Tốn thêm 220 triệu USD để thu hồi đất một lần làm sân bay Long Thành
Đồng ý hướng cắt giảm nhiều hạng mục, chia nhỏ đầu tư để giảm vốn làm sân bay Long Thành của Chính phủ nhưng UB Thường vụ Quốc hội muốn duy trì việc thu hồi đất 1 lần 5.000ha cho dự án dù phải thêm 220 triệu USD so với phương án chỉ thu hồi trước mắt 2.750ha.
Đây là nội dung mới nhất trong lần thẩm tra báo cáo đầu tư dự án Cảng hàng không Quốc tế Long Thành trình ra Quốc hội kỳ họp này của UB Thường vụ Quốc hội.
Trong báo cáo này, UB Thường vụ Quốc hội nêu rõ, về vấn đề tổng mức đầu tư, phương án huy động vốn, phân kỳ đầu tư và hình thức đầu tư của dự án có nhiều ý kiến đại biểu băn khoăn về tính khả thi. Các phương án huy động vốn vì phương án huy động vốn Chính phủ đưa ra là chưa thuyết phục.
Có ý kiến cho rằng suất đầu tư của dự án cao hơn so với suất đầu tư trung bình của các cảng hàng không quốc tế các nước trong khu vực. Cũng có ý kiến đề nghị làm rõ phân kỳ đầu tư và hình thức đầu tư.
Có hơn 4.500 hộ dân với khoảng 14.900 nhân khẩu tại Long Thành cần phải di chuyển để nhường đất cho dự án.
UB Thường vụ Quốc hội nêu cụ thể, tổng mức đầu tư theo Báo cáo đầu tư được tính toán ở bước tiền khả thi giai đoạn 1 của Dự án mà Chính phủ trình Quốc hội ban đầu là 7,8 tỷ USD (trong đó chi phí xây dựng là 4,9 tỷ USD, chi phí tư vấn là 492 triệu USD, kinh phí dự phòng là 540 triệu USD, các loại thuế là 890 triệu USD và việc thu hồi đất, đền bù, tái định cư dự kiến ngốn xấp xỉ 990 triệu USD).
Sau khi rà soát lại đơn giá và mức đầu tư, phân kỳ đầu tư, báo cáo đầu tư của Chính phủ đưa ra Quốc hội xem xét lần này có sự điều chỉnh, tổng mức đầu tư giai đoạn 1 của dự án giảm 2,6 tỷ USD (từ 7,8 tỷ USD xuống còn 5,23 tỷ USD).
Một lý do quan trọng khiến số vốn giảm mạnh là Chính phủ đề xuất điều chỉnh quy mô, phạm vi thu hồi đất, đền bù và tái định cư giảm từ 5.000 ha xuống còn 2.750 ha (trừ 1.050 ha đất cho quốc phòng, 1.200 ha đất cho hạng mục phụ trợ và công nghiệp hàng không, các công trình thương mại khác). Kinh phí sau khi điều chỉnh cho hoạt động thu hồi đất giảm từ 990 triệu USD xuống còn 454 triệu USD (giảm 535 triệu USD).
Tán thành các điều chỉnh khác như chỉ đầu tư 1 đường cất hạ cánh cho giai đoạn 1 thay vì xây dựng ngay 2 đường cất hạ cánh song song; bỏ ra ngoài các hạng mục đầu tư theo phương thức xã hội hoá; giảm chi phí tư vấn… tuy nhiên, UB Thường vụ Quốc hội không “gật” với hướng chia nhỏ việc thu hồi đất theo từng giai đoạn.
Cụ thể, UB Thường vụ Quốc hội đề nghị vẫn tiến hành thu hồi đất một lần 5.000 ha cho toàn bộ các giai đoạn của dự án. Theo đó, tổng mức đầu tư giai đoạn 1 của dự án là 5,45 tỷ USD, tăng khoảng 220 triệu USD so với phương án thu hồi 2.750 ha.
Với phương án thu hồi đất một lần thì cơ cấu vốn đầu tư như sau: vốn ngân sách nhà nước xấp xỉ 798 triệu USD, vốn ODA gần 1,4 tỷ USD và vốn huy động ngoài ngân sách Nhà nước 3,3 tỷ USD.
Về đề nghị thu hồi đất một lần, UB Thường vụ Quốc hội cũng giải thích, ngoài nhu cầu đất trực tiếp dùng cho dự án, nhu cầu đất dành cho quốc phòng, đất dành cho xây dựng ga hàng hóa, khu bảo trì tàu bay, trung tâm điều hành của hãng hàng không… cũng rất cần thiết.
Video đang HOT
Bởi vậy, không nên tách rời dự án và cần được thu hồi một lần để hạn chế việc tăng chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho những lần thu hồi sau.
Mặt khác, việc sử dụng đất của người dân sống trong vùng dự án đã bị hạn chế do đã công bố quy hoạch nhiều năm nay. Hiện nay, lãnh đạo tỉnh Đồng Nai và người dân sống trong vùng quy hoạch dự án đều mong dự án sớm triển khai để người dân ổn định cuộc sống, yên tâm đầu tư phát triển sản xuất.
Thực tế ghi nhận tại khu vực quy hoạch thực hiện dự án tại huyện Long Thành (tỉnh Đồng Nai), khi nghe thông tin dự án được điều chỉnh theo hướng chia nhỏ hơn, làm từng giai đoạn để giảm áp lực huy động vốn, người dân địa phương lại lo lắng vì như vậy, phần khó lại dồn về cho dân. Vì, nếu giai đoạn đầu chỉ giải phóng mặt bằng chủ yếu khu vực rừng cao su, chưa động đến khu sinh sống tập trung của người dân thì vô hình chung, sân bay lại thành rào cản, chặn ngang con đường đi lại, làm ăn của người dân.
Theo đó, người dân địa phương, phải di chuyển mất 1 giờ để đến Long thành như hiện nay, có sân bay xây sát bên đường cao tốc TPHCM – Long Thành, người dân sẽ phải đi vòng qua và mất gấp 2-3 lần thời gian để tới huyện lỵ.
Nguyện vọng của người dân là sớm trả đất một lần, di chuyển một lần để sớm tái định cư, ổn định cuộc sống. Người dân đã sống “treo” bên lề dự án sân bay khủng nhất nước này gần 20 năm nay (quy hoạch được công bố năm 1997).
P.Thảo
Theo Dantri
Không làm Long Thành, sự lãng phí vì quy hoạch "treo" 2 thập kỷ sẽ đến đâu?
Dự án Cảng hàng không Quốc tế Long Thành đã được định hướng từ gần 2 thập kỷ trước. Các đại biểu Quốc hội nhìn nhận, dự án "không thể đừng" khi đường sá quy hoạch trong khu vực đều tập trung về đó; người dân địa phương cũng sống "treo" bên dự án suốt thời gian dài.
Phát biểu của Bộ trưởng Thăng giải toả cho nhiều người tâm huyết
Nói về dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành, đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc nhắc lại bài học lịch sử từ cơ hội bị bỏ lỡ của sân bay Tân Sơn Nhất. Sân bay này được người Pháp xây dựng và người Mỹ phát triển trong suốt giai đoạn dài. Tân Sơn Nhất từng là một trong những sân bay lớn nhất khu vực, có năng lực sử dụng lớn.
Tuy nhiên, mấy chục năm qua, do quản lý, quy hoạch không tốt, sân bay Tân Sơn Nhất đã bị thu hẹp, bị lấn đất, bị xây dựng mất kiểm soát nên dẫn đến hệ quả chật chội như hiện nay. Ông Quốc nhấn mạnh, bài học cho Long Thành, cần đặt trong tầm nhìn lâu dài là vì vậy.
Triển khai dự án Long Thành, theo đại biểu Quốc, là việc "đặng chẳng đừng" vì sân bay này nằm trong quy hoạch tổng thể của khu vực Đông Nam Bộ. Quy hoạch này đã được triển khai thực hiện qua rất nhiều năm, qua 2 đời Thủ tướng (Thủ tướng Phan Văn Khải đã ký quy hoạch dự án năm 1997 - PV).
Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng cho rằng dự án gặp nhiều ý kiến tranh luận, phản ứng một phần lý do là việc cung cấp thông tin chưa tốt. (Ảnh: Việt Hưng)
"Đáng ra, việc xây sân bay này phải làm lâu rồi chứ không phải để đến giờ, khi người dân đã sống trong quy hoạch "treo" cả 2 thập kỷ rồi mới bàn việc làm hay không làm. Nếu giờ không làm dự án này nữa, sự lãng phí sẽ đến thế nào?" - đại biểu Quốc đặt câu hỏi.
Ông Quốc cũng tâm tư về vấn đề đưa thông tin ra công khai, rộng rãi hơn để người dân và các lực lượng phản biện xã hội tham gia sớm. Đại biểu băn khoăn vì sao dự án không có được những cơ quan tư vấn độc lập thẩm định để có sức thuyết phục cao hơn. Mà không chỉ đến Long Thành, trước đó, nhiều dự án cũng đã mắc vào tình trạng tương tự.
Đại biểu đề nghị thông qua chủ trương đầu tư tại kỳ họp này để Chính phủ có thể chuyển sang giai đoạn xây dựng báo cáo khả thi mới có thể xác định cụ thể được đâu là phương án tốt nhất, làm cách nào để người dân tin tưởng nhất.
"Những bài học thất bại từng trải qua đã khiến chúng ta rất đau lòng, xót ruột rồi. Ta sẽ phải tiếp tục trả giá theo cấp số nhân nếu tính toán sai, chậm. Vì vậy, Bộ GTVT cần tìm được tiếng nói của người dân, của chuyên gia để tạo được sự đồng thuận, có phép tính tốt nhất cho dự án" - ông Quốc góp ý.
Khẳng định ủng hộ triển khai dự án nhưng ông Quốc cũng tỏ ra nuối tiếc vì đưa vấn đề ra tại thời điểm này là "đặt vấn đề vào thế... việc đã rồi", không có hướng lựa chọn nào khác khi đáng ra những hoạt động phản biện, tranh luận phải làm từ giai đoạn quy hoạch.
Ông Quốc góp ý: "Chúng ta đã vô tình tạo ra những hành lang rất hẹp cho những đóng góp mà may có những lời phát biểu của Bộ trưởng Thăng trước phần thảo luận vừa rồi đã khiến nhiều đại biểu chúng tôi mới thấy được giải toả, mở lòng".
Đại biểu Dương Trung Quốc: "Treo" 2 thập kỷ rồi, giờ nếu không làm thì sẽ lãng phí đến thế nào? (Ảnh: Việt Hưng)
Trước đó, nói thêm đôi câu sau khi kết thúc phần trình bày báo cáo đầu tư dự án, Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng cho biết, dự án gặp nhiều ý kiến tranh luận, phản ứng, chưa thực sự "thuận" vừa qua có một phần lý do là việc cung cấp thông tin chưa tốt, cụ thể, rộng rãi. Đó là thiếu sót của cơ quan xây dựng đề án.
Bỏ làm Long Thành, đảo lộn quy hoạch cả vùng
Đại biểu Trần Du Lịch (TPHCM) là một người đăng ký phát biểu gần như sau chót nhưng được ưu tiên phát biểu trước do là đại biểu của địa phương chịu tác động trực tiếp của dự án (TPHCM, Đồng Nai).
Ông Lịch cũng khẳng định ủng hộ việc xây dựng sân bay quốc tế Long Thành để giải toả quá tải cho sân bay Tân Sơn Nhất hiện nay. Công suất tối đa của sân bay này chỉ đến giới hạn 25 triệu hành khách/năm trong khi đến thời điểm này, mức công suất đã đạt mốc 24 triệu khác, quá tải thực sự sẽ xảy ra thường xuyên từ 2017. Đại biểu cảnh báo, đây là một trở lực lớn cho việc phát triển của vùng kinh tế động lực phía Nam.
Ông Lịch cho rằng, chưa bàn tính đến chi tiết của dự án Long Thành nhưng nếu để chậm không thể xoay kịp với tình trạng quá tải Tân Sơn Nhất. Đại biểu khuyến cáo, nên làm sớm và hoàn thành giai đoạn 1 của dự án trước 2025 vì hiện tượng quá tải tại Tân Sơn Nhất không chỉ là về nhà ga hay dịch vụ mà còn quá tải về không lưu - vấn đề không thể giải quyết.
Trong khi đó, phương án mở rộng Tân Sơn Nhất là không khả thi vì sân bay hiện đã nằm lọt trong nội thành; việc mở rộng sẽ kéo theo phương án phải đền bù, giải toả thu hồi đất "khủng", di chuyển tới nửa triệu dân, kinh phí khoảng 9,1 tỷ USD; quy hoạch vùng đô thị TPHCM cũng không đặt ra hướng mở rộng sân bay này vì toàn bộ giao thông kết nốí không có.
"Việc làm sân bay Long Thành giai đoạn 1 để chia tải cho Tân Sơn Nhất là cấp thiết, còn giai đoạn 2, 3 với mục đích làm trung chuyển thì nên để Quốc hội khoá sau tiếp tục bàn bạc, quyết định" - ông Lịch đề nghị.
Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng trước phần nghe ý kiến thảo luận, góp ý của các đại biểu đối với dự án (ảnh: Việt Hưng).
Với tư cách là một người tham gia làm quy hoạch vùng kinh tế động lực phía Nam, ông Lịch nêu quan điểm tán thành với phân tích của đại biểu Dương Trung Quốc là Long Thành sẽ trở thành trọng điểm của vùng kinh tế này vì mọi đường sá đều đã được xây dựng hướng tới đây. Nếu không làm dự án này nữa sẽ đảo lộn cả quy hoạch vùng" - ông Lịch nhận định, những góp ý, can gián... đáng ra phải từ khâu quy hoạch chứ không phải để đến lúc đưa ra dự án ra quyết như hiện nay.
Về phương án giải phóng mặt bằng, thu hồi đất, ông Lịch ủng hộ đề nghị của Chính phủ, chỉ thu hồi 2.750 ha đất là đủ làm sân bay công suất 100 triệu khách cho đến tận khi hoàn thành dự án ở giai đoạn 2. Phần đất phục vụ quốc phòng và để làm dịch vụ đi kèm cần tách riêng trong dự án khác. Ông Lịch cho rằng cần thiết phân tách ra như vậy vì thu hồi một lần cả 5.000ha thì mức chi phí chênh lên đến hơn 500 triệu USD.
"Không thể không làm Long Thành vì việc này không thể đừng được nữa, tôi để nghị Quốc hội bấm nút thông qua chủ trương tại kỳ họp này lần này để triển khai ngay. Vấn đề vốn chỉ cần làm rõ, tách bạch 2 phần, vốn ngân sách (bao gồm vốn vay ODA, vốn huy động từ cổ phần hoá các đơn vị khác) và vốn tư nhân tế huy động thế nào để có hiệu quả cao nhất, ảnh hưởng đến nợ công ít nhất" - ông Lịch chốt lại.
Về vấn đề hiệu quả của dự án, đại biểu Trần Hoàng Ngân (TPHCM) dẫn số liệu báo cáo tỷ suất nội hoàn kinh tế (EIRR) là 24,5%, trong khi đó mức bình quân chỉ hơn 10%. Như vậy là quá cao, liệu có được "đánh bóng" hay không - đại biểu Ngân đặt câu hỏi. Tuy nhiên, ông Ngân cũng "thông cảm vì đây là báo cáo tiền khả thi, các số liệu chỉ là khái toán".
Đại biểu Trần Văn (Cà Mau) nhận định, báo cáo đầu tư lần này tính thuyết phục đã cao hơn vì làm rõ phương án huy động vốn, trả nợ... nhưng vấn đề đảm bảo hiệu quả thì vẫn để ngỏ.
"Chỉ trong giai đoạn 1, công suất khai thác của sân bay Long Thành là 25 triệu khách/năm. Vậy ta sẽ đón tiếp mấy trục triệu khách quốc tế này thế nào khi Tân Sơn Nhất đã gần đáp ứng đủ mà bối cảnh phát triển kinh tế, du lịch lại không mấy khả quan như hiện nay. Còn nếu tính phục vụ nhu cầu nội địa thì bao nhiêu người Việt có khả năng đi lại, di chuyển bằng máy bay?" - ông Văn băn khoăn.
P.Thảo
Theo dantri
Sân bay Tân Sơn Nhất "lặc lè" chờ chi viện 17h ngày 30/5, từ phòng cách ly hành khách khu vực ga quốc tế của sân bay Tân Sơn Nhất nhìn xuống sân đỗ, đường băng, cuộc "rượt đuổi" của các chim sắt khổng lồ diễn ra sinh động... Trên đường lăn, 3 máy bay màu xanh đặc trưng của Vietnam Airlines nối đuôi nhau, xếp hàng chờ trước lối rẽ vào đường...