Tình báo Mỹ đưa ra báo cáo giữa sự cố khí cầu làm quan hệ Washington – Bắc Kinh căng thẳng

Một khinh khí cầu nghi là do thám của Trung Quốc đã bay qua Hawaii và Florida khi đi vòng quanh Trái Đất vào năm 2019, bốn năm trước khi Mỹ bắn hạ vật thể tương tự vào cuối tuần trước, theo báo cáo tình báo của lực lượng không quân Mỹ.

Cơ quan chức năng thu hồi mảnh vỡ của khinh khí cầ ngoài khơi bờ biển Myrtle Beach, Nam Carolina hôm 5/2. Ảnh: Hải quân Mỹ

“Trung Quốc đã phóng và điều khiển nhiều khinh khí cầu tầm cao, có khả năng hoạt động ở độ cao 20.000 km đến 100.000 km trong nhiều tháng vào thời điểm năm 2019″, theo báo tình báo của Lực lượng Không quân Mỹ. Tuy nhiên, báo cáo không chỉ rõ Mỹ đã biết về sự xuất hiện của khinh khí cầu này vào những thời điểm nào trong năm 2019.

Báo cáo tình báo trên được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc đang leo thang sau khi Washington phát hiện một khinh khí cầu tầm cao của Bắc Kinh bay qua không phận nước này. Hôm 4/2, Mỹ đã bắn hạ khí cầu này trên Đại Tây Dương.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã hủy chuyến thăm dự kiến tới Bắc Kinh sau khi phát hiện khinh khí cầu.

Về phần mình, Bắc Kinh đã bác bỏ cáo buộc của Washington cho rằng khinh khí cầu này là thiết bị do thám. Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh đó là “khí cầu dân sự được sử dụng cho mục đích nghiên cứu, chủ yếu là khí tượng”. Bắc Kinh khẳng định khí cầu đã đi chệch hướng so với hành trình dự kiến, gọi phản ứng của Mỹ là “vô trách nhiệm và không thể chấp nhận được”.

Hôm 7/2, Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết Bắc Kinh đã từ chối tiến hành cuộc điện đàm giữa người đứng đầu Lầu Năm Góc, Lloyd Austin, và Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, sau khi máy bay chiến đấu của Mỹ bắn hạ khinh khí cầu.

“Ngày 4/2, ngay sau khi bắn hạ khí cầu Trung Quốc, Bộ Quốc phòng đã yêu cầu tiến hành cuộc điện đàm giữa Bộ trưởng Lloyd Austin và Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa”, Chuẩn tướng Pat Ryde, phát ngôn viên Lầu Năm Góc, cho biết hôm 7/2 . “Thật không may, Trung Quốc đã từ chối yêu cầu của chúng tôi. Chúng tôi tiếp tục duy trì cam kết mở đường dây liên lạc”.

Trong khi đó, cuộc tranh luận về sự việc trong nội bộ nước Mỹ bắt đầu nóng lên. Các chính trị gia đảng Cộng hòa chỉ trích Tổng thống Joe Biden vì đã chậm trễ ra quyết định bắn hạ khinh khí cầu. Một số quan chức Lầu Năm Góc cũng cho rằng Trung Quốc đã đưa 3 quả khinh khí cầu bay qua lãnh thổ Mỹ trong thời gian Tổng thống Donald Trump nắm quyền. Tuy nhiên, ông Trump và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper đã phủ nhận thông tin trên. Một quan chức của Chính quyền Tổng thống Biden cũng nói rằng sự cố này chỉ được phát hiện sau khi ông Biden nhậm chức.

Tướng Glen VanHerck, chỉ huy Bộ Tư lệnh Phòng thủ Hàng không Vũ trụ Bắc Mỹ (Norad), hôm 6/2 thừa nhận Quân đội Mỹ có lỗ hổng khiến họ không thể phát hiện ra những lần khí cầu Trung Quốc bay vào không phận ở thời điểm đó. Ông VanHerck cũng cho biết Mỹ đang sử dụng các thiết bị nhằm nâng cao năng lực giám sát sau sự cố gần đây.

Trong khi đó, Hải quân Mỹ đang sử dụng các phương tiện không người lái dưới nước để xác định vị trí các mảnh vỡ của khinh khí cầu. Theo ông VanHerck, những mảnh vỡ này nằm rải rác trong bán kính 11 km, ở độ sâu khoảng 15 mét. Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) và Cơ quan Điều tra Hình sự Hải quân đang nỗ lực thu thập các mảnh vỡ.

Trong bài phát biểu hôm 7/2, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh tuyên bố Bắc Kinh sẽ “kiên quyết bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của nước này” trước hành động bắn hạ khinh khí cầu của Washington. Bà Mao cũng nhấn mạnh khinh khí cầu này “thuộc về Trung Quốc”.

“Khinh khí cầu không phải của Mỹ,” bà Mao nói trong cuộc họp báo thường ngày.