Tội ác bên vực thẳm

Vào cuối năm 2020 đã xảy ra một vụ án hiếp dâm, giết người đặc biệt nghiêm trọng.

Điều tra trọng án hình sự tại rẻo cao có những khó khăn rất đặc thù. Hành trình truy tìm hung thủ gây án đã để lại những ký ức khó quên đối với lực lượng phá án…

Từng có nhiều năm công tác tại Phòng Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Yên Bái nhưng cái tên Tà Si Láng (thuộc huyện Trạm Tấu) đối với tôi luôn là một nỗi ám ảnh. Sợ nhất là trên đó xảy ra án, vì để lên tới hiện trường, cánh lính điều tra phải băng qua những triền dốc nguy hiểm, bên dưới là vực thẳm hun hút. Xã Tà Si Láng nằm trọn trong dãy núi Tà Cơn có độ cao hơn hai nghìn mét, quanh năm mây phủ dù là ngày nắng nhất. Mới đây, tôi có việc trở lại và được đồng đội ngày nào kể cho nghe câu chuyện về hành trình giải mã vụ án hiếp dâm, giết người diệt khẩu giữa chốn thâm sơn cùng cốc ấy.

Cái chết thương tâm

Tà Si Láng là xã xa nhất của huyện Trạm Tấu, tỉnh Yên Bái, với cư dân trăm phần trăm là người Mông. Vào đầu những năm 2000, khi tôi còn ở Yên Bái, việc đi lên Tà Si Láng chỉ có một “cửa” là cuốc bộ. Nhìn đỉnh non mờ mờ trong mây ngay trước mắt nhưng để leo lên đến nơi cũng mất trọn một ngày vượt dốc. Sau này mới làm được con đường chạy len lỏi giữa một bên là vách đá tai mèo dựng đứng, bên kia là vực sâu thăm thẳm. Làng Mảnh (xã Tà Si Láng) là một thôn ở phía đỉnh dốc, vào cuối năm 2020 đã xảy ra một vụ án hiếp dâm, giết người đặc biệt nghiêm trọng. Điều tra trọng án hình sự tại rẻo cao có những khó khăn rất đặc thù. Hành trình truy tìm hung thủ gây án đã để lại những ký ức khó quên đối với lực lượng phá án.

Đối tượng Hà Văn Hoát tại cơ quan điều tra.

Chiều 6-11-2020, chị Sùng Thị B. (sinh năm 2003, quê tại thôn Tàng Ghênh, xã Bản Mù, huyện Trạm Tấu), mới làm dâu ở thôn Làng Mảnh cùng chồng đi chợ phiên về. Khi cách nhà còn khoảng 1 km thì chị xuống xe đi bộ một mình về nhà trước. Đến sẩm tối không thấy vợ về, chồng chị và người thân đốt đuốc đi tìm khắp nơi nhưng không thấy. Tìm kiếm cả ngày hôm sau thì phát hiện chị B đã chết bên bờ vực thẳm, cách con đường liên thôn nối Đồng Khê (huyện Văn Chấn) đi thôn Làng Mảnh khoảng 20m.

Nhận tin báo, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Yên Bái đã thành lập hội đồng khám nghiệm hành quân đến hiện trường. Tham gia đoàn khám nghiệm, Trung tá Vũ Thắng – điều tra viên Phòng Cảnh sát hình sự cho biết hiện trường vụ án nằm bên con đường độc đạo vắng vẻ, hẻo lánh, cách trung tâm huyện Văn Chấn khoảng 6 km, cách xã Đồng Khê khoảng 3 km, còn đi từ QL32 vào khoảng 10 km. Đây là địa bàn sinh sống của 100% đồng bào Mông. Chị B được phát hiện trong tình trạng không mặc quần áo, bị siết cổ bằng 1 chiếc áo khoác, hai tay bị bẻ quặt ra phía sau và bị trói lại bằng chiếc quần tất của mình. Khám nghiệm tử thi thấy trên người nạn nhân có nhiều dấu vết xây xát, thương tích ở tay, chân và cơ quan sinh dục.

Từ hiện trường vụ án và tình trạng của tử thi, lực lượng phá án nhận định đây là vụ án hiếp dâm, giết người. Có thể sau khi thực hiện hành vi đồi bại, lo sợ bị nạn nhân tố cáo, đối tượng đã giết người diệt khẩu. Các dấu vết xây xát trên cơ thể cho thấy nạn nhân đã phản kháng quyết liệt. Về thời điểm xảy ra vụ án được xác định vào buổi chiều hôm trước (ngày 6-11-2020).

Thượng tá Lê Vũ Long – Trưởng Phòng Kỹ thuật hình sự, Công an tỉnh Yên Bái nhớ lại: “Mở rộng hiện trường vụ án, chúng tôi thu được mũ bảo hiểm, túi quần áo, túi hoa quả, đôi dép của nạn nhân bị hung thủ quẳng xuống vực để phi tang. Vì nhận định vụ án liên quan đến tình dục nên trong quá trình khám nghiệm, chúng tôi đã tiến hành kiểm tra rất kỹ tử thi để phát hiện các dấu vết sinh học. Kết quả, tại cơ quan sinh dục của nạn nhân đã thu được nhiều dấu vết phục vụ công tác truy nguyên thủ phạm thông qua công nghệ giám định ADN. Trong công tác điều tra các vụ án xâm hại tình dục, những dấu vết sinh học thu được tại hiện trường hay trên thân thể nạn nhân là nguồn chứng cứ vật chất đặc biệt quan trọng để chứng minh tội phạm. Trong vụ án này, những dấu vết sinh học thu được trên tử thi được gửi về Viện Khoa học hình sự, Bộ Công an để trưng cầu giám định gen, vi vết, tế bào”.

Truy xét

Trong lúc hội đồng khám nghiệm đang thu thập dấu vết thì các trinh sát hình sự đã tỏa đi các nơi nắm tình hình vụ án. Nơi phát hiện tử thi nằm bên con đường liên thôn, đầu đường phía dưới là xã Đồng Khê (Văn Chấn) là địa bàn cư trú của người Tày, Thái, còn đầu trên là thôn Làng Mảnh – làng bản người Mông. Với đặc điểm hiện trường như vậy, các điều tra viên nhận định hung thủ phải là người thông thạo địa bàn, rất có thể là người ở xã Đồng Khê hoặc Làng Mảnh, hoặc đã từng đến sinh sống, làm ăn hoặc có quan hệ quen biết với người vùng này.

Thượng tá Nguyễn Trọng Thắng – Phó trưởng Phòng Cảnh sát hình sự cho biết ngay trong đêm 7-11, Phòng Cảnh sát hình sự chủ trì, phối hợp với Công an huyện Trạm Tấu, Công an huyện Văn Chấn và công an các xã liên quan tiến hành họp án, thống nhất giả thuyết điều tra về tính chất vụ án, diện hung thủ và quyết định thành lập nhiều tổ công tác đồng loạt triển khai nhiều phần việc cấp bách. Theo đó, cần tập trung nắm tình hình tại địa bàn các xã Làng Mảnh, Đồng Khê. Bên cạnh đó, triển khai ngay việc thu thập thông tin, nắm bắt về di biến động của số đối tượng nổi trên 2 địa bàn này, gồm số đã có tiền án, tiền sự, đối tượng lưu manh hoạt động hiện hành, sống lang thang. Xét tính chất đặc biệt nghiêm trọng của vụ án, Giám đốc Công an tỉnh Yên Bái đã chỉ đạo Phòng Cảnh sát hình sự xác lập chuyên án truy xét để tổ chức đấu tranh.

Thượng tá Nguyễn Trọng Thắng – Phó trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Yên Bái.

Sáng 8-11, các tổ công tác đồng loạt tỏa xuống các địa bàn, nắm tình hình và tổ chức xác minh theo nguồn tin, dựng tất cả các mối quan hệ của nạn nhân, gia đình nạn nhân để tìm manh mối. Nạn nhân B (quê quán tại thôn Tàng Ghênh) mới lấy chồng, về sinh sống tại thôn Làng Mảnh được gần 1 năm.Trong quá trình sinh sống tại đây, nạn nhân không có mâu thuẫn, sống hòa thuận với mọi người. Để yên tâm loại trừ các khả năng giết người do mâu thuẫn, thù tức hay ghen tuông tình ái, ban chuyên án cử một tổ công tác vượt núi đi Tàng Ghênh, dựng lại các mối quan hệ tình cảm, mâu thuẫn của chị B trước khi lấy chồng. Tại đây, xác định những người trong diện nghiên cứu đều có chứng cứ ngoại phạm.

Trong lúc đó, việc rà soát tại khu vực 2 đầu con đường liên thôn nối Đồng Khê và Làng Mảnh tiếp tục được triển khai. Đây là đường độc đạo nên chắc chắn để vào được hiện trường, hung thủ phải vào, ra ở 2 đầu đường. Các tổ công tác tập trung rà soát, dựng danh sách tất cả những người đã đi lại trên con đường ấy trong ngày 6-11. Bên cạnh đó, lực lượng công an các xã phối hợp với mũi trinh sát đến từng hộ dân trong các thôn ở 2 đầu đường tìm kiếm thông tin về những người có quan hệ với thôn Làng Mảnh, như người Kinh thường mua gỗ và những người buôn bán hàng hóa, nhu yếu phẩm với người dân trong thôn này, những người Tày, Thái có quan hệ, làm ăn ở trên khu vực Làng Mảnh và các đối tượng nghiện ma túy, người sống lang thang… Qua xác minh cho thấy những người này đều có căn cứ loại khỏi diện nghi vấn.

Vụ án lâm vào khó khăn, khi mọi hướng điều tra đều chưa đem lại kết quả. Manh mối về thủ phạm vẫn hết sức mờ nhạt.

Hung thủ Hà Văn Hoát.

Hung thủ lộ diện

Thiếu tá Nguyễn Tiến Vinh (Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Yên Bái) kể: “Tiếp tục phát động quần chúng cung cấp thông tin về vụ án, chúng tôi được nguồn tin rằng vào thời điểm ngày 6-11 xuất hiện một nam giới “mặt như quả cam” (ý nói mặt rỗ, sần sùi) trên con đường độc đạo, đi bộ theo sau một người phụ nữ. Người dân đi từ Làng Mảnh xuống phía Đồng Khê gặp người phụ nữ trước, sau đó đến gã mặt rỗ.Khi gặp người đi ngược chiều, người này quay mặt đi, nên không nhìn rõ mặt nhưng thấy đó là một người da ngăm đen. Tiếp tục đi sâu nắm tình hình, chúng tôi có thêm nguồn tin khác cho biết nhìn thấy có một người đàn ông đi xe máy Wave màu trắng từ hướng Đồng Khê lên Làng Mảnh. Đang đi, người này cất xe vào trong bụi rồi tiếp tục đi bộ nhưng người dân không xác định được danh tính của 2 người này”.

Ban chuyên án nhận định đây là những thông tin đặc biệt quan trọng nên chỉ đạo các mũi trinh sát kiểm tra thật kỹ về các nguồn tin này. Kết quả xác định 2 người đàn ông được phản ánh chỉ là một người. Từ đây, hướng điều tra xác định phải truy tìm bằng được một gã tuổi từ 35-45, dáng người to cao, có khuôn mặt đen và sần sùi, có phương tiện là 1 chiếc xe máy Wave màu trắng.

Cùng lúc này, việc khai thác thông tin từ vật chứng thu được tại hiện trường vẫn tiếp tục được triển khai. Chiếc áo đã được sử dụng để trói nạn nhân có cách thắt nút khá đặc biệt, khác hẳn cách mà người Mông trên Làng Mảnh thường làm. Đặc điểm này giúp ban chuyên án thu hẹp diện rà soát, tập trung tối đa quân lực vào các đối tượng là người Tày, Thái phía chân con dốc (ở xã Đồng Khê) hoặc người nơi khác có nương rẫy, làm thuê ở địa bàn thôn Làng Mảnh.

Đại úy Triệu Đức Thảo (Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Yên Bái) nhớ lại: “Đi theo hướng điều tra vào những người nơi khác có nương rẫy ở thôn Làng Mảnh, hoặc người ở Làng Mảnh nhận chăn bò thuê cho người Đồng Khê, chúng tôi phát hiện cách đó khoảng 2 năm có người tên Hà Văn Hoát thuê một gia đình trên Làng Mảnh chăn bò cho mình. Thỉnh thoảng anh ta vẫn lên đó để kiểm tra bò. Đi sâu về Hoát, chúng tôi phát hiện người này mặc dù sau khi vụ án xảy ra vẫn ở nhà tại Đồng Khê, làm việc bình thường. Bản thân lại chưa có tiền án, tiền sự.Tuy nhiên, Hoát lại có khuôn mặt sạm đen và có nhiều vết rỗ.Anh ta cũng không có biểu hiện tâm lý nào khác lạ ra bên ngoài”.

Sau khi cân nhắc, ban chuyên án quyết định triệu tập Hoát đến trụ sở Phòng Cảnh sát hình sự để tiến hành đấu tranh. Ban đầu, Hoát tỏ ra vô cùng lì lợm. Gã khai chiều đó có lên Làng Mảnh kiểm tra trâu bò nhưng đang đi xe hỏng nên giấu vào bụi rồi đi bộ. Đi được khoảng 2 km thì thấy mệt quá do say rượu nên quay về. Quá trình làm việc, cơ quan điều tra đã tiến hành lấy mẫu ADN từ móng tay của Hoát để gửi đi giám định.

Thực nghiệm điều tra vụ án.

Viện Khoa học hình sự, Bộ Công an đã tiến hành truy nguyên đồng nhất, đối chiếu mẫu ADN thu được của Hà Văn Hoát với mẫu ADN đã thu được trong móng tay và dịch âm đạo của nạn nhân. Kết quả cho thấy có sự trùng khớp, cho phép xác định Hoát chính là thủ phạm đã hiếp dâm và sát hại chị B. Đến lúc này Hoát mới cúi đầu khai nhận hành vi man rợ của mình. Chiều đó, sau khi giấu xe máy vào bụi cây, Hoát tiếp tục đi bộ lên Làng Mảnh. Đang đi thì bắt gặp chị B. Thấy cô gái Mông dễ thương, lại giữa đồi núi hoang vu, Hoát đã kéo tay chị B. xuống taluy âm cách mặt đường khoảng 20m, lột váy áo rồi dùng quần tất và áo ngực của chị trói tay nạn nhân lại để hiếp dâm. Khi đã thỏa mãn thú tính, thấy chị B. khóc, Hoát lo sợ bị phát hiện nên lấy áo khoác của chị siết cổ nạn nhân đến chết rồi bỏ về nhà.

Như vậy, nhờ đánh giá đúng diện đối tượng gây án, kết hợp với sử dụng khoa học kỹ thuật hình sự, vụ án man rợ đã được làm sáng tỏ.