Tổng thống Azerbaijan hủy kế hoạch họp với Thủ tướng Armenia tại Brussels

Lê Ánh18:57 26/11/2022

Ngày 25/11, Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev thông báo hủy cuộc gặp với Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan dự kiến diễn ra vào đầu tháng 12 tới tại Brussels (Bỉ).

Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev. Ảnh: AFP/TTXVN

Trong thông báo ngày 25/11, Tổng thống Ilham Aliyev cho biết ông sẽ không gặp Thủ tướng Nikol Pashinyan ở Brussels vào ngày 7/12 tới vì nhà lãnh đạo Armenia đề nghị Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tham gia các cuộc thảo luận trong vai trò trung gian. Cụ thể, phát biểu tại một hội nghị quốc tế ở thủ đô Baku, ông Aliyev cho biết Thủ tướng Armenia Pashinyan đã đồng ý tham dự cuộc họp với điều kiện Tổng thống Pháp cũng sẽ tham gia. Điều này đồng nghĩa rằng cuộc gặp sẽ không diễn ra. Hiện phía Armenia chưa có phản hồi chính thức về thông tin này.

Quan hệ giữa Armenia và Azerbaijan tồn tại căng thẳng liên quan quyền kiểm soát khu vực Nagorny-Karabakh. Khu vực này nằm sâu trong lãnh thổ phía Tây Nam của Azerbaijan, song có đa số dân cư là người gốc Armenia nên muốn sáp nhập vào Armenia. Vấn đề này đã gây ra tranh chấp chủ quyền giữa hai nước láng giềng, đỉnh điểm là cuộc chiến tranh kéo dài từ tháng 2/1988 đến tháng 5/1994. Bất chấp thỏa thuận ngừng bắn đạt được năm 1994 và nhiều cuộc đàm phán hòa bình sau đó, xung đột vẫn xảy ra tại đây. Kể từ năm 2008, Azerbaijan và Armenia đã tổ chức hàng chục cuộc gặp cấp cao để giải quyết vấn đề này, nhưng chưa tìm được giải pháp hòa giải phù hợp.

Hồi tháng 5 vừa qua, hai nước thông báo đã thành lập một ủy ban phân định biên giới và động thái này được đánh giá là bước đi hướng tới sớm chấm dứt tranh chấp khu vực Nagorny-Karabakh. Gần đây, hai bên cũng bắt đầu thảo luận về một hiệp ước hòa bình với sự trung gian của Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ. Tuy nhiên, hồi tháng 10, sau một số phát biểu của Tổng thống Pháp Macron trên truyền hình về tình hình xung đột tại khu vực, Bộ Ngoại giao Azerbaijan đã ra thông báo về việc xem xét lại vai trò trung gian của Pháp trong các cuộc đàm phán hòa bình.

Armenia và Azerbaijan nhất trí khởi động tiến trình phân định biên giới

Theo hãng tin Sputniknews, Nội các Armenia ngày 22/5 thông báo Thủ tướng của nước này - ông Nikol Pashinyan - đã tham dự cuộc họp 3 bên với Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel tại Brussels (Bỉ).

Tại cuộc họp, các bên đã nhất trí bắt đầu tiến trình phân định biên giới giữa Armenia và Azerbaijan.

Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel và Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev trong cuộc gặp ở Brussels (Bỉ), ngày 6/4/2022. Ảnh: AFP/TTXVN

Cơ quan truyền thông của Nội các Armenia tuyên bố: "Kết quả của những cuộc thảo luận là đạt được một thỏa thuận về tiến trình hành động trong thời gian tới nhằm kết nối giữa các khu vực, bắt đầu công việc của Ủy ban phân giới và an ninh (biên giới Armenia-Azerbaijan)".

Lãnh đạo Armenia, Azerbaijan và Chủ tịch Hội đồng châu Âu cũng nhất trí tiếp tục cải thiện quan hệ giữa Armenia và Azerbaijan và chuẩn bị cho các đàm phán liên quan. Theo thông báo của Nội các Armenia, các bên đã đạt thỏa thuận tiếp tục đàm phán ba bên với cuộc gặp tiếp theo dự kiến vào tháng 7 hoặc tháng 8 tới.

Trong khi đó, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Michel đánh giá cuộc họp ba bên "đạt kết quả với những tiến bộ cụ thể", và các bên đã thảo luận về các vấn đề kết nối, biên giới và nhân đạo cũng như cùng hợp tác hướng tới thỏa thuận hòa bình trong tương lai. Ông cho biết Armenia và Azerbaijan sẽ tiếp tục các cuộc đàm phán cấp ngoại trưởng trong những tuần tới.

Quan hệ Armenia và Azerbaijan tồn tại căng thẳng liên quan đến tranh chấp chủ quyền đối với khu vực Nagorny-Karabakh. Khu vực này nằm sâu trong lãnh thổ phía Tây Nam của Azerbaijan, nhưng có đa số dân cư là người gốc Armenia sinh sống và muốn sáp nhập vùng này vào Armenia. Đỉnh điểm căng thẳng là cuộc xung đột kéo dài từ tháng 2/1988 đến tháng 5/1994, khiến khoảng 30.000 người thiệt mạng.

Đến cuối tháng 9/2020, xung đột tái bùng phát tại khu vực trên và kéo dài 44 ngày, khiến ít nhất 6.500 người thiệt mạng. Ngày 9/11/2020, các nhà lãnh đạo Armenia và Azerbaijan đã ký tuyên bố ngừng bắn do Nga làm trung gian.

Hồi tháng 3 vừa qua, Azerbaijan đề xuất 5 nguyên tắc cơ bản để có thể thiết lập quan hệ với nước láng giềng Armenia trong thời kỳ hậu xung đột. Trong đó bao gồm: Các bên công nhận tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, bất khả xâm phạm của biên giới được quốc tế công nhận và độc lập chính trị của nhau; Sự xác nhận của các bên về việc không có yêu sách lãnh thổ chống lại nhau và chấp nhận các nghĩa vụ ràng buộc về mặt pháp lý là không đưa ra yêu sách như vậy trong tương lai; Nghĩa vụ kiềm chế việc phá hoại an ninh của nhau trong các mối quan hệ với các quốc gia khác, không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực chống lại độc lập chính trị và toàn vẹn lãnh thổ, và theo bất kỳ cách nào khác không phù hợp với Mục đích của Hiến chương Liên hợp quốc; Phân định biên giới, thiết lập quan hệ ngoại giao; Mở cửa giao thông vận tải và thông tin liên lạc, xây dựng các kênh thông tin liên lạc khác nếu thích hợp, và thiết lập hợp tác trong các lĩnh vực khác mà hai bên cùng quan tâm.

CSTO đề xuất giải pháp ngoại giao cho tranh chấp Azerbaijan - Armenia Ngày 28/10, trong thông báo sau một cuộc họp khẩn cấp cùng ngày, Hội đồng An ninh tập thể của Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) khẳng định ủng hộ giải quyết các tranh chấp giữa Azerbaijan và Armenia bằng các biện pháp chính trị và ngoại giao. Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan. Ảnh: AFP/TTXVN Theo phóng viên TTXVN tại...