Tổng thống Indonesia cảm thấy ‘bị phản bội’ về vụ nghe lén của Úc

Tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono cho biết ông cảm thấy ‘bị phản bội’ bởi cách xử lý cuộc tranh cãi về vụ nghe lén điện thoại hồi năm ngoái của Thủ tướng Úc Tony Abbott, người mà ông xem là bạn tốt, theo báo The Guardian ngày 18.1.

Tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono (phải) và Thủ tướng Úc Tony Abbott trong một cuộc gặp trước khi vụ nghe lén bị phanh phui – Ảnh: AFP

Trong một cuốn sách mới có tựa đề Selalu Ada Pilihan (tạm dịch Luôn có một lựa chọn), ông Yudhoyono viết về một cảm giác hối tiếc sâu sắc về vụ nghe lén, vốn bị phát hiện hồi tháng 11.2013, khi quan hệ Indonesia – Úc đang phát triển ở tầm cao.

Indonesia cuối năm ngoái đã “hạ cấp” quan hệ với Úc, đình chỉ hợp tác về quân sự và cảnh sát, bao gồm lĩnh vực then chốt là buôn người, nhằm phản ứng với những tiết lộ rằng ông Yudhoyono, vợ ông và những người thân cận khác là mục tiêu theo dõi của các điệp viên Úc.

Mối quan hệ được Tổng thống Indonesia mô tả là được cải thiện ở mức cao chưa từng có và khi vụ nghe lén bị phát hiện đã tụt xuống mức thấp nhất tính từ cuộc khủng hoảng Đông Timor năm 1999.

Trong cuốn sách, chủ nhân Dinh Merdeka nói rõ rằng cách xử lý vụ việc của ông Abbott và việc ông từ chối xin lỗi đã gây tổn hại đáng kể cho mối quan hệ song phương trong thời gian gần đây, đồng thời khiến cá nhân ông bị tổn thương.

Tổng thống Yudhoyono cho biết ban đầu ông đã kiềm chế không ra lệnh phản ứng nghiêm khắc với những tiết lộ về vụ nghe lén, nhưng đã thay đổi đối sách sau khi ông Abbott từ chối xin lỗi và tiếp tục khẳng định các hoạt động đó là hành vi bình thường của các chính phủ.

“Khi người bạn tốt của tôi Tony Abbott đưa ra nhiều phát biểu trước quốc hội Úc có ý nói rằng vụ việc là bình thường và từ chối xin lỗi, tôi không thể giữ im lặng được nữa”, ông viết trong cuốn sách.

Trong một dấu hiệu phản ánh mức độ bất bình của Tổng thống Indonesia, việc ra mắt cuốn sách dày 900 trang, dự kiến diễn ra vào tháng 12.2013, đã bị hoãn lại để thêm một chương dành để nói về vụ tranh cãi nghe lén với tiêu đề: Một lãnh đạo phải kiên quyết, nhưng vẫn hợp lý.

Cuốn sách được giới thiệu ở thủ đô Jakarta vào ngày 17.1 trước cử tọa khoảng 1.000 người bao gồm các chính khách và doanh nhân tên tuổi.

Ông Yudhoyono cũng viết rằng ông không thể chấp nhận lý do đằng sau quyết định của Úc do thám cá nhân ông và những cộng sự thân tín. “Một điều cũng quan trọng là vụ việc có liên quan đến khía cạnh đạo đức của một láng giềng tốt”, ông viết.

Chủ nhân Dinh Merdeka lập luận rằng Úc lẽ ra nên thông báo cho Indonesia về chương trình do thám có tên gọi “Năm con mắt” được thực hiện cùng với Mỹ và các nước trong khu vực.

Điều thấy rõ từ cuốn sách trên rằng ông Yudhoyono vẫn bực bội về vụ nghe lén và vẫn chưa nhận được lời giải thích đầy đủ từ Úc.

Theo TNO