Tình mẫu tử trong chiếc giày ở trại Auschwitz
Đề tài Auschwitz chưa bao giờ giảm sức hấp dẫn với những ai muốn tìm hiểu về Chiến tranh thế giới thứ II. Sau mỗi năm, người ta lại khám phá ra những câu chuyện mới liên quan đến trại tập trung người Do Thái nổi tiếng nhất. Ở đó không chỉ có hố chôn người tập thể, buồng khí độc…, mà còn ẩn giấu vô vàn câu chuyện đẹp.
Dấu ấn lịch sử
Ngày 21/7, Bảo tàng Auschwitz thông báo họ sẽ trưng bày một trong những hiện vật hiếm hoi vừa được phát hiện có ghi tên tuổi và câu chuyện của một nạn nhân tại trại tập trung này. Đáng chú ý hơn, quá trình tìm thông tin liên quan đến cậu bé Amos Steinberg diễn ra vô cùng bất ngờ. Mọi người vô tình tìm thấy chiếc giày của cậu, phát hiện bên trong có một mẩu giấy được người mẹ nhét vào để hy vọng sau này đoàn tụ, họ vẫn có thể tìm thấy nhau qua chút thông tin ít ỏi kia.
Là trại tập trung Do Thái lớn nhất của phát xít Đức trong Chiến tranh thế giới thứ hai, cái tên Auschwitz luôn là nỗi kinh hoàng với bất kỳ ai may mắn sống sót và rời khỏi nơi đây. Nằm ở phía Nam Ba Lan, trại tập trung này đôi lúc còn được biết đến dưới tên Auschwitz-Birkenau. Ban đầu nó vốn chỉ được sử dụng để giam giữ tù nhân chính trị, nhưng sau đó dần mở rộng và trở thành trung tâm của một mạng lưới gồm 40 trại tập trung lớn nhỏ khắp châu Âu.
Hàng trăm ngàn người Do Thái bị đưa đến các trại tập trung đã không thể sống sót đến ngày tự do.
Ngày Hồng quân đến Auschwitz, cảnh tượng trước mắt họ khiến không ai có thể quên được: Hàng ngàn người bị bỏ lại phía sau với tấm thân da bọc xương, một số chết đã lâu và không được chôn cất. Những người còn sống sót kể họ phải làm lao động khổ sai, số khác bị đem ra làm thí nghiệm.
Nhưng trong tình cảnh nguy nan, con người luôn tìm được giải pháp. Những gia đình Do Thái làm mọi cách để thông tin về nhau luôn được mang trong mình. Nếu có một ngày gặp lại và không thể nhận ra nữa, họ sẽ tìm thấy nhau bằng những mẩu giấy viết tay.
Không phải nạn nhân nào của phát xít Đức cũng được biết đến rộng rãi như Anne Frank, thông qua cuốn nhật ký của cô bé còn sót lại sau cuộc chiến. Nhưng cũng giống như Anne và hàng trăm ngàn cô cậu bé Do Thái khác ở thời điểm đó, các ông bố bà mẹ dường như sợ hãi trước viễn cảnh con mình bị tước đi, thay tên đổi họ và trở thành một con người hoàn toàn khác. Đó là lý do đồ dùng cá nhân của chúng được nhét những mẩu giấy nhỏ chứa thông tin về mình vào đó.
Trẻ em luôn được ưu tiên hàng đầu trong những mẩu giấy như thế. Các bậc cha mẹ sẵn sàng chấp nhận việc bị lịch sử lãng quên, đổi lại con cái họ sẽ luôn được ghi nhớ. Một trong những mẩu giấy như vậy đã ghi lại chuyện đời của một cậu bé được chuyển tới Auschwitz vào tháng 10/1944, chỉ hơn 1 năm cho đến ngày cuộc chiến hoàn toàn kết thúc. Nhờ vậy người ta biết có một nạn nhân tên Amos Steinberg, và cậu từng ở đây trong bao lâu.
Hành trình trong quá khứ
Amos Steinberg sinh ngày 26/6/1938 tại Prague, nhưng những ngày yên bình của cậu bé gốc Do Thái không thể kéo dài lâu. Ngày 10/8/1942, chính quyền phát xít tống cậu cùng ông bố Ludvik và bà mẹ Ida vào trại tập trung Theresienstadt Ghetto nằm gần Prague. Sau một thời gian, họ được chuyển đến Auschwitz giống như hàng chục ngàn người khác. Đó là lúc mảnh giấy về Amos được viết ra và nhét vào trong chiếc giày của cậu bé.
“Từ những tài liệu còn sót lại, chúng tôi biết rằng Amos và mẹ đến Auschwitz theo đường tàu hỏa vào ngày 4/10/1944. Họ ghi lại thông tin về nhau bởi người bố bị tách khỏi gia đình. Ông đến trại tập trung Dachau vào ngày 10/10/1944″, cán bộ Viện Bảo tàng Auschwitz chia sẻ thông tin. Họ còn biết chuyến tàu định mệnh chở Amos đến Auschwitz có ký hiệu BA 541.
Tuy nhiên, điều không may là những con người của một thời lịch sử không thể vượt qua sự tàn bạo của phát xít Đức. Không lâu sau ngày đến Auschwitz, Amos và mẹ bị đưa vào phòng hơi ngạt. Chẳng ai biết thi hài họ ở nơi đâu, có thể là một hố chôn tập thể nào đó chưa từng được khai quật. May mắn hơn người vợ và cậu con trai xấu số, ông bố Ludvik vẫn sống sót trong những ngày lao động khổ sai ở trại Kaufering thuộc Dachau.
Cùng với chiếc giày của Amos, những nhà sử học còn tìm thấy một vài chiếc giày khác có tiếng Hungary ở bên trong. Dù vậy, phần lớn thông tin chỉ là những mẩu giấy báo, chữ viết tay đã phai nhạt dần theo thời gian. Theo những thông tin còn đọc được, họ biết chủ nhân trước đây của chiếc giày này được nhét mẩu giấy chứa thông tin về mình vào khoảng giai đoạn 1941-1942, và cô/cậu bé đó từng sống ở Budapest.
Video đang HOT
Chiếc giày của Amos được tìm thấy gần như nguyên vẹn.
Phía Bảo tàng Auschwitz còn tiết lộ một chi tiết thú vị khác: Không ít gia đình nhét giấy khai sinh của con mình vào giày bằng việc đóng thêm một tấm lót chân để che đi tài liệu được giấu bên trong. Ngoài Amos, một vài cậu bé khác được xác định mang họ Ackermann, Brávermann và Beinhorn. Những người này được chuyển tới Auschwitz sớm hơn Amos một chút, vào khoảng giữa mùa xuân và mùa hè năm 1944.
Bí mật được giữ lại
Không may mắn như Amos và gia đình, hàng trăm ngàn người Do Thái bỏ mạng ở các trại tập trung trên khắp châu Âu vào Chiến tranh thế giới thứ hai cho đến nay vẫn chưa được biết tên. Chỉ tính riêng ở Hungary trong giai đoạn từ tháng 5 đến tháng 7/1944, có hơn 420 ngàn người đã phải vào các trại tập trung. Phần lớn trong số họ không bao giờ chứng kiến khoảnh khắc họ trở lại làm người tự do. Ước tính có đến hơn 300 ngàn người Do Thái bỏ mạng trong các phòng hơi ngạt.
Vì lý do đó, mọi thông tin, di vật về các trại tập trung Do Thái đều được trân trọng hơn bao giờ hết để các gia đình có thể tìm lại được nhau. Họ không thể gặp mặt người thân, nhưng chí ít có thể được thấy cái thìa, cái dĩa từng được anh chị em của mình sử dụng trước kia. Đó cũng là nguyên nhân khiến ban lãnh đạo Bảo tàng Auschwitz quyết định sẽ coi chiếc giày có thông tin về Amos như một vật phẩm đặc biệt, với phần nội dung chính bên trong được giữ kín.
Bảo tàng Auschwitz không phải nơi được mở cửa triển lãm quanh năm, vì thế ngay cả những cán bộ tại đây cũng không thể chia sẻ hết thông tin bên trong chiếc giày của Amos. Họ có lý do để làm vậy, bởi điều đó ảnh hưởng trực tiếp đến lượng khách tham quan hàng năm. Thay vì mở ra, chụp toàn bộ ảnh về phần thông tin của Amos bên trong chiếc giày, phía bảo tàng muốn những ai quan tâm hãy đến chứng kiến tận mắt trong thời gian tới.
“Chúng tôi muốn giữ kín thông tin được cất bên trong chiếc giày của Amos cho đến ngày bảo tàng chính thức mở cửa trở lại”, một cán bộ cho biết. Để đảm bảo quy trình đó diễn ra đúng như dự kiến, ngay cả các nhà sử học cũng không được phép tiếp cận với vật chứng lịch sử nói trên. Giống như những người có chung niềm yêu thích tìm hiểu về Chiến tranh thế giới thứ hai, họ chỉ có thể chờ đến năm tới để mua vé vào tham quan và biết thêm về Amos.
Ngày bảo tàng Auschwitz mở cửa trở lại, chúng ta sẽ biết về một cậu bé từng ở trại tập trung này có tên Amos. Cậu được ghi lại và nhớ đến bởi người mẹ không muốn con trai mình bị lãng quên. Dù họ không thể vượt qua những ngày thống khổ dưới vô vàn thí nghiệm quái đản của phát xít Đức, điều may mắn còn sót lại là Amos giờ đây được biết đến không chỉ dưới một cái tên chung là “nạn nhân ở trại tập trung Auschwitz”.
Huyền thoại của đêm trường
Không phải ngẫu nhiên mà thời kỳ Trung Cổ ở châu Âu lại thường được nhắc đến với nhiều sự ghê sợ đến vậy.
Để rồi khi đêm trường mịt mù ấy kết thúc, những thời kỳ kế tiếp được trân trọng gọi bằng những cái tên làm tôn bật sự đối lập: thời kỳ Phục Hưng, rồi đến Kỷ nguyên Khai sáng.
Muốn hình dung về sự ngột ngạt dưới ách cai trị thần quyền của Giáo hội Thiên Chúa giáo La Mã (Roman Catholic) thời kỳ đó, có lẽ ta chỉ cần đọc về hành trạng của một người: Đại pháp quan Tòa án dị giáo Tây Ban Nha Tomas de Torquemada.
Tiền bối của... Adolf Hitler
Nếu cùng sống trong một thời đại, và cùng sở hữu những công cụ quyền lực tương đương, Tomas de Torquemada nhất quyết sẽ không chịu kém cạnh vị độc tài của nước Đức Quốc xã về lòng căm ghét người Do Thái.
Còn hơn cả Adolf Hitler, vị Đại pháp quan Tòa án dị giáo Tây Ban Nha kia đã qua đời năm 1498 một cách vô cùng thanh thản, tại tu viện của mình ở Avila. Bởi vì, không như Hitler, những giấc mơ bạo tàn của Tomas de Torquemada đều đã được hoàn tất ngay từ khi ông ta còn sống.
Dưới sự tác động không mệt mỏi và không một chút xót thương của ông ta, đến ngày 30-3-1492, toàn bộ mọi người gốc Do Thái đều đã bị trục xuất khỏi Tây Ban Nha. Điều đó cũng có nghĩa là "nhờ" Tomas de Torquemada, đạo Do Thái - vốn đã hiện hữu hàng trăm năm trên bán đảo Iberia - đã bị tận diệt. Toàn vương quốc chỉ còn duy nhất một lựa chọn: Trở thành tín đồ Thiên Chúa giáo.
Đó là sứ mệnh mà Tomas de Torquemada tự mang lên vai mình cả đời, và dùng cả đời để phụng sự. Với nhiệt huyết đầy dã tâm cũng như lòng cuồng tín điên khùng, ông ta nghiền nát mọi kẻ dám không khuất phục nhà thờ.
Những nạn nhân bị đưa tới giàn thiêu.
Tomas de Torquemada là cả một huyền thoại đen. Hình ảnh vị thầy tu với đôi mắt trũng sâu trong tấm áo chùng đen của dòng Dominic ấy có thể gieo rắc nỗi sợ hãi cho bất cứ ai trên toàn cõi Tây Ban Nha, kể cả nhà vua Ferdinand lẫn Nữ hoàng Isabella.
Tuy nhiên, một cách công bằng, Tomas de Torquemada không phải người khai sinh ra tòa án dị giáo. Đó là một thiết chế bạo lực đã được các giáo hoàng La Mã thiết lập kể từ đầu thời Trung Cổ, khi một phong trào phản kháng tôn giáo bùng nổ ở Albigenssian, miền Nam nước Pháp.
Giới quý tộc đứng về phía nhà thờ, với đầy đủ binh lính và vũ khí, nhưng dù vậy, việc diệt trừ tận gốc các mầm mống dị giáo vẫn là một công việc khó khăn. Công việc ấy đòi hỏi những con người "đặc biệt". Tòa án dị giáo ra đời, và tín đồ dòng tu Dominic - những người trực tiếp chiến đấu chống lại dân dị giáo Albigensian - được chọn làm "bầy chó săn của Chúa". Họ sẵn lòng thiêu sống bất cứ kẻ dị giáo tội nghiệp nào lọt vào tay mình.
Và Tomas de Torquemada là một nhân vật kế thừa xuất sắc truyền thống ấy. Trở thành Đại pháp quan Tòa án dị giáo Tây Ban Nha, ông ta nâng mức độ tàn bạo cùng sự mẫn cán của dòng Dominic lên một tầm cao mới.
Cuộc chiến chống lại các conversos
Conversos là một danh từ cổ, chỉ những người Do Thái đã cải sang Thiên Chúa giáo. Tuy nhiên, giáo hội và không ít giáo đồ Tây Ban Nha vẫn cho rằng các conversos ấy vẫn lén lút trung thành với tôn giáo cha ông của mình. Họ chỉ giả vờ cải đạo để che mắt thế gian và tự bảo vệ sinh mạng, sau những cuộc thảm sát đẫm máu khoảng năm 1932 - khi những người Do Thái bị buộc tội gây nên cuộc nội chiến Castilla.
Bên cạnh đó, các conversos thường là giai tầng có trình độ học thức cao nhất ở Tây Ban Nha. Cũng nhờ vậy, họ dễ dàng chi phối cả các hệ thống hành chính lẫn những guồng máy thương nghiệp. Họ có những con nợ là các bậc đế vương. Họ giàu có, họ nhiều ảnh hưởng, họ khác biệt so với phần đông dân chúng. Và bởi vậy, họ bị đám đông ghen tị, còn giáo hội thì căm ghét.
Năm 1465, Nữ hoàng Isabella đăng quang, trở thành quân chủ của Castilla. Trong đám quần thần bên cạnh bà, rất nhiều người không quên nhắc nhở hằng ngày về nhiệm vụ phải chống lại các conversos, và Tomas de Torquemada cũng có mặt ở tập hợp ấy.
Sinh năm 1420, lúc đó ông ta là một trong những người thân tín nhất của Nữ hoàng, bởi ông chính là linh mục rửa tội cho Isabella khi còn là công chúa. Và từ nhỏ, vị công chúa ấy đã bị Torquemada truyền vào lòng thù hận với các connversos.
Đối với Torquemada, tín đồ Hồi giáo hay tín đồ Do Thái không hẳn là những kẻ dị giáo đáng ghét nhất. Chỉ các conversos - những kẻ bị ông ta nghi ngờ không trung thực với niềm tin vào Chúa - mới là đối tượng nguy hiểm nhất, và đáng bị trừng phạt nhất.
Cuộc chiến chính thức bắt đầu ngày 18-3-1478. Một chàng trai Thiên Chúa giáo yêu một cô gái thuộc gia đình conversos, lẻn đến nhà người yêu trong đêm với mong muốn làm cô bất ngờ. Song, chính anh ta lại sửng sốt khi thấy các gia đình conversos tụ tập để tổ chức lễ Vượt qua của Do Thái giáo. Anh ta loan tin, và nỗi căm phẫn bùng dậy.
Cả Isabella lẫn Torquemada cùng nhiều trọng thần khác nhất trí rằng đây là một sự sỉ nhục. Một sắc lệnh của Giáo hoàng được thỉnh cầu, và được ban, để chỉ định hai quan tòa dị giáo tại vương quốc Castilla. Miguel de Morillo và Juan de San Martin, hai thầy tu dòng Dominic, được chọn. Đứng sau họ, điều khiển họ, dĩ nhiên là Tomas de Torquemada.
Những đài thiêu người nhanh chóng được xây. Ngày 6-2-1481, 6 conversos đầu tiên bị thiêu sống. Đến ngày 4-10-1481, con số này đã là 290 người. Mọi conversos đều không được phép rời nơi cư trú. Họ phải chờ đợi đến lượt mình bị hành hạ, và bị sát hại.
Tomas de Torquemada (1420-1498) - huyền thoại đen của đêm trường Trung Cổ .
Tháng 2-1482, Tomas de Torquemada chính thức được bổ nhiệm làm quan tòa dị giáo. Ông ta không giấu mình trong bóng tối sau ngai vàng nữa, mà đường hoàng tiến lên tuyến đầu. Ông ta cho thành lập hàng loạt các ban điều tra, hoành hành tại 8 thành phố lớn nhất của vương quốc Castilla. Một năm sau, 1483, Tổng tòa án dị giáo Tây Ban Nha được thành lập. Torquemada, dĩ nhiên, trở thành Đại pháp quan, tập trung toàn bộ sức mạnh của guồng máy đó trong tay mình.
Đó là một kẻ bị ám ảnh bởi sự thuần khiết của giống nòi. Nhờ Torquemada, chuyện "bất cứ ai mang trong mình dòng máu Do Thái đều sẽ bị cấm nắm giữ các chức vụ công và đều sẽ bị tố giác" trở thành một sắc luật. Ông ta thậm chí sẵn sàng kết tội mà không dựa trên điều gì ngoài lòng hận thù xương tủy. Có những ngày, năm 1485, Torquemada cho thiêu sống đến 50 người ở một thành phố.
Những chỉ dấu cho thấy một người có thể là conversos được Torquemada ghi chép kỹ lưỡng, từ cách rửa tay trước khi cầu nguyện hay chất liệu trang phục vào ngày thứ Bảy, để tập hợp thành một cuốn sách bỏ túi nhằm phát hành rộng rãi đến mọi tầng lớp.
Với Đại pháp quan Tomas de Torquemada, tố giác trở thành một phần tất yếu của đời sống. Nó được thực hiện trên diện rộng, và dĩ nhiên nó trở thành công cụ tuyệt vời để trả thù riêng hoặc loại trừ đối thủ. Đã bị tố giác là bị tra khảo, đã bị tra khảo là chắc chắn phải nhận tội. Ở Castilla, trong suốt những năm 1480, có tới hơn 1.500 người bị thiêu sống bởi những tố giác vô căn cứ, hay những bằng chứng giả.
Đến khi Isabella kết hôn với vua Ferdinand của vương quốc Aragon, hợp nhất Tây Ban Nha, quyền lực của Torquemada lại càng trở nên ghê gớm. Các tòa án dị giáo vươn vòi bạch tuộc đến khắp các dải biên cương Valencia, Catalonia, Andalusia... nhấn chìm hàng trăm nghìn gia đình, không chỉ là những conversos.
Isabella và Ferdinand, do vẫn còn cần tiền vay mượn từ người Do Thái cũng như các conversos để tiến hành chiến tranh chống người Moors Hồi giáo tại Granada, hơi khiếp hãi trước sự tàn bạo của Torquemada. Tuy nhiên, đến khi thu hồi được Granada, không còn lý do gì để nương tay nữa.
Chuyện kể rằng, có một người hầu cận muốn đóng vai trò trung gian, đề nghị chuộc sắc lệnh trục xuất người Do Thái bằng một khoản tiền khổng lồ dâng lên Ferdinand và Isabella. Nhưng, không hiểu sao, Torquemada biết tin. Ông ta nhảy bổ vào hoàng cung, quăng ra 30 đồng vàng, và thét lớn: "Judas (người Do Thái bị kết tội trong Kinh Thánh) đã bán Chúa bằng đúng số tiền này đấy!".
Hai bậc quân vương, khi nghe những lời đó, chỉ còn có thể cúi đầu...
* Cách tra tấn quen thuộc nhất của các tòa án dị giáo dưới tay Torquemada là buộc kẻ bị tố giác vào một bánh xe cỡ lớn, ở dưới có một ống thổi lửa. Bất cứ ai cũng sẽ nhận tội, chỉ để thoát được sự đau đớn ấy. Bên cạnh đó, còn rất nhiều dụng cụ tra tấn được phát minh, như dụng cụ kẹp ngón tay, kéo căng các khớp xương, rạch xẻ da thịt...Những người thuộc gia đình bị tố giác mà đã qua đời còn có thể bị đào xương lên để đốt.
* Khi bị tố giác, tù nhân của các tòa án dị giáo hầu hết đều sẽ bị tước đoạt hết tài sản. Nghèo đói cùng cực khi được trả tự do, ở một khía cạnh nào đó, đã là may mắn, bởi con cái của rất nhiều gia đình conversos đã chết đói. Ở chiều ngược lại, không ít quan tòa dị giáo đã trở nên giàu có, bởi luôn luôn có cơ hội nhét chặt túi của mình.
Trùm Hitler đem giấu căn phòng Hổ phách ở nơi nào? Được mệnh danh là 'kỳ quan thứ 8 của thế giới', căn phòng Hổ phách bị phát xít Đức tháo rời và mang khỏi Liên Xô trong Thế chiến 2. Một số người cho rằng, Hitler cho người giấu căn phòng Hổ phách tại Wuppertal, Đức. Căn phòng Hổ phách được mệnh danh là "kỳ quan thứ 8 của thế giới" xuất phát...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Loài thực vật săn mồi có lá giống hệt rắn hổ mang

Loài mèo nhỏ dễ thương nhưng nguy hiểm nhất thế giới

Ngư dân bắt được sinh vật 'ngoài hành tinh' dưới biển sâu

Phát hiện mới lí giải nguyên nhân sao Hỏa có màu đỏ

Rầm rộ trào lưu giả tang quyến, đột nhập nhà tang lễ vì một lý do khó tưởng

Chuyện éo le tại lễ hội đông nhất hành tinh

Ở Nhật Bản, có một nghi lễ truyền thống liên quan đến chú cún cho phụ nữ mang thai, mẹ Việt chia sẻ niềm hạnh phúc lần đầu trải nghiệm

Gen Z tin lời khuyên trên TikTok hơn tin bác sĩ

Bí ẩn chưa lời giải về quần thể đá 'biết đi' của phương Đông

Người đàn ông đỗ xe đúng chỗ quy định, nhưng bị phạt 7 ngày liên tiếp, mất gần 5 triệu đồng: Cảnh sát đưa ra lý do không thể chối cãi!

Hơn 46 giờ gian khổ để lập kỷ lục 'nụ hôn dài nhất thế giới'

Choáng ngợp trước loại gia vị đắt hơn cả rượu vang hảo hạng, ủ 20 năm từ 7 loại gỗ quý!
Có thể bạn quan tâm

Cuộc hôn nhân của người mẫu Phan Như Thảo với đại gia Đức An
Sao việt
19:55:17 01/03/2025
10 giây cam thường bóc nhan sắc thật khó tin của tình trẻ tin đồn Lưu Diệc Phi
Sao châu á
19:47:40 01/03/2025
Tháng lễ Ramadan bắt đầu tại Indonesia
Thế giới
19:44:28 01/03/2025
Cô giáo gửi ảnh học sinh ngủ trưa và xóa trong 30 giây nhưng đã quá muộn: Phụ huynh quyết định chuyển trường
Netizen
19:23:09 01/03/2025
Hoà Minzy "nâng khăn sửa túi" cho Văn Toàn cực tình, ngượng chín mặt khi diễn cảnh hò hẹn, chemistry tràn màn hình
Sao thể thao
18:59:44 01/03/2025
Gã trai dùng clip sex tống tiền nữ Việt kiều Mỹ
Pháp luật
18:48:17 01/03/2025
Ai có thể thay thế Trấn Thành, Trường Giang ở Running Man Việt Nam?
Tv show
18:23:54 01/03/2025
Tử vi 12 con giáp thứ Bảy ngày 1/3/2025: Thân quá khắt khe, Dậu gặp trở ngại
Trắc nghiệm
17:40:27 01/03/2025
Văn Toàn đóng MV của Hòa Minzy, dân mạng nhiệt tình "đẩy thuyền"
Nhạc việt
17:30:28 01/03/2025