Tiểu tam ‘đáng sợ’ thế nào: Biến Jeff Bezos từ huyền thoại khởi nghiệp thành tỷ phú ‘ăn chơi khét lẹt’

Jeff Bezos giờ chìm đắm trong những bữa tiệc ở trái đất cùng người tình, mơ về các chuyến bay vào vũ trụ mà quên hẳn “đứa con tinh thần” Amazon.

Chương trình vũ trụ của Mỹ đã có 1 truyền thống từ lâu đó là: Các phi hành gia sẽ viết thư cá nhân cho những người thân yêu của họ, chỉ được gửi nếu họ không trở về sau cuộc hành trình đầy nguy hiểm của mình. Vào mùa hè năm ngoái, nhà sáng lập Amazon.com là Jeff Bezos cũng rất tôn trọng những nghi lễ như vậy.

Ông đã viết lời tạm biệt chân thành của riêng mình với bạn gái Lauren Sanchez vào đêm trước chuyến đi lịch sử trên tên lửa Blue Origin. Nhưng sau đó, vào buổi sáng ngày chuẩn bị bay, Bezos không thể cưỡng lại. Theo một người chứng kiến cuộc trao đổi, ông đã trao cho Sanchez lá thư trong một cử chỉ lãng mạn tuyệt vời.

Những khoảnh khắc như vậy cho thấy trạng thái tâm trí hiện tại của người giàu thứ hai thế giới. Bezos giờ đây dường như dành nhiều thời gian để tập trung vào cuộc sống xa hoa của mình với Sanchez, công ty không gian tư nhân và hoạt động từ thiện khí hậu trị giá 10 tỷ USD của mình. Và đáng ngạc nhiên là, ông dành rất ít sự quan tâm vào gã khổng lồ thương mại điện tử và điện toán đám mây khổng lồ trị giá 1,4 nghìn tỷ USD mà ông đã điều hành trong 27 năm.

“Tôi sẽ chia thời gian của mình giữa Blue Origin và Bezos Earth Fund”, ông nói trong cuộc họp báo sau khi trở về Trái đất an toàn vào ngày hôm đó. Rõ ràng, ông đã bỏ qua Amazon, nơi ông vẫn là chủ tịch điều hành. “Sẽ có điều thứ ba và điều thứ tư, nhưng tôi chưa biết đó là những điều gì. Tôi không giỏi khi làm một số việc cùng lúc”.

Sự chuyển đổi cá nhân và nghề nghiệp của Bezos đang diễn ra rất ấn tượng. Hai thập kỷ trước, ông vốn là một người nhập cư làm văn phòng ở Phố Wall với điệu cười sảng khoái, luôn bị ám ảnh bởi những chi tiết vụn vặt của cửa hàng trực tuyến. Giờ đây, ông là “trụ cột vững chắc” của báo chí lá cải, rất vui khi chia sẻ những bức ảnh phóng túng của mình trên Instagram cho dù là khi ông đang tìm hiểu bất động sản trị giá 78 triệu USD mới của mình trên Maui cùng Leonardo DiCaprio hay đưa William Shatner và Michael Strahan vào vũ trụ trên tên lửa.

Sự thay đổi ngoạn mục của Bezos dường như đang tăng tốc sau khi Amazon củng cố vị thế thống trị bán lẻ trực tuyến. Công ty đã tạo ra các sản phẩm thay đổi ngành với Kindle và Alexa và đã duy trì tốc độ tăng trưởng chóng mặt tại các bộ phận như Amazon Marketplace và Amazon Logistics.

Do chính Bezos làm chủ và thường được quản lý vi mô, những sáng kiến này đã thúc đẩy sự mở rộng của công ty đồng thời tạo ra các vấn đề không lường trước cho khách hàng, nhân viên, người bán trực tuyến độc lập và các nhà bán lẻ truyền thống bị mắc kẹt trong con đường của Amazon.

Thành công hoành tráng của Bezos cũng nâng ông lên vị trí biểu tượng trong thế giới kinh doanh và thổi phồng khối tài sản cá nhân của ông, hiện ước tính khoảng 160 tỷ USD theo thống kê của Bloomberg. Trong những ngày đầu của Amazon, Bezos nhấn mạnh các giá trị như khiêm tốn và tiết kiệm và mã hóa chúng thành các nguyên tắc lãnh đạo của công ty, những nguyên tắc mà nhân viên bắt buộc phải tuân theo gần như là một tôn giáo.

Gần đây, ông ấy bận tâm hơn đến việc xây dựng một chiếc du thuyền trị giá 500 triệu USD, có thể yêu cầu phải dỡ bỏ một cây cầu lịch sử của Hà Lan để nó có thể vươn ra biển khơi. Đây rõ ràng là một sự “ham chơi” trái ngược hoàn toàn với chiến dịch từ thiện của vợ cũ MacKenzie Scott. Cô ấy đang cho đi tài sản 46 tỷ USD sau ly hôn của mình.

Sau khi tôn thờ sự thực tế trong nhiều năm, Bezos giờ đây thường trở thành chủ đề của một thứ khác: Chế nhạo. Những người dẫn chương trình trò chuyện đêm khuya đã chọc cười không chỉ hình dạng dễ thấy của tên lửa New Shepard mà còn những thứ như bộ quần áo sơ mi lụa, quần trắng và kính râm hình trái tim trong đêm giao thừa (bằng chứng là trong một bức ảnh mà Sanchez đăng lên Instagram).

Sau đó là bộ áo liền quần màu xanh mà ông kết hợp với một chiếc mũ cao bồi để bay vào không gian. Theo một người đã chứng kiến việc ông mặc thử bộ đồ trong một buổi chụp ảnh trước giờ sáng, Bezos vô cùng khó chịu vì phần đáy quần – cuối cùng ông phải nhờ thợ may bay đến trang trại ở Texas để sửa.

Tất nhiên, tất cả những điều này thật nực cười và có lẽ Bezos cũng biết điều đó. Một số đồng nghiệp cũ cho rằng đó là lý do khiến ông công khai tách mình khỏi Amazon. Craig Berman, cựu phó chủ tịch phụ trách truyền thông toàn cầu của Amazon cho biết: “Ông có mức độ tự nhận thức về bản thân. Tôi nghĩ đó có thể là điều cuối cùng đã góp phần khiến anh ấy rời bỏ vai trò CEO”.

Điều đó khiến số phận của Amazon rơi vào tay cựu phó tướng được kính trọng rộng rãi của Bezos, Andy Jassy. Đây là người đã học việc với Bezos trong những ngày đầu làm cố vấn kỹ thuật của công ty. Trong 15 năm, Jassy đã xây dựng Amazon Web Services thành một cỗ máy tin tiền với doanh số ngày càng tăng, mang lại phần lớn lợi nhuận của Amazon.

Với tư cách là giám đốc điều hành của toàn bộ công ty, ông hiện phải đối mặt với một loạt thách thức lớn: Thị trường lao động eo hẹp đòi hỏi Amazon phải chi nhiều hơn để thuê nhân viên kho hàng, sự bất mãn ngày càng tăng của nhân viên và nỗ lực hợp nhất hóa, sự giám sát của chính phủ gia tăng và quy định tiềm năng, và sự chậm lại sự phát triển của thương mại điện tử khi đại dịch bùng phát và mọi người quay trở lại mua sắm tại các cửa hàng.

Thách thức lớn nhất của Jassy có thể là giá cổ phiếu của Amazon, đã giảm khoảng 8% trong 12 tháng qua trong khi S&P 500 tăng 9%. Các nhân viên của Amazon, những người được trả nhiều bằng cổ phiếu, có thể bỏ đi hàng loạt nếu giá cổ phiếu không phục hồi. Vào ngày 9/3, hội đồng quản trị đã cho phép chia tách cổ phiếu 20 tặng 1, để giúp cổ phiếu dễ tiếp cận hơn với các nhà đầu tư bán lẻ và nhân viên.

Amazon cũng cho biết họ đã tăng gấp đôi mức lương cơ bản tối đa lên 350.000 USD, nhưng nhiều nhân viên cho biết họ đã sẵn sàng chuẩn bị tinh thần ra đi trước kỳ đánh giá hàng năm vào tháng 4. “Mọi người đang lo lắng và hỏi: Tôi có nên chạy ngay bây giờ trước khi mọi người khác nhận được tin xấu và bắt đầu tìm kiếm công việc khác không?”, một công nhân yêu cầu giấu tên nói.

Nhưng Bezos không để lại chiếc tủ trống hoàn toàn cho Jassy. AWS cho thấy một vài dấu hiệu chậm lại và lần đầu tiên, Amazon tiết lộ chi tiết tài chính của một doanh nghiệp quảng cáo mạnh mẽ đáng ngạc nhiên, thu về 9,8 tỷ USD trong quý nghỉ lễ, tăng 33% so với năm trước. Jassy có kế hoạch đóng cửa các cửa hàng thực tế đang hoạt động kém hiệu quả và mở thêm các siêu thị không cần thu ngân và một cửa hàng quần áo đầu tiên ở Glendale, California có tên Amazon Style.

Cửa hàng này sẽ cho phép người mua hàng duyệt qua các sản phẩm trên ứng dụng điện thoại thông minh và giao hàng trực tiếp đến phòng thay đồ. Ông ấy cũng đã nói công khai về triển vọng của Amazon trong thị trường chăm sóc sức khỏe rộng lớn và về robot gia đình được trang bị Alexa mới có tên Astro mà công ty đã công bố vào tháng 9 năm ngoái và kể từ đó đã được triển khai một cách có phương pháp cho những người thử nghiệm phiên bản beta.

Trong khi đó, Phố Wall dường như đang trở nên bồn chồn. Tháng trước, nhà đầu tư hoạt động Daniel Loeb nói với các khách hàng của quỹ đầu cơ của mình rằng ông nghĩ Amazon có thể đạt được 1 nghìn tỷ USD giá trị bằng cách tách các đơn vị thương mại điện tử và đám mây của mình.

Mặc dù không có bằng chứng nào cho thấy Loeb sẽ thực hiện một chiến dịch hoạt động toàn diện để gây áp lực buộc công ty phải tự chia tách, nhưng đó là kiểu phỏng đoán không thể nào xuất hiện trong 15 năm cuối cùng trong nhiệm kỳ CEO của Bezos, khi ông ngập trong ánh hào quang của sự bất khả chiến bại, nhờ vào nhiều năm quyết định nhìn xa trông rộng và những phát minh đáng chú ý.

Người phụ nữ thay đổi hoàn toàn Jeff Bezos.

Bezos có tư vấn cho người kế nhiệm của mình về cách đối phó với những bình luận đáng báo động của Loeb hay không là một câu hỏi bỏ ngỏ. Ông có lẽ đang hồi phục sau một ngày cuối tuần bận rộn: Theo ghi chép trên các tờ báo lá cải và trên Instagram, Bezos và Sanchez đã ở Los Angeles, nơi họ dự tiệc với những người nổi tiếng như Justin Bieber và Khloé Kardashian, sau đó xem Rams giành chiến thắng trong giải Super Bowl từ một khu ghế riêng phía trên.