Tổng thống Azerbaijan nêu ba yêu cầu đối với Nga về ta.i nạ.n máy bay thảm khốc ở Kazakhstan
Người Nga không thiết lập được nguồn cung cấp số lượng lớn thiết bị bay không người lái ( UAV) cảm tử Shahed từ Iran, trong khi Iran khó có thể tăng cường sản xuất vì “hệ thống năng lượng của họ đang sụp đổ”.
Đây là thông tin được ông Ivan Tymochko, Chủ tịch Hội đồng Dự bị Lục quân Ukraine tiết lộ trên truyền hình quốc gia nước này.
“Tới nay, họ vẫn chưa thể đảm bảo nguồn cung cấp (thiết bị bay không người lái cảm tử) Shahed từ Iran với số lượng lớn. Đặc biệt là hiện nay, khi chúng ta hiểu rằng Iran đang lo ngại về nhiều vấn đề, họ khó có thể mở rộng quy mô sản xuất cho Liên bang Nga khi hệ thống năng lượng của họ đang trên bờ vực sụp đổ”, ông Tymochko cho biết.
Ông Tymochko giải thích rằng Liên bang Nga đang cố gắng tăng cường sản xuất thiết bị bay không người lái cảm tử (kamikaze) của riêng mình nhưng họ thiếu lực lượng lao động có trình độ để thực hiện việc này.
“Tôi không nói đến các chuyên gia khác – họ không có đủ công nhân để, ví dụ, sản xuất một nhóm linh kiện hoặc bộ phận nhất định trên các dây chuyền sản xuất. Điều này có nghĩa là, ngoài việc xây dựng các nhà máy vốn dễ bị tổn thương trước các cuộc không kích, họ thực sự đang cố gắng phân tán sản xuất các bộ phận này… để giảm thiểu rủi ro”, ông Tymochko cho biết.
Chủ tịch Hội đồng Dự bị Lục quân Ukraine lưu ý rằng việc Liên bang Nga đưa ra các thay đổi và đơn giản hóa trong các linh kiện của thiết bị bay không người lái cảm tử Shahed là một phần trong nỗ lực tăng cường khả năng chống lại chiến tranh điện tử.
“Họ đang cố gắng thay đổi hình dạng hoặc khả năng nhận diện, hoặc giảm khả năng bị phát hiện trên không để ngăn hệ thống phòng không của chúng ta theo dõi chúng. Họ cũng đang cố gắng làm cho chúng rẻ nhất có thể bằng các dây chuyền song song, để phụ thuộc tối thiểu vào bất kỳ linh kiện cụ thể nào. Vì vậy… chúng ta thấy rằng họ đang tăng số lượng, nhưng họ không thể cải tiến Shahed đến mức có thể thoát khỏi hệ thống phòng không của chúng ta”, ông Tymochko tuyên bố.
Video đang HOT
Chủ tịch Hội đồng Dự bị Lục quân Ukraine cho biết, hiện tại nhiệm vụ chính của thiết bị bay không người lái cảm tử Shahed không phải là tấ.n côn.g mục tiêu mà là làm kiệt quệ hệ thống phòng không của Ukraine.
Theo báo cáo trước đó của Ukrinform vào ngày 22/12, tờ The New York Times đưa tin rằng các cơ quan chính phủ ở Iran đã đóng cửa hoặc hoạt động cùng với việc rút ngắn thời gian làm việc, các cơ sở giáo dục đã chuyển sang chế độ trực tuyến, và các doanh nghiệp công nghiệp đang bị cắt điện, dẫn đến việc gần như ngừng hoàn toàn sản xuất do khủng hoảng năng lượng.
Quan hệ Nga Azerbaijan ra sao sau vụ bắ.n nhầm máy bay gây thảm kịch?
Lời xin lỗi của Điện Kremlin mà không nhận trách nhiệm về vụ bắ.n rơi máy bay đã làm phức tạp thêm nỗ lực của Azerbaijan và Kazakhstan nhằm duy trì mối quan hệ hữu nghị với Nga trong khi không tỏ ra yếu đuối trước công dân của mình và thế giới.
Hiện trường vụ rơi máy bay của Hãng hàng không Azerbaijan Airlines ở gần thành phố Aktau, Kazakhstan ngày 27/12/2024. Ảnh: AA/TTXVN
Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 28/12 đã xin lỗi về vụ ta.i nạ.n máy bay của hãng hàng không Azerbaijan Airlines vào tuần trước, phá vỡ sự im lặng kéo dài ba ngày của Điện Kremlin về thảm kịch khiến 38 người t.ử von.g.
Điện Kremlin cho biết trong một tuyên bố rằng ông Putin đã "xin lỗi" về vụ ta.i nạ.n trong một cuộc điện thoại với người đồng cấp Azerbaijan, Ilham Aliyev. Theo đó, nhà lãnh đạo Nga là người chủ động gọi điện và nói với ông Aliyev về "sự cố thương tâm xảy ra trong không phận Nga". Ông cho biết khi máy bay đang tiến gần đến đích theo lịch trình là Grozny, ở miền nam đất nước, thì lực lượng phòng không Nga đã bắt đầu đẩy lùi một cuộc tấ.n côn.g của các thiết bị bay không người lái Ukraine vào sân bay Grozny và các sân bay khác gần đó.
Các chuyên gia hàng không và các quan chức Mỹ tin rằng một tên lửa phòng không của Nga có thể đã vô tình bắ.n hạ chiếc máy bay chở khách Azerbaijan, khiến nó rơi xuống lãnh thổ Kazakhstan. Tuyên bố của Điện Kremlin không quy kết vụ ta.i nạ.n là do tên lửa của Nga, nhưng trong tuyên bố chấp nhận lời xin lỗi, văn phòng tổng thống Azerbaijan cho rằng đó thực sự là nguyên nhân.
"Tổng thống Ilham Aliyev nhấn mạnh rằng máy bay chở khách của Azerbaijan Airlines đã gặp phải sự can thiệp vật lý và kỹ thuật từ bên ngoài khi đang ở không phận Nga, dẫn đến mất kiểm soát hoàn toàn", văn phòng tổng thống Azerbaijan cho biết trong tuyên bố cùng ngày 28/12. Tuyên bố nói thêm rằng máy bay "đã có thể hạ cánh khẩn cấp là nhờ lòng dũng cảm và sự chuyên nghiệp của các phi công".
Ông Aliyev đã kêu gọi tiến hành một cuộc điều tra kỹ lưỡng và "đảm bảo những người chịu trách nhiệm phải chịu trách nhiệm".
Chiếc máy bay chở khách Embraer 190 đang bay từ Baku, Azerbaijan, đến Grozny (thủ phủ nước CH Chechnya - Liên bang Nga), thì bất ngờ chuyển hướng khỏi đường bay. Cuối cùng, máy bay bị rơi ở Aktau, Kazakhstan, sau khi băng qua biển Caspi. Trong số 67 người trên máy bay, có 29 người sống sót, 38 người chế.t, trong đó phần lớn là công dân Azerbaijan, 7 người Nga và 6 người Kazakh.
Tổng thống Nga Vladimir Putin trong cuộc họp trực tuyến với các thành viên Chính phủ ở ngoại ô Moskva. Ảnh: Getty Images/TTXVN
Theo Điện Kremlin, ông Putin cho biết Nga đã mở một cuộc điều tra hình sự về vụ ta.i nạ.n và đang tiếp đón các điều tra viên Azerbaijan tại Grozny. Tuyên bố của Điện Kremlin đã cố gắng thể hiện một mặt trận thống nhất giữa ba quốc gia chịu tổn thất bởi vụ ta.i nạ.n.
"Các cơ quan liên quan của Nga, Azerbaijan và Kazakhstan đang hợp tác chặt chẽ tại hiện trường thảm họa", tuyên bố của Điện Kremlin viết
Azerbaijan và Kazakhstan sẽ ứng xử ra sao?
Hôm 25/12, ngày xảy ra vụ ta.i nạ.n, ban đầu chính quyền Nga cho biết máy bay đã phải chuyển hướng vì sương mù và chim đã gây ra vụ ta.i nạ.n. Nhưng những người sống sót mô tả tiếng động mạnh bên ngoài máy bay và các mảnh vỡ lọt vào cabin, làm bị thương cánh tay của một tiếp viên hàng không.
Cả Azerbaijan và Kazakhstan từ lâu đã cố gắng xây dựng mối quan hệ kinh tế với phương Tây, lặng lẽ xóa bỏ di sản của Nga mà không gây căng thẳng với Điện Kremlin. Hai quốc gia thuộc Liên Xô cũ này đã giữ lập trường trung lập về cuộc xung đột tại Ukraine, hưởng lợi từ việc tăng cường thương mại với Nga nhưng không trực tiếp ủng hộ mục tiêu của Điện Kremlin tại Ukraine.
Tuy nhiên, lời xin lỗi của Điện Kremlin mà không nhận trách nhiệm đã làm phức tạp thêm nỗ lực của họ nhằm duy trì mối quan hệ hữu nghị với Nga trong khi không tỏ ra yếu đuối trước công dân của mình và thế giới.
Việc Điện Kremlin nhận trách nhiệm đặc biệt quan trọng ở Azerbaijan vì ông Aliyev đã xin lỗi ông Putin về vụ quân đội Azerbaijan bắ.n nhầm một trực thăng quân sự của Nga vào năm 2020. Thời điểm đó, Azerbaijan đã nhanh chóng nhận trách nhiệm và đề nghị bồi thường cho vụ ta.i nạ.n khiến hai quân nhân Nga thiệ.t mạn.g.
Chiếc máy bay Embraer 190 của hãng hàng không Azerbaijan Airlines, bay từ Baku đến Grozny (Nga), đã gặp nạn sáng 25/12/2024 gần thành phố Aktau ở miền Tây Kazakhstan, khiến 38 người thiệ.t mạn.g. Ảnh: AA/TTXVN
Các chuyên gia chính sách đối ngoại đán.h giá rằng, cả Kazakhstan và Azerbaijan đều không có động cơ để cho vụ ta.i nạ.n máy bay làm chìm mối quan hệ với một nước láng giềng lớn như Nga. Chính phủ Kazakhstan tỏ ra thận trọng hơn Azerbaijan, khi các quan chức nước này vẫn chưa đưa ra lời đổ lỗi nào cho đến nay.
Luật pháp quốc tế quy định rằng vì máy bay rơi trên lãnh thổ Kazakhstan nên nước này sẽ phải công bố kết quả điều tra. Nhưng chính phủ Kazakhstan phải đối mặt với những rủi ro đặc biệt nếu "động chạm" đến Nga - theo Luca Anceschi, giáo sư Nghiên cứu Á-Âu tại Đại học Glasgow, Scotland.
Nền kinh tế của quốc gia Trung Á không giáp biển này vẫn phụ thuộc vào nước láng giềng Nga, nơi vận chuyển phần lớn lượng năng lượng xuất khẩu của họ. Kể từ khi xung đột tại Ukraine bùng phát vào tháng 2/2022, Tổng thống Kazakhstan, Kassym-Jomart Tokayev đã theo đuổi một chính sách thận trọng đảm bảo tính trung lập, tăng cường quan hệ kinh tế với Nga, tham dự các hội nghị thượng đỉnh do ông Putin chủ trì, đồng thời cung cấp viện trợ nhân đạo cho Ukraine và từ chối công nhận việc Nga sáp nhập lãnh thổ Ukraine.
Kazakhstan cũng được hưởng lợi từ các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga. Xuất khẩu của nước này sang Nga đã tăng 25% trong năm đầu tiên của cuộc chiến, khi các công ty Nga tìm kiếm các kênh thay thế để mua hàng hóa nước ngoài. Tổng kim ngạch thương mại của Kazakhstan với Nga tăng 24% trong cùng kỳ.
Giáo sư Luca Anceschi cho biết, Tổng thống Tokayev rất có thể sẽ cố gắng ngăn chặn vụ ta.i nạ.n máy bay làm đảo lộn sự trung lập mong manh này trước các cuộc đàm phán hòa bình giữa Ukraine và Nga mà Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã hứa hẹn. Ông cho biết mục tiêu chính của Kazakhstan là bảo vệ lợi ích của mình trong một trật tự khu vực mới sẽ xuất hiện sau chiến tranh. .
"Chúng ta đang chứng kiến trong thời gian thực một cuộc thử nghiệm về cái gọi là thế giới đa cực mà Moskva đã nói đến rất nhiều", Alexander Baunov, một chuyên gia chính trị người Nga tại Trung tâm Carnegie Russia Eurasia ở Berlin, viết trên Telegram ngày 28/12.
Nga tiết lộ lý do máy bay Azerbaijan phải chuyển hướng sang Kazakhstan Một quan chức phụ trách hàng không Nga ngày 27/12 đã lên tiếng nói về lý do chiếc máy bay Embraer E190AR của Hãng hàng không Azerbaijan phải đổi hướng sang Kazakhstan thay vì hạ cánh tại Grozny. Lực lượng chức năng điều tra tại hiện trường vụ rơi máy bay của Hãng hàng không Azerbaijan Airlines gần Aktau, Kazakhstan, ngày 25/12/2024. Ảnh:...