TNS Mỹ: Trung Quốc gây hấn nguy hiểm khi đâm chìm tàu VN

Trong cuộc họp báo vào chiều nay nhân chuyến thăm Việt Nam, Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Ben Cardin cho rằng việc Trung Quốc đâm chìm tàu Việt Nam là hành động gây hấn đơn phương và nguy hiểm, không thể chấp nhận được, gây rủi ro lớn về người và tài sản.

Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Ben Cardin trong cuộc họp báo.

Mở đầu cuộc họp báo vào lúc 1h30 chiều ngày 28/5, Thượng nghị sỹ Cardin – Chủ tịch Tiểu ban Đông Á- Thái Bình Dương thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ – đã giới thiệu về chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của ông, cảm ơn sự đón tiếp của Việt Nam dành cho ông.

Ông Cardin cho biết an ninh, hàng hải là một phần trong những vấn đề được bàn bạc trong các cuộc gặp giữa ông và quan chức Việt Nam trong chuyến thăm này. Ông cũng cho biết vấn đề an ninh hàng hải dự kiến sẽ được thảo luận ở Đối thoại Shangri-la mà ông dự kiến tham dự tại Singapore sắp tới, ngay sau chuyến công du Việt Nam.

Trong cuộc họp báo, ông Cardin đã bày tỏ sự phản đối trước hành động gây hấn đơn phương của Trung Quốc ở Biển Đông.

“Chúng tôi tin tưởng vấn đề cần được giải quyết một cách hòa bình, các bên cần kiềm chế, không thực hiện hành động gây hấn, và phải làm xuống thang tình hình, sử dụng các diễn đàn quốc tế trong khuôn khổ của Công ước luật biển, các thỏa thuận của ASEAN để giải quyết tranh chấp. Các bên phải nên giải quyết tranh chấp bằng phương pháp ngoại giao, hơn là thực viện các hành vi gây hấn”, ông Cardin nói.

Theo Thượng nghị sĩ Cardin, các hành vi đơn phương gây hấn của Trung Quốc gây căng thẳng cao độ, không chỉ căng thẳng an ninh của Việt Nam, mà của an toàn an ninh hàng hải khu vực, trong đó có Hoa Kỳ.

Nói về nghị quyết gần đây của Ủy ban đối ngoại Thượng viện Mỹ về Biển Đông, ông Ben Cardin cho hay: “Ủy ban đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ đã cân nhắc đưa ra nghị quyết về vấn đề trên. Chúng tôi một lần nữa phản đối hành vi đơn phương gây hấn làm ảnh hưởng tới an ninh hàng hải. Và Trung Quốc đã thực hiện những hành vi sai trái đó. Vì vậy nghị quyết của chúng tôi kêu gọi cần có sự đàm phán trực tiếp của bên liên quan, các bên tuyên bố chủ quyền giải quyết tranh chấp theo luật pháp quốc tế, để đảm bảo hòa bình an ninh hàng hải”, ông Cardin cho biết.

Vấn đề Biển Đông ảnh hưởng như thế nào tới mối quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ?

Thượng nghị sỹ Cardin: Hoa kỳ và Việt Nam sẽ kỷ niệm 20 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao và chúng tôi đã đi vào khuôn khổ đối tác chiến lược, thể hiện qua các cuộc gặp gần đây giữa hai nước. Đây là con đường liên tục và hai nước đang có những hoạt động để củng cố mối quan hệ này.

Hai nước cũng đang thực hiện đàm phán TPP, Hiệp định thương mại tự do và đã trao đổi, thảo luận về nhân quyền. Đây là con đường đang có nhiều tiến triển.

Chúng tôi đã có những tiến bộ về kinh tế, chính trị và đang gần đạt đến các thỏa thuận an ninh, trong đó có an ninh hàng hải.

Chúng tôi còn tiếp tục bàn về cách thức tăng cường quan hệ hai bên. Tôi muốn nhấn mạnh, về phía chúng tôi khi thực hiệng chính sách xoay trục của chúng tôi, chúng tôi mong muốn Việt Nam phát triển vững mạnh, đóng góp vào ổn định ở khu vực cũng như thúc đẩy quyền lợi của Hoa Kỳ.

Trong Diễn đàn ở Shangri-la tới, ông có kế hoạch gặp đối tác phía Trung Quốc để bàn về vấn đề Biển Đông?

TNS Cardin: Tôi sẽ có cuộc gặp bà Fu (bà Fu Jing – Phó Oánh, cựu Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc hiện là chủ tịch Ủy ban đối ngoại Quốc hội Trung Quốc) và một ban thảo luận để bàn về vấn đề an ninh. Vấn đề xoay trục của Hòa Kỳ, chúng tôi mong có thể đối thoại với Trung Quốc, muốn có mối quan hệ tốt đẹp với các nước, trong đó có Trung Quốc. Trong trao đổi của tôi, tôi cũng muốn nhấn mạnh việc làm giảm leo thang căng thẳng.

Ông bình luận thế nào về vụ tàu Việt Nam bị phía Trung Quốc đâm chìm?

TNS Cardin: Theo tôi được hiểu vụ đâm chìm tàu Việt Nam là hành động gây hấn đơn phương và nguy hiểm của Trung Quốc, xảy ra cách giàn khoan (Hải Dương 981-pv) rất nhiều dặm. Hành vi như vậy là không thể chấp nhận được, gây rủi ro lớn về tài sản và nhân mạng. Chúng tôi tin rằng mọi việc cần phải làm hiện nay là phải làm giảm leo thang căng thẳng.

Các bạn nghe nhiều về quan điểm của Hoa Kỳ, nhưng tôi vẫn cần phải nhắc lại quan điểm của Hoa Kỳ là Hoa Kỳ không đứng về phía bên nào trong tranh chấp lãnh thổ, nhưng chúng tôi chống lại hành động đơn phương và gây hấn và chúng tôi muốn thấy các nước tranh chấp chủ quyền cần phải giải quyết khác biệt qua các cơ chế hòa bình, đối thoại.

Ông bình luận gì về việc Trung Quốc dịch chuyển giàn khoan Hải Dương-981?

TNS Cardin: Trung Quốc di chuyển giàn khoan nhưng vẫn nằm trong cùng khu vực. Tình hình rất căng thẳng, các tàu Trung Quốc cũng xuất hiện tại khu vực. Chúng tôi kêu gọi Trung Quốc xuống thang căng thẳng.

Tôi hiểu các bạn quan tâm đến rất nhiều an ninh hàng hải. Tuy nhiên, chuyến đi của tôi cũng tập trung về những vấn đề khác: như quản lý tốt, chống tham nhũng, thúc đẩy quan hệ kinh tế giữa hai nước, chính trị, nhân quyền và chúng tôi nhìn thấy tiến bộ trong những lĩnh vực này.

Ngoài ra, chúng tôi còn bàn về các vấn đề di sản chiến tranh, ô nhiễm chất độc da cam, môi trường, như biến đổi khí hậu toàn cầu. Chúng tôi trao đổi rất tích cực và thẳng thẳn và 2 bên đều muốn tăng cường hợp tác.

Có phải Trung Quốc dùng vấn đề Biển Đông để thử thách Hoa Kỳ, trong khi Hoa Kỳ đang bận rộn với các vấn đề khác?

TNS Cardin: Tôi hiểu câu hỏi, song tôi không phải là người theo sát vấn đề đó. Hoa Kỳ nhất quán trong việc chỉ trích hành vi của Trung Quốc và nhất quán trong chính sách an ninh hàng hải. Chúng tôi nhất quán đối với việc ủng hộ ASEAN tiến tới COC.

Ông nói gì về Việt Nam có thể kiện Trung Quốc?

TNS Cardin: Đối với các nước có bất đồng, tranh chấp, các quốc gia cần phải có cuộc thảo luận thông qua đối thoại, ngoại giao, thay vì các biện pháp đơn phương gây hấn. Bước đầu chúng tôi thấy Trung Quốc và Việt Nam cần đối thoại và mỗi nước có quyền dùng đến cơ chế quốc tế để giải quyết vấn đề.

Vũ Quý

Theo Dantri