Tìm nguyên nhân trượt lở đất ở Rào Trăng 3

Ông Phan Thiên Định, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế, ngày 3-11 đã đề nghị Công ty CP Thủy điện Rào Trăng 3 – chủ đầu tư thủy điện Rào Trăng 3 (xã Phong Xuân, huyện Phong Điền) – phối hợp với lực lượng công an, quân đội rà soát lại lòng suối từ Rào Trăng 3 đến Rào Trăng 4 để tính toán các phương án tìm kiếm các công nhân mất tích.

Các lực lượng cần tranh thủ lúc trời tạnh ráo để triển khai phương án tìm kiếm. Thống nhất tập trung thi công nắn dòng để sau khi bão số 10 đi qua, khi bảo đảm an toàn thì tiến hành ngăn dòng, tiếp tục tổ chức tìm kiếm. Ông Định cũng đề nghị các lực lượng theo dõi diễn biến mưa, lũ để chủ động công tác ứng phó, bảo đảm an toàn tuyệt đối cho các lực lượng cứu nạn, phương tiện, hậu cần tại hiện trường.

Mưa lớn đã gây ra vụ trượt lở đất vào ngày 12-10 khiến 17 công nhân công trình thủy điện Rào Trăng 3 bị mất tích. Đến nay đã tìm được 5 thi thể, 12 người vẫn mất tích.

Lực lượng chức năng tìm kiếm các công nhân thuỷ điện Rào Trăng 3 mất tích Ảnh: Quang Nhật

Về vụ sạt lở nghiêm trọng này, TS Trịnh Xuân Hòa, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản, từng phát biểu trên các phương tiện truyền thông rằng vào năm 2019, đơn vị đã tiến hành điều tra và cảnh báo về hiện trạng trượt lở tại đây. Ông đã chuyển giao đề án nghiên cứu cho Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn (PCTT-TKCN) tỉnh Thừa Thiên – Huế.

Trả lời Báo Người Lao Động, ông Phan Thanh Hùng, Chánh Văn phòng Ban Chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh Thừa Thiên – Huế, khẳng định: “Họ nói như vậy khiến cho mọi người hiểu nhầm chúng tôi biết mà không làm. Chúng tôi sẽ trao đổi lại với họ về vấn đề này”.

Cách đây 3 tháng, Ban Chỉ huy PCTT-TKCN cùng Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh được nhóm nghiên cứu mời đến trao đổi, bàn giao bộ kết quả nghiên cứu. Ông Đặng Văn Hòa, Phó chánh Văn phòng, đã đến tiếp nhận, cho biết buổi bàn giao chỉ diễn ra trong 45 phút.

“Chúng tôi đọc qua và nhận xét sơ bộ kết quả nghiên cứu có nhiều lỗi về địa giới hành chính, các tuyến đường như quốc lộ, tỉnh lộ. Vì vậy, chúng tôi đã góp ý ngay tại đó và họ nói sẽ tiếp thu, hoàn chỉnh trong năm 2021″ – ông Hòa khẳng định.

Theo ông Hùng, ở Rào Trăng thì họ nghiên cứu, cảnh báo khi thủy điện đã thi công. Chức năng, nhiệm vụ của Ban Chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh là yêu cầu các thủy điện phải tuân thủ các quy trình, quy định về phòng chống thiên tai. Trước thời điểm xảy ra sạt lở, Ban Chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh đã liên tục phát đi các công điện yêu cầu chủ đầu tư phải chấp hành.

Năm 2018, tỉnh Thừa Thiên – Huế đã ban hành kế hoạch ứng phó với thiên tai bão, áp thấp nhiệt đới, lũ lụt, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất trên địa bàn tỉnh đến năm 2020. Khoảng 4.700 hộ với hơn 19.200 khẩu sống ở các khu vực có nguy cơ lũ quét, lũ ống và sạt lở đất phải di dời khi có nguy cơ. Ông Hùng cho biết vào năm đó cũng đã tiến hành cắm cảnh báo tình trạng trượt lở đất ở nhiều khu vực.

“Tai biến địa chất xảy ra lâu rồi chứ không phải bây giờ nữa. Chúng ta đành chấp nhận sống chung với thiên tai nhưng phải có giải pháp bền vững, an toàn đối với người và tài sản” – ông Hùng khẳng định.

Theo TS Trần Thanh Nhàn, Khoa Địa lý – Địa chất Trường ĐH Khoa học (ĐH Huế), miền Trung có đặc điểm địa hình miền núi phía Tây chuyển sang đồng bằng phía Đông có khoảng cách hẹp, độ chênh lớn nên độ dốc địa hình và sông suối cao. Đây là một trong những nguyên nhân khiến hiện tượng trượt lở sườn dốc xảy ra phổ biến và dòng lũ chảy xiết, tốc độ truyền lũ từ thượng nguồn về hạ du lớn.

“Trượt lở ở cụm Rào Trăng 3 chưa thể khẳng định do xây dựng thủy điện hay không, cần phải kiểm tra, nghiên cứu và đánh giá. Trượt lở có thể xảy ra bất cứ đâu, ví dụ như ở khu vực cửa khẩu Cha Lo – Quảng Bình không hề xây dựng thủy điện” – TS Trần Thanh Nhàn nói.