Tổng thống Czech: Nga có thể không đứng sau vụ nổ kho đạn
Tổng thống Czech Zeman nói “ gián điệp Nga” chỉ là một trong hai hướng điều tra vụ nổ kho đạn năm 2014, sự kiện gây căng thẳng Prague – Moskva.
“Chúng tôi đang điều tra theo hai giả thuyết. Đầu tiên là vụ nổ bắt nguồn từ bất cẩn trong xử lý thuốc nổ, thứ hai là kết quả của một chiến dịch tình báo nước ngoài. Tôi xem xét nghiêm túc cả hai giả thuyết và mong giới chức điều tra chúng một cách triệt để”, Tổng thống Czech Milos Zeman nói trong thông cáo được công bố hôm 25/4.
Zeman nói không có bằng chứng cho thấy hai điệp viên Nga xâm nhập kho vũ khí ở Vrbetice, nhưng thêm rằng không thể loại trừ giả thuyết này.
Tổng thống Zeman trong một cuộc họp tại Prague năm 2016. Ảnh: AFP .
Video đang HOT
Đây là lần đầu Tổng thống Czech đề cập công khai đến vụ nổ kho đạn đang gây căng thẳng ngoại giao giữa Prague và Moskva. Ông là nguyên thủ của Cộng hòa Czech và có quyền bổ nhiệm thủ tướng, nhưng không tham gia vào hoạt động vận hành chính quyền thường ngày.
Vụ nổ xảy ra vào tháng 10/2014 tại Kho 16 ở làng Vrbetice, phía đông Czech, phá hủy 50 tấn đạn và khiến hai công nhân của nước này t.hiệt m.ạng. Nguyên nhân sự cố không được giải đáp suốt nhiều năm.
Thủ tướng Czech Andrej Babis hôm 17/4 phát biểu trực tiếp trên truyền hình về “nghi ngờ có cơ sở rằng các sĩ quan thuộc cơ quan tình báo quân đội Nga GRU liên quan trong vụ nổ kho đạn ở khu vực Vrbetice”, thêm rằng tình huống này là “chưa từng có và đầy tai tiếng”.
Quyền Ngoại trưởng Jan Hamacek sau đó thông báo 18 nhân viên đại sứ quán Nga bị yêu cầu rời đi trong vòng 72 giờ. Lệnh trục xuất và cáo buộc là xung đột lớn nhất giữa Czech và Nga từ năm 1989 tới nay. Nga trả đũa bằng cách trục xuất 20 nhà ngoại giao Czech, chỉ để lại một vài người ở Moskva.
Động thái “ăn miếng trả miếng” tiếp tục vào ngày 19/4, khi Bộ trưởng Công nghiệp Czech Karel Havlicek cho biết tập đoàn năng lượng hạt nhân quốc gia Nga Rosatom sẽ bị cấm đấu thầu những lò phản ứng mới tại nhà máy điện hạt nhân Dukovany của Czech.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga hôm 23/4 cho biết sẽ hạn chế nhân sự của đại sứ quán Czech tại Moskva, đồng nghĩa đại sứ quán của hai nước sẽ chỉ còn 7 quan chức ngoại giao vào ngày 31/5. Cơ quan đại diện của hai nước sẽ còn 25 nhân viên hành chính và 19 nhân viên địa phương.
Căng thẳng ngoại giao giữa Nga với CH Séc, Ukraine
Thủ tướng Andrej Babis và Ngoại trưởng Jan Hamacek của CH Séc ngày 17/4 tuyên bố nước này sẽ trục xuất 18 nhân viên của Đại sứ quán Nga do nghi ngờ các cơ quan tình báo của Nga có liên quan tới một vụ nổ kho đạn của quân đội Séc vào năm 2014.
Thủ tướng Andrej Babis (phải) và Ngoại trưởng Jan Hamacek tại cuộc họp báo ở Prague, CH Séc, ngày 17/4/2021. Ảnh: AFP/TTXVN
Bộ Ngoại giao Ukraine cùng ngày thông báo một nhà ngoại giao cấp cao tại Đại sứ quán Nga ở Kiev phải rời khỏi Ukraine trong vòng 72 giờ. Đây là động thái đáp trả của Kiev sau khi Moskva trục xuất nhân viên lãnh sự Ukraine tại St.Petersburg.
Phát biểu với phóng viên, Ngoại trưởng Hamacek cho biết CH Séc sẽ trục xuất 18 nhà ngoại giao Nga được tình báo sở tại nhận diện là các đặc vụ của Cơ quan Tình báo quân đội Nga (GRU) và Cơ quan Tình báo đối ngoại Nga (SVR).
Theo ông Hamacek, 18 nhân viên Đại sứ quán Nga này phải rời khỏi CH Séc trong vòng 48 giờ. Theo Thủ tướng CH Séc Andrej Babis, nguyên nhân dẫn tới quyết định này là do nghi ngờ các sĩ quan tình báo quân đội Nga có liên quan tới vụ nổ tại kho đạn dược ở Vrbetice (CH Séc) vào năm 2014 khiến 2 công dân Séc t.hiệt m.ạng.
Đại sứ quán Nga tại CH Séc, ngày 26/3/2018. Ảnh: REUTERS
Phản ứng trước quyết định của CH Séc, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova ngày 17/4 tuyên bố CH Séc "nhận thức rõ ràng" hệ quả của quyết định trục xuất 18 nhân viên Đại sứ quán Nga tại Praha. Trong khi đó, người đứng đầu Ủy ban Đối ngoại của Duma Quốc gia (Hạ viện) Nga Leonid Slutsky cho rằng việc CH Séc liên hệ quyết định trục xuất các nhà ngoại giao Nga với sự kiện năm 2014 là không "thực tế". Theo ông Slutsky, bước đi của CH Séc tác động nghiêm trọng đến quan hệ song phương, đồng thời cảnh báo Moskva chắc chắn sẽ có động thái đáp trả.
Cùng ngày 17/4, Bộ Ngoại giao Ukraine thông báo cho một nhà ngoại giao cấp cao tại Đại sứ quán Nga ở Kiev có 72 giờ, tính từ ngày 19/4, để rời khỏi Ukraine. Bộ Ngoại giao Ukraine cũng bày tỏ "sự phản đối mạnh mẽ" đối với vụ Nga bắt giữ nhân viên lãnh sự Ukraine tại St. Petersburg Alexander Sosonyuk. Trước đó cùng ngày, ông Sosonyuk bị lực lượng an ninh Nga bắt giữ trong một thời gian ngắn.
Theo Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB), ông Sosoniuk bị bắt giữ khi tìm cách tiếp cận thông tin từ các nguồn cơ sở dữ liệu thực thi pháp luật của Nga cuộc gặp một công dân Nga. Tuyên bố nêu rõ: "Hoạt động này không phù hợp với tư cách của một nhà ngoại giao và chống lại Liên bang Nga. Nhà ngoại giao này sẽ bị xử lý theo luật pháp quốc tế". Bộ Ngoại giao Nga thông báo, ông Sosoniuk đã được thông báo rời khỏi lãnh thổ Nga trong vòng 72 giờ, bắt đầu từ ngày 19/4.
Nước có tỉ lệ nhiễm COVID cao nhất châu Âu lại thay Bộ trưởng Y tế Euronews ngày 30/10 đưa tin, Cộng hoà Czech mới đây đã lần thứ ba thay Bộ trưởng Y tế mới chỉ sau 6 tuần ứng phó với đại dịch COVID-19. Người Phát ngôn Tổng thống Czech cho hay, người được chỉ định trở thành Bộ trưởng Y tế nước này thay cho ông Roman Prymula là ông Jan Blatný. Đây là Bộ trưởng...
