Tôi đến thung lũng đẹp như sách truyện tại Trung Á

Nằm ở độ cao 2.350-2.435 m so với mặt nước biển, thung lũng Altyn Arashan (Kyrgyzstan) được bao phủ bởi rừng vân sam thẳng tắp và những đỉnh núi tuyết vĩnh cửu.

Khám phá Altyn Arashan đòi hỏi bạn cần thể lực ở mức khá để có thể chinh phục một số cung đường bộ và chống chọi thời tiết giá lạnh. Ảnh: Saru.

Altyn Arashan (có nghĩa “nguồn nước vàng”) nằm cách trung tâm thị trấn Karakol, Kyrgyzstan khoảng 30 km, biệt lập ở nơi xa xôi hẻo lánh. Để đến thung lũng này, bạn phải vượt qua quãng đường đi trên chiếc xe chuyên dụng 4WD hạng nặng đặc biệt, với những con dốc dài xóc nảy và nhiều đá dăm, đá tảng.

Khu nghỉ dưỡng thung lũng nằm trong một khu nghiên cứu thực vật có tên Khu bảo tồn thiên nhiên Arashan State, nơi có khoảng 20 con báo tuyết và nhiều loại động vật quý hiếm, có nguy cơ tuyệt chủng như marmota núi, linh miêu, gấu nâu, lửng, cáo, chồn…

Tôi là Saru (Nguyễn Lan Uyên), một travel blogger và tác giả sách tại TP.HCM. Tôi vừa có chuyến khám phá Altyn Arashan tuyệt đẹp vào đầu tháng 10 vừa qua.

Con đường mòn dẫn đến thung lũng nhuộm vàng mùa thu. Ảnh: Trương Dân.

Điểm đặc biệt của thung lũng Altyn Arashan là có nhiều mạch nước suối nóng khoáng hóa, giàu khoáng chất Radon có phóng xạ chứa 3 curies trở lên trên 1 kg nước suối nóng. Với mức đơn vị trên, bức xạ phát ra không có khả năng gây thương tích cho cơ thể con người; ngược lại, nó có thể tốt cho sức khỏe vì kích hoạt khả năng miễn dịch bởi hiệu ứng Hormesis.

Nhiệt độ nước suối ở đây thường ở mức khoảng trên 40 đến 50 độ C, hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến cơ xương, nội tiết, tim mạch và hệ thần kinh. Đây là nơi lý tưởng để những người đi bộ đường dài lên núi được thư giãn cơ bắp, đặc biệt là vào mùa thu – đông giá rét.

Nhóm chúng tôi trên một chiếc xe chuyên dụng của Liên Xô từ những năm 1960, xuất phát từ thị trấn Karakol, chạy ngang thị trấn Ak-Suu và tiến thẳng vào con đường mòn dẫn lên núi.

Xe chuyên dụng của Liên Xô cũ chuyên chở khách từ thị trấn Karakol lên thung lũng. Ảnh: Saru.

Không có dự kiến đi bộ từ đầu, nhưng quá hưng phấn vì cảnh quan và thời tiết khá đẹp, tôi đã cùng một người bạn nhảy xuống xe, để bắt đầu hành trình hiking (đi bộ đường dài) bất ngờ cho một nửa quãng đường núi còn lại.

Vì đều đã tham gia nhiều giải chạy địa hình và thường đi hiking ở các quốc gia khác nhau, chúng tôi luôn sẵn sàng về thể lực và những kỹ năng cần thiết. Lấy nước uống và ít thức ăn nhẹ từ trên xe, mặc sẵn hai áo giữ nhiệt mỏng, cứ thế chúng tôi băng băng đi qua những con dốc dài, những triền cỏ uốn lượn theo con sông Arashan, thẳng tiến đến thung lũng Altyn Arashan ở trên cao hơn 2.400 m.

Chỉ một con đường duy nhất dẫn lên thung lũng, men theo dòng sông Altyn Arashan chảy xiết. Hai bên là rừng vân sam và những triền cỏ xanh mướt mát. Ảnh: Saru.

Sau 70 phút đi bộ hơn 7 km đường núi với nhiệt độ khá thấp, chúng tôi đã hội ngộ với nhóm đi xe tại quán trà nhỏ trong thung lũng. Ăn trưa những món truyền thống của người Trung Á như cơm rang plov, mì laghman, bánh mì, yogurt, tráng miệng bằng các loại quả mọng…, chúng tôi lại tiếp tục hiking trên đường mòn nhỏ xíu bên mép vực để đi tìm bể nước nóng bí ẩn giữa đại ngàn.

Những thứ cần chuẩn bị cho việc đi bộ đường dài đến Altyn Arashan mùa thu: Một ba lô nhỏ đựng vừa đủ bình nước, ít thức ăn nhẹ, một áo giữ nhiệt mỏng, điện thoại, giấy tờ cá nhân. Bạn cũng cần một đôi giày chuyên dụng để leo núi, vì đường tuy dễ đi, nhưng mùa mưa cũng khá trơn trượt. Ảnh Saru.

Cái rét lạnh thấu xương có thể ngăn cản mọi du khách đến đây vào mùa đông ngập tuyết. Thời điểm tôi đến Altyn Arashan vào những ngày mùa thu giữa tháng 10/2024 mà nhiệt độ đã xấp xỉ bằng 5. Leo lên một quả đồi cao, nơi có những chú ngựa nâu đang gặm cỏ, ánh sáng lờ mờ của buổi sớm bình minh vẫn không rực rỡ bằng ánh sáng lấp lánh của đỉnh núi Pik Palatka 5020 mét phủ tuyết ngay trước mắt.

Tôi ngồi bệt xuống cỏ và dành gần 1 tiếng để ngồi nhắm mắt xếp bằng, để tâm thức trôi vô định và cảm nhận thiên nhiên nơi này đang chạm khẽ vào da thịt một cách vi tế.

Thung lũng Altyn Arashan đẹp tựa như một bức tranh với những chú ngựa trên đồng cỏ và đỉnh Pik Palatka phủ tuyết. Ảnh: Saru.

Cách đến thung lũng Altyn Arashan từ Karakol:

Từ trung tâm Karakol, bạn bắt xe marshrutka (xe buýt) số 350 đến khu nghỉ dưỡng Ak Suu (Teploklyuchenka). Địa điểm bắt xe: Ak-Tilek Bazaar hoặc trục đường Toktogula.

Lên xe, bạn hãy cho tài xế biết bạn muốn đến Altyn Arashan, để tài xế dừng ở vị trí phù hợp. Sau đó, bạn bắt đầu đi bộ đường dài khoảng 15km từ điểm dừng xe.

Khi nhìn thấy sông Altyn Arashan, bạn chỉ cần đi bộ men theo dòng sông. Đường mòn rất dễ đi, ngoài dốc sẽ không có gì hiểm trở hay khó khăn định hướng, chỉ một đường duy nhất.

Nếu bạn không muốn hiking, có thể thuê xe chuyên dụng. Giá thuê xe dao động 50-100USD/xe, có thể chở từ 6-15 người tùy thuộc vào loại xe bạn thuê.

Để đến bể nước nóng bí ẩn giữa thung lũng, bạn phải đi bộ vào một con đường nhỏ sát mép vực. Hãy nhờ người địa phương dẫn đường. Ảnh: Saru.

Thời gian:

Bạn hãy đi từ sáng sớm để đảm bảo đến thung lũng trước buổi chiều muộn, khi nhiệt độ xuống thấp và tầm nhìn giới hạn.

Với thể lực trung bình, bạn có thể mất khoảng 5-6 tiếng để leo lên núi, thời gian về khoảng 3,5-4 tiếng.

Mùa xuân là từ tháng 3 đến tháng 5 và mùa hè tháng 7 và tháng 8 là mùa đẹp nhất để leo núi, nên sẽ khá đông du khách. Mùa thu tháng 9-11 thấp điểm, lạnh và dễ mưa. Mùa đông tháng 12 đến tháng 2 khả năng bạn không nên đến Altyn Arashan vì đường sá nguy hiểm và có thể bị cô lập.

Nhà nghỉ:

Có vài nhà nghỉ ở thung lũng, nếu đi vào mùa cao điểm, bạn nên đặt trước để tránh hết phòng.

Nhà hàng/ quán ăn:

Không có nhà hàng chính thức nào ở đây nên bạn cần mang theo thức ăn nhẹ và nước uống khi đi bộ đường dài. Bạn cũng cần đặt trước các bữa ăn tại nơi mình sẽ nghỉ trọ để chủ nhà nấu nướng.