạt nhân Rosatom của Nga đã cung cấp 20% urani tự nhiên cho các lò phản ứng của EU và cung cấp cho khối một số lượng đáng kể các dịch vụ chuyển đổi và làm giàu.
Báo cáo của ESA cho thấy số lượng urani giao từ Nga đến các cơ sở của EU chiếm 31% tổng số urani giao đến khối, tăng 8% so với năm trước. Năm 2021, các quốc gia thành viên EU đã chi 210 triệu euro để nhập khẩu urani thô từ Nga.
Theo nghiên cứu từ Viện Dịch vụ thống nhất hoàng gia (RUSI), phạm vi tiếp cận toàn cầu của tập đoàn Rosatom đang tiếp tục phát triển, trong khi ở EU, giá trị xuất khẩu hạt nhân của Nga tăng ở một số quốc gia EU, bao gồm Slovakia, Hungary và Phần Lan.
ESA chỉ ra rằng EU quyết tâm chấm dứt sự phụ thuộc vào năng lượng nguyên tử của Nga: "Các lựa chọn đa dạng hóa cũng rất quan trọng đối với các quốc gia thành viên đang phụ thuộc vào Nga về nhiên liệu hạt nhân cho các lò phản ứng của họ phục vụ mục đích phát điện. Điều này đòi hỏi sự phối hợp và làm việc trong EU, cùng các đối tác quốc tế để đảm bảo tìm được các nguồn urani thay thế và thúc đẩy khả năng chuyển đổi, làm giàu và chế tạo nhiên liệu có sẵn ở châu Âu hoặc ở các đối tác toàn cầu của EU".
Tuy nhiên, sẽ mất thời gian và nỗ lực để đa dạng hóa các nguồn cung cấp liên quan đến nguyên tử của Nga. Ví dụ, Bulgaria và Cộng hòa Séc đã ký hợp đồng với công ty Westinghouse của Mỹ để thay thế nhiên liệu của Nga nhưng quá trình chuyển đổi có thể mất ít nhất 3 năm. Theo Agnieszka Kamierczak - người đứng đầu ESA, quy trình đa dạng hóa các dịch vụ làm giàu và chuyển đổi năng lượng nguyên tử có thể mất từ 7 đến 10 năm.
Trong tháng 2, một lò phản ứng Mochovce-3 thiết kế VVER mới của Nga đã đi vào hoạt động ở Slovakia. Trước đó, công ty nhiên liệu TVEL của Rosatom và công ty sản xuất điện của Slovakia Slovenské elektrárne đã ký hợp đồng cung cấp nhiên liệu hạt nhân cho các nhà máy điện hạt nhân ở nước này giai đoạn 2022 - 2026 với khả năng gia hạn hợp đồng đến năm 2030.
Tương tự, Hungary đang thắt chặt mối quan hệ với Nga. Tháng 8/2022, Budapest đã cấp phép cho Rosatom xây dựng hai lò phản ứng hạt nhân mới ở nước này.
Tình báo Ukraine nói về tình hình mới nhất tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia Những thông tin được Cơ quan Tình báo Quốc phòng Ukraine không chỉ liên quan tới yêu cầu của phía Nga đối với công nhân Ukraine làm tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, mà cả đối với sự luân chuyển của các kỹ sư điện người Liên bang Nga. Bản thông báo tình hình ở nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia của...