Tổn thương tiền ung thư dạ dày có là án tử?
Ung thư dạ dày (UTDD) là một trong các ung thư thường gặp. Mức độ phổ biến và xu hướng trẻ hóa của bệnh trong thời gian gần đây gây tâm lý bất an, lo lắng cho cộng đồng.
Một ca nội soi dạ dày – Ảnh: VĂN PHONG
Hiểu đúng về tổn thương tiền ung thư dạ dày không còn là kiến thức dành cho thầy thuốc mà đã thực sự là một nhu cầu về kiến thức y học thường thức cho cộng đồng.
Xem tư vấn trên mạng càng thêm hoang mang
Nguyên nhân thường nhất gây UTDD là do nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (thường được gọi tắt là Hp). Tuy nhiên, tiến trình từ khi bị nhiễm Hp đến UTDD diễn tiến chậm qua nhiều năm, qua nhiều giai đoạn trung gian với sự biến đổi tế bào của lớp niêm mạc (lớp cấu trúc trong cùng của thành dạ dày) trước khi hình thành ung thư thực sự.
Các giai đoạn trung gian này (còn được gọi là giai đoạn tiền ung thư) bao gồm teo niêm mạc dạ dày (lớp niêm mạc bị mỏng đi), chuyển sản ruột (tế bào ở niêm mạc dạ dày thay đổi hình thái giống như tế bào ở ruột non và đại tràng), nghịch sản (tế bào ở niêm mạc dạ dày đã có những biến đổi cấu trúc quan trọng hơn theo hướng thoát khỏi cơ chế kiểm soát của cơ thể). Mỗi giai đoạn nói trên lại có những mức độ thay đổi cấu trúc khác nhau và có các mức độ nguy cơ hình thành UTDD khác nhau.
Video đang HOT
Nếu diễn dịch “tổn thương tiền ung thư” hoàn toàn theo nghĩa đen, rất dễ cho rằng đây là giai đoạn chuyển tiếp của một tiến trình tất yếu dẫn đến hình thành ung thư. Người bệnh thường bị ám ảnh bởi cảm giác như mình đang bị một cái án tử treo lơ lửng, chỉ chờ ngày đại họa giáng xuống. Những tư vấn chưa thích hợp dựa trên chứng cứ y học và thông tin tìm kiếm không chính thống trên mạng xã hội thực sự đã gây hoang mang cho không ít người bệnh và thân nhân.
Những thông tin cần được hiểu rõ
Tình trạng được gọi là tiền UTDD khá phổ biến, đặc biệt ở các nước Đông Á, nhưng chỉ có một tỉ lệ nhỏ nhất định diễn tiến thành UTDD. Tại Việt Nam, các nghiên cứu trên bệnh nhân viêm dạ dày mãn cho thấy tỉ lệ teo niêm mạc dạ dày chiếm đến 68 – 88%, chuyển sản ruột khoảng 12 – 29% và nghịch sản khoảng 3 – 11%. Tỉ lệ hình thành UTDD hằng năm ở người có teo niêm mạc dạ dày chỉ khoảng 0,1%, chuyển sản ruột 0,25%, nghịch sản nhẹ 0,6% và nghịch sản nặng 6%.
Theo thống kê này, có thể ước đoán cứ 100 người bệnh bị chuyển sản ruột sau 40 năm chỉ có 10 người biến chuyển thành UTDD, 90 người còn lại vẫn chỉ cần theo dõi thêm. Tuy nhiên, với 10 trường hợp UTDD này nếu được theo dõi định kỳ và phát hiện ở giai đoạn sớm thì có thể chữa lành hoàn toàn, thậm chí không cần dùng đến phẫu thuật cắt bỏ một phần hay toàn bộ dạ dày. Các tính toán cũng có thể áp dụng tương tự cho các trường hợp có teo niêm mạc và nghịch sản ở dạ dày.
Tỉ lệ tiến triển thành UTDD cũng tùy thuộc rất nhiều vào mức độ nặng và lan rộng của giai đoạn tiền ung thư. Các trường hợp nghịch sản cần được theo dõi chặt chẽ hơn do có nguy cơ ung thư cao hơn so với teo niêm mạc và chuyển sản ruột.
Ngoài ra, y học hiện tại đã có những bước tiến quan trọng giúp nhận diện các tổn thương tiền ung thư có nguy cơ tiến triển cao hơn, nhận diện UTDD ở giai đoạn trứng nước – khi tế bào ung thư mới chỉ nằm ở trên lớp tế bào bề mặt của niêm mạc dạ dày, nhờ đó người bệnh có thể được chữa lành hoàn toàn bằng những kỹ thuật nội soi ít xâm lấn.
Người bệnh có tổn thương tiền ung thư không nên quá bi quan và lo lắng về tình trạng bệnh, nhưng cũng cần có thái độ nghiêm túc hơn trong việc hợp tác với thầy thuốc để theo dõi và chăm sóc sức khỏe bản thân.
Những ngộ nhận thường gặp
- Nhiễm Hp thì sớm muộn gì cũng sẽ bị UTDD: điều này không đúng vì một nghiên cứu toàn cầu mới đây cho thấy cứ 100 người trên thế giới thì có đến 50 người bị nhiễm Hp. Tuy nhiên chỉ có 1% người nhiễm Hp tiến triển thành UTDD, và nguy cơ này còn tùy thuộc vào các yếu tố tương tác quan trọng khác như di truyền và yếu tố môi trường (thói quen ăn mặn, hút thuốc lá…).
- Bị tổn thương tiền UTDD thì chắc chắn sẽ bị UTDD, vấn đề chỉ là thời gian: mắc tổn thương tiền ung thư không đồng nghĩa là chắc chắc sẽ diễn tiến thành UTDD. Chỉ có một tỉ lệ nhỏ các trường hợp tiền ung thư tiếp tục diễn tiến nặng thành UTDD.
- Bị UTDD thì luôn cần được điều trị bằng phẫu thuật cắt dạ dày và/hoặc hóa trị: UTDD được phát hiện ở giai đoạn sớm có thể chữa lành hoàn toàn, thậm chí không cần đến phẫu thuật và hóa trị ung thư. Các kỹ thuật điều trị nội soi ít xâm lấn trong những trường hợp này giúp bảo tồn dạ dày với thời gian nằm viện ngắn.
PGS.TS QUÁCH TRỌNG ĐỨC (tổng thư ký Liên chi hội Nội soi tiêu hóa Việt Nam)
Theo tuoitre
Biểu hiện cơ thể 'chứa' vi khuẩn gây ung thư dạ dày
Biểu hiện nhiễm vi khuẩn HP nặng hơn với cơn đau từ âm ỉ đến mạnh, một số gây cơn đau cấp tính thủng dạ dày, xuất huyết, hẹp môn vị hoặc biến chứng nặng hơn là ung thư.
GS.TS. Đào Văn Long - Nguyên trưởng khoa Tiêu hoá, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, nguyên nhân gây viêm loét dạ dày mạn tính đó là do vi khuẩn Helicobacter Pylori (HP), đây là nguyên nhân hàng đầu gây ra viêm dạ dày và các biến chứng loét dạ dày tá tràng, ung thư dạ dày.
Tuy nhiên, GS. Long cũng lưu ý không phải cứ nhiễm vi khuẩn HP là phải điều trị. Ước tính 70% dân số nhiễm vi khuẩn HP nhưng không phải tất cả đều cần điều trị; chỉ khi nào có các triệu chứng đau bụng, ợ hơi... mới cần đi khám, bác sĩ tư vấn điều trị.
Vi khuẩn này lây qua đường miệng - miệng, nghĩa là có trẻ bị nhiễm khi ăn uống, sinh hoạt cùng với người nhiễm HP. Ngoài ra, vi khuẩn theo đường môi trường do vệ sinh ăn uống kém, ô nhiễm môi trường, nguồn nước nhiễm bẩn. GS. Long cho biết thêm, nếu chưa có triệu chứng thì trước mắt chưa cần phải điều trị.
Dấu hiệu nhận biết có vi khuẩn này không đặc hiệu, người ta cho HP là vi khuẩn cộng sinh với cơ thể con người, 1 số ng có dấu hiệu đầy hơi, ợ hơi, ợ chua, đau vùng thượng vị.
Biểu hiện của nhiễm vi khuẩn HP nặng hơn với cơn đau từ âm ỉ đến mạnh, một số gây cơn đau cấp tính thậm chí gây thủng dạ dày, gây xuất huyết, gây triệu chứng hẹp môn vị hoặc biến chứng nặng hơn là ung thư. Ngoài ra, HP còn gây nhiều căn bệnh khác, nó còn là yếu tố thuận lợi gây nên hen, có vai trò với ung thư phổi, xuất huyết giảm tiểu cầu.
Để phát hiện vi khuẩn HP, người bệnh có thể kiểm tra sức khoẻ tại các cơ sở y tế. GS Long cho biết, hiện nay công cụ phát hiện vi khuẩn HP là xét nghiệm trong máu có kháng thể HP. Với kết quả này, có hai trường hợp người đó từng nhiễm HP hoặc đang nhiễm HP, khi đó người ta sẽ nội soi dạ dày, sinh thiết lấy mẫu bệnh phẩm cho kết quả tương đối tốt để phát hiện HP. Để chắc chắn hơn có thể nhuộm màu đọc dưới kính hiển vi. Còn trường hợp đơn giản có thể biết HP không thì có thể test khí thở. Ngoài ra, còn các test tìm kháng nguyên trong phân.
Để phòng bệnh, nên cách ly không dùng chung đồ ăn khi gia đình có người mắc bệnh dạ dày do vi khuẩn HP; vệ sinh cá nhân, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Theo giaoducthoidai.vn
Có những dấu hiệu sức khỏe này thì không nên chủ quan bỏ qua mà cần lập tức đi khám ngay Bất kỳ một hiện tượng khác thường nào trên cơ thể cũng có thể ngầm cảnh báo những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn mà bạn không nên chủ quan bỏ qua. Trong cuộc sống thường ngày, có rất nhiều căn bệnh nguy hiểm nhưng không có dấu hiệu rõ ràng nên khiến chúng ta khó nhận biết được. Tuy nhiên, trên thực...