Tòa từ chối bồi thường oan vì… án chưa xong

Một công dân bị tòa kết án oan, sau đó được CQĐT đình chỉ; nay tòa từ chối nhận đơn yêu cầu bồi thường oan vì cho rằng vụ án đang trong vòng tố tụng

Chiều 8.1, TAND huyện Châu Thành (Long An) đã trả lại đơn kiện của anh Đặng Ngọc Thanh, người đã được Công an huyện này đình chỉ điều tra bị can vì cho rằng hành vi của anh không cấu thành tội phạm.

Anh Thanh kiện tòa Châu Thành đòi bồi thường oan vì trước đó tòa này đã kết án oan anh bảy năm tù. Bản án này sau đó bị TAND tỉnh Long An tuyên hủy, sau đó CQĐT đình chỉ điều tra anh Thanh với lý do như đã nói.

Bị kết án bảy năm tù rồi được đình chỉ

Vụ án này Pháp luật TP.HCM từng nhiều lần thông tin. Theo cáo trạng, ông Phạm Thanh Sang hùn tiền với một người khác mua sà lan. Cả hai thống nhất giao sà lan cho ông Sang khai thác, sử dụng. Sau đó ông Sang thuê Thanh làm thuyền trưởng với tiền công mỗi tháng 17 triệu đồng. Ông Sang giao khoán cho Thanh toàn quyền thuê người đi trên sà lan. Ngày 30.4.2013, Thanh lái sà lan về sông Vàm Cỏ, đoạn ngang huyện Châu Thành. Lúc này trên sà lan còn có ông Sang và Võ Văn Quốc. Thanh giao lại sà lan cho Quốc (không có bằng lái) điều khiển để về nhà dự đám giỗ.

Sau đó, ông Sang và Quốc chạy đến tỉnh Vĩnh Long lấy cát rồi quay về TP.HCM để đi tiếp chuyến hàng thứ hai. Tối 1.5, ông Sang điều khiển sà lan từ TP.HCM đến tỉnh Long An thì giao lại cho Quốc. Do không chú ý quan sát, Quốc đã đụng chìm một chiếc ghe chạy cùng chiều làm cho ba mẹ con trên ghe tử vong, trong đó có một cháu bé một tuổi, một cháu bé hơn ba tuổi.

Sau đó hai người làm thuê cho ông Sang là Thanh và Quốc đã bị khởi tố.

Ngày 26.8.2014, TAND huyện Châu Thành đưa vụ án ra xét xử. Tại tòa, Thanh khẳng định mình giao sà lan cho ông Sang chứ không phải giao cho Quốc như cáo trạng truy tố, vì ông Sang là chủ sà lan. Tuy nhiên, tòa vẫn phạt Thanh bảy năm tù về tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy (Quốc bị tám năm tù tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường thủy). Ngoài ra, tòa còn yêu cầu VKS phải khởi tố thêm ông Sang (chủ sà lan gây tai nạn) về tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy.

Ngày 11.11.2014, TAND tỉnh Long An đã tuyên hủy án sơ thẩm để điều tra, xét xử lại vì cấp sơ thẩm vi phạm tố tụng nghiêm trọng và có dấu hiệu bỏ lọt hành vi phạm tội của chủ sà lan. Ngày 13.10.2015, Thanh được đình chỉ điều tra bị can với lý do hành vi không cấu thành tội phạm.

Anh Đặng Ngọc Thanh được các mạnh thường quân cho mổ mắt miễn phí sau khi được đình chỉ điều tra.

Thông báo trả đơn kiện của TAND huyện Châu Thành, Long An. Ảnh: Ngân Nga

Tòa không nhận đơn vì đã đề nghị truy tố lại

Cuối năm 2015, anh Thanh làm đơn gửi lên TAND huyện Châu Thành yêu cầu công khai xin lỗi và bồi thường oan gần 400 triệu đồng do đã kết tội oan anh. Ngày 8.1, tòa có thông báo trả lại đơn khởi kiện cho anh Thanh với lý do vụ án vẫn còn đang trong vòng tố tụng.

Trong thông báo, tòa này cho rằng: Ngày 8.9.2015, TAND huyện Châu Thành thụ lý vụ án hình sự sơ thẩm đối với bị can Quốc. Ngày 19.11.2015, TAND huyện Châu Thành thụ lý lại vụ án hình sự đối với bị can Sang. Do hai vụ án có liên quan mật thiết với nhau, cùng xuất phát từ việc tai nạn giao thông đường thủy nên việc nhập hai vụ án là cần thiết cho việc xác nhận sự thật khách quan và xem xét toàn diện vụ án.

“Mặt khác, ngày 27.11.2015, TAND huyện Châu Thành có quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung với nội dung: Nhập hai vụ án hình sự nói trên thành một vụ án hình sự để giải quyết theo quy định của pháp luật; hủy quyết định đình chỉ điều tra bị can Đặng Ngọc Thanh để tiếp tục điều tra, làm rõ hành vi vi phạm, truy tố đối với Đặng Ngọc Thanh. Vì thế việc yêu cầu TAND huyện Châu Thành trực tiếp xin lỗi, cải chính công khai trên báo trung ương và báo địa phương và bồi thường thiệt hại trong hoạt động tố tụng hình sự là thuộc trường hợp chưa có đủ điều kiện khởi kiện vì vụ án đang trong quá trình tố tụng trả hồ sơ để điều tra bổ sung” – thông báo của tòa Châu Thành nêu rõ.

Chiều 8.1, PV đã liên lạc qua điện thoại với ông Phạm Văn Thái – Chánh án TAND huyện Châu Thành. Tuy nhiên, ông Thái trả lời ông đang bận họp.

Trao đổi với Pháp luật TP.HCM, một lãnh đạo Công an huyện Châu Thành cho biết: “VKS yêu cầu chúng tôi nhập vụ án lại nên chúng tôi đã nhập và chuyển hồ sơ qua VKS rồi. VKS không yêu cầu hủy quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với Thanh nên chúng tôi không làm”.

Một lãnh đạo VKSND huyện Châu Thành cho biết thêm: “Chúng tôi chỉ làm một yêu cầu của tòa là trả hồ sơ cho CQĐT để nhập hai vụ án Võ Văn Quốc và Phạm Thanh Sang làm một. Còn việc tòa yêu cầu hủy quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với Thanh thì VKS tỉnh đang báo cáo xin ý kiến của VKSND Tối cao và đang chờ kết quả”.

Anh Thanh nên khiếu nại thông báo trả đơn Theo tôi, tòa đang né bồi thường oan. Cơ quan tố tụng phải hiểu rõ thế nào là quyết định có hiệu lực pháp luật. Trường hợp này, quyết định đình chỉ điều tra bị can của CQĐT Công an huyện Châu Thành đã có hiệu lực pháp luật, điều này có nghĩa công dân Đặng Ngọc Thanh không có tội. Trước đó, tòa Châu Thành đã kết tội oan anh Thanh nên tòa này phải xin lỗi, bồi thường oan. Tòa không thể viện lý do tòa trả hồ sơ yêu cầu này kia để trả đơn là không đúng. Đây chỉ là việc “câu giờ”, tạm “hoãn binh”. Đã đình chỉ điều tra thì coi như là vô tội, quá khứ đã bị kết tội oan, bị thiệt hại thì phải bồi thường oan, còn làm khác như thế là trốn tránh trách nhiệm bồi thường. Anh Thanh phải khiếu nại quyết định trả đơn kiện đến chánh án TAND huyện Châu Thành, nếu không thỏa mãn với cách giải quyết khiếu nại của chánh án tòa này thì tiếp tục khiếu nại lên chánh án TAND tỉnh Long An. Luật sư Bùi Quang Nghiêm, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP.HCM

Theo Ngân Nga (Pháp luật TP.HCM)