Tình hình bán đảo Triều Tiên sau tròn 2 năm thượng đỉnh giữa 2 miền

Ngày 27/4/2020 này là tròn 2 năm hội nghị thượng đỉnh liên Triều. Liệu còn cơ hội tái khởi động hợp tác hòa bình trên bán đảo Triều Tiên?

Bộ Quốc phòng và truyền thông Hàn Quốc đều có nhận định về hoạt động gia tăng bất thường của lực lượng pháo binh và không quân của Triều Tiên gần đây. Các động thái này diễn ra trong bối cảnh tròn 2 năm (27/4/2018-27/4/2020) diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un, mở ra cơ hội cho Mỹ và Triều Tiên xích lại gần nhau hơn trong thời gian qua.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in (trái) và Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un. Ảnh: Lowy Institute.

Tờ Dong-A Ilbo của Hàn Quốc hôm 25/4 đưa tin, Mỹ đã phát hiện các dấu hiệu cho thấy Triều Tiên đang tiến hành công tác chuẩn bị cho một vụ phóng tên lửa. Theo đó, một phương tiện phóng di động đã được triển khai từ hôm 24/4 tại một sân bay ở Sondok, thuộc tỉnh Nam Hamgyong. Theo báo trên, khả năng Triều Tiên sắp phóng thử một tên lửa với tầm bắn xa hơn so với những tên lửa tầm ngắn mà nước này đã bắn thử trước đó. Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Jeong Kyeong-doo hôm qua (25/4) cũng nhận định có sự gia tăng bất thường về tính sẵn sàng chiến đấu của lực lượng pháo binh và không quân của Triều Tiên.

Tất cả các động thái này đưa ra trước thềm lễ kỷ niệm tròn 2 năm diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un, vốn được đánh giá là bước đột phá, không chỉ đẩy lùi nguy cơ chiến tranh trên bán đảo Triều Tiên thời gian qua, mà còn giúp Mỹ và Triều Tiên xích lại gần nhau hơn. Tuy nhiên các tiến trình hòa bình trên bán đảo Triều Tiên gần đây đang bị đình trệ với đàm phán Mỹ-Triều Tiên đi vào bế tắc và Triều Tiên liên tiếp tiến hành các vụ thử tên lửa.

Bất chấp bóng mây u ám trên bán đảo Triều Tiên hiện nay, giới chuyên gia nhận định, chiến thắng lớn của Đảng cầm quyền trong cuộc tổng tuyển cử vừa qua tại Hàn Quốc sẽ là một động lực mới cho Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in “tái khởi động” nỗ lực xây dựng hòa bình trên bán đảo Triều Tiên.

Ông Moon Jae-in gần đây cũng liên tiếp nhấn mạnh sự cần thiết cải thiện quan hệ với Triều Tiên và ông sẵn sàng gặp nhà lãnh đạo Kim Jong Un nếu cần thiết: “Trong bối cảnh đàm phán Mỹ- Triều gặp bế tắc và thậm chí chúng tôi đang lo ngại về bước thụt lùi trong quan hệ liên Triều, chúng tôi mong muốn tìm ra giải pháp thực tế để cải thiện sự hợp tác liên Triều. Động lực cho đàm phán Mỹ- Triều cần phải tiếp tục. Trừng phạt và đe dọa sẽ không giúp ích cho bất kỳ ai”.

Cuộc bầu cử Quốc hội Hàn Quốc ngày 15/4 vừa qua được đánh giá là cuộc trưng cầu ý dân về nhiệm kỳ Tổng thống của ông Moon Jae-in. Chiến thắng có thể tạo thêm không gian chính trị và động lực cho chính quyền nước này tiếp tục theo đuổi chương trình nghị sự liên quan đến Triều Tiên. Giáo sư Yang Moo-jin thuộc trường đại học nghiên cứu các vấn đề Triều Tiên tại Seoul cho rằng, chiến thắng bầu cử vang dội đã dọn đường cho chính quyền của ông Moon Jae-in thúc đẩy mạnh mẽ hơn cho tiến trình hòa bình trên Bán đảo Triều Tiên. Bộ Thống nhất Hàn Quốc tháng trước cũng công bố kế hoạch chính sách hàng năm. Theo đó, sẽ thúc đẩy các dự án trao đổi và hợp tác với Triều Tiên, đề xuất biến khu vực phi quân sự (DMZ) thành hòa bình khu vực.

Với khả năng Hàn Quốc chuẩn bị thúc đẩy các dự án liên Triều, có nhiều nhận định Triều Tiên cũng sẽ đưa ra phản ứng tích cực. Trước hết, trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn đang bận rộn với cuộc khủng hoảng Covid-19 và bầu cử Tổng thống Mỹ, khả năng tổ chức hội nghị thượng đỉnh Mỹ- Triều trong tương lai gần là khó xảy ra. Do đó, xây dựng mối quan hệ với Hàn Quốc, tạo tiền đề cho các cuộc đối thoại Mỹ- Triều sau đó sẽ là một bước đi đúng đắn.

Việc Hàn Quốc thúc đẩy các dự án liên Triều cũng là cơ hội để Triều Tiên giải quyết những khó khăn kinh tế do dịch Covid-19 gây ra. Ngoài ra, việc Đảng cầm quyền Hàn Quốc giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vừa qua cũng làm gia tăng kỳ vọng vào cuộc bầu cử Tổng thống năm 2022. Vì vậy thúc đẩy quan hệ với Hàn Quốc sẽ đảm bảo sự nhất quán và ổn định trong chính sách về Triều Tiên trong dài hạn./.

Phạm Hà