Tiểu hành tinh được đặt tên theo vị thần Hỗn Loạn bỗng đổi hướng, tăng tốc lao về Trái Đất
Một tiểu hành tinh lớn bằng 3 sân bóng đá mà các nhà thiên văn học từng tưởng rằng không có khả năng va phải Trái Đất bỗng nhiên đổi hướng và tăng tốc, tiến thẳng đến hành tinh của chúng ta.
Điều này khiến nhiều người đặt câu hỏi: Năm 2020 còn những chuyện gì nữa đây?
Sau đại dịch COVID-19 cùng hàng loạt hiện tượng thiên tai bất thường, đặc biệt là bão lũ xảy ra, nhiều cư dân mạng đã ngao ngán khẳng định năm 2020 hẳn là năm tệ nhất. Vậy mà dường như chưa dùng ở đó, mọi chuyện còn có thể tệ hơn nhiều khi các nhà khoa học vừa đưa ra bằng chứng mới cho thấy, một tiểu hành tinh lớn bỗng nhiên tăng tốc, lao về phía Trái Đất.
Các nhà nghiên cứu ở ĐH Thiên văn học Hawaii (Mỹ) chia sẻ quan sát cho thấy tiểu hành tinh Apophis – được đặt tên theo Thần Hỗn Loạn trong thần thoại Ai Cập – đã tăng tốc, do một vấn đề gọi là hiệu ứng Yarkovsky. Nói một cách đơn giản thì nó “thu” hơi nóng từ Mặt Trời, rồi nhả ra, tạo ra hiện tượng như lực đẩy.
Tiểu hành tinh (khoanh tròn) được đặt tên theo Thần Hỗn Loạn đang tăng tốc, hướng về Trái Đất.
Trước đây, các nhà khoa học cho rằng, khả năng thiên thạch này va chạm với Trái Đất là “không có”. Tuy nhiên, do nó mới thay đổi đường bay nên vụ va chạm có thể xảy ra vào ngày 12/4/2068, sức công phá bằng 880 triệu tấn thuốc nổ TNT.
Video đang HOT
Nhà thiên văn học Dave Tholen cùng các cộng sự đã theo dõi đường bay của Apophis từ khi họ phát hiện ra nó vào năm 2004. Nhưng dường như Apophis thích thử thách các nhà nghiên cứu, bởi giờ thì nó chẳng đi theo đường cũ hay tốc độ cũ nữa.
Hình minh họa về hiệu ứng Yarkovsky: Hơi nóng do tiểu hành tinh “nhả” ra có thể làm nó tăng tốc hoặc giảm tốc, đồng thời đổi hướng. Ảnh: NRAO.
Thậm chí, Apophis – tiểu hành tinh còn được gọi là “sát thủ toàn cầu” hay “kẻ hủy diệt” – có thể tiếp cận “cực gần” Trái Đất vào một hôm thứ Sáu ngày 13 (13/4/2029). Vào hôm ấy, con người thậm chí có thể nhìn thấy Apophis bằng mắt thường, nhưng hy vọng là nó chỉ đến gần chứ không gây va chạm.
Nếu va chạm với Trái Đất, Apophis sẽ có sức phá hủy bằng 880 triệu tấn thuốc nổ TNT.
Thực tế, không phải lúc nào các nhà thiên văn học cũng sớm dự báo được những tiểu hành tinh tiến đến gần Trái Đất. Hồi tháng 7, một tiểu hành tinh lớn bằng Kim Tự Tháp, đủ để phá hủy một thành phố, đã bay sượt qua, suýt va vào Trái Đất. Mà cơ quan Hàng không và Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA) chỉ phát hiện ra nó vào thời điểm 3 tuần trước khi nó bay ngang qua
Tiểu hành tinh 'im hơi lặng tiếng' bay qua Trái đất, 6 tiếng sau mới phát hiện ra
Tiểu hành tinh có kích thước bằng chiếc ô tô con đã bay 'sượt' qua Trái đất, cách bề mặt hành tinh chỉ 2.950km vào hôm 16/8.
Tiểu hành tinh vừa bay ngang qua Trái đất này ban đầu được gọi là ZTF0DxQ, nhưng hiện tại, các nhà thiên văn học đặt tên nó là 2020 QG. Những quan sát ban đầu cho thấy tiểu hành tinh này bay qua bán cầu Nam của Trái đất vào lúc 4h hôm Chủ Nhật (16/8) theo giờ quốc tế.
Theo Đài thiên văn Sormano ở Italy, 2950km là khoảng cách gần nhất giữa Trái đất và các tiểu hành tinh từ khi giới khoa học bắt đầu đo đạc và ghi nhận các chuyển động của các thiên thể gần Trái đất.
Trong số các thiên thạch từng bay ngang qua, tiểu hành tinh 2020 QG không quá nguy hiểm. Từ những quan sát qua kính thiên văn, các nhà khoa học ước tính tiểu hành tinh này có chiều rộng khoảng từ 2m - 5,5m. Do có kích thước không quá lớn như vậy, tiểu hành tinh này gần như không đe dọa tới con người nếu không may đâm vào Trái đất.
Được biết, một hành tinh như giống như 2020 QG khi phát nổ trong không gian sẽ tạo ra một quả cầu rực lửa, với sức nổ tương đương với việc nổ vài chục kiloton thuốc nổ TNT, bằng quả bom nguyên tử mà Mỹ đã thả xuống Nhật Bản vào năm 1945.
Tuy nhiên, vụ nổ này sẽ xảy ra ở độ cao từ khoảng 3,2 - 4,8km tính từ bề mặt nơi chúng ta đang đứng, vì thế, âm thanh nổ sẽ hòa lẫn vào tiếng xe cộ lưu thông trên đường.
Dù vậy, nó vẫn dấy lên nỗi lo lắng bởi không một ai trên thế giới, kể cả các nhà thiên văn học phát hiện ra sự tồn tại của tiểu hành tinh này cho tới khi nó bay ngang qua Trái đất. Không chỉ vậy, phải sau 6 tiếng kể từ khi tiểu hành tinh này bay qua, Đài quan sát Palomar ở California (Mỹ) mới phát hiện ra nó.
Sơ đồ cho thấy tiểu hành tinh 2020 QG bay ngang qua Trái đất vào ngày 16/8. Mũi tên màu vàng hiển thị hướng của mặt trời, màu xanh lam thể hiện hướng của Trái đất và đường màu xanh lá cây với các dấu nhân cho thấy vị trí của tiểu hành tinh 30 phút/ lần.
Lịch sử từng ghi nhận một số vụ tiểu hành tinh bay ngang qua nhưng có sức tàn phá lớn đối với Trái đất. Tiêu biểu là một tiểu hành tinh có chiều rộng khoảng 20m đã phát nổ ở phía trên thành phố Chelyabinsk của Nga vào tháng 2/2013 nhưng trước đó không hề có bất cứ lời cảnh báo nào được đưa ra. Tương tự như 2020 QG, không ai phát hiện ra tiểu hành tinh này đang lao tới, ngay cả NASA - cơ quan đã nhận dạng được hơn 14.000 vật thể gần Trái đất.
Vụ nổ thiên thạch này tạo ra môt quả cầu lửa siêu khổng lồ, giải phóng năng lượng tương đương với 500 kiloton thuốc nổ TNT, bằng khoảng 30 quả bom hạt nhân ném xuống thành phố Hiroshima của Nhật năm xưa. Xảy ra ở độ cao 20km, nó đã tạo ra một làn sóng chấn động, phá vỡ nhiều cửa sổ ở 6 thành phố của Nga, đồng thời khiến 1500 người bị thương.
Ông Paul Chodas, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu vật thể gần Trái đất của NASA chia sẻ rằng những vật thể lao đến từ phía mặt trời như 2020 QG thường khó để xác định. Bởi lẽ, "các tiểu hành tinh chỉ được dò tìm bằng kính thiên văn quang học, chúng tôi chỉ có thể tiến hành tìm kiếm chúng trên bầu trời đêm", ông cho biết.
Ông Chodas cũng nói thêm: "Ý tưởng ở đây là chúng ta xác định được các thiên thạch trước khi chúng bay qua Trái đất sau đó dự báo trước nhiều năm hoặc nhiều thập kỷ để xem liệu chúng có tác động nào tới hành tinh của chúng ta hay không".
NASA cho biết từ năm 2005, tổ chức này đã tích cực dò quét để tìm ra những mối đe dọa từ không gian đối với Trái đất theo yêu cầu từ phía Quốc hội Mỹ. Tuy nhiên, NASA chỉ được giao nhiệm vụ phát hiện 90% các tảng đá trong không gian có đường kính lớn hơn khoảng 140m. Vào tháng 5/2019, NASA cho biết đã tìm thấy gần một nửa trong số 25.000 vật thể có kích thước đó hoặc lớn hơn.
NASA đang lên kế hoạch để giải quyết những lỗ hổng này trong chương trình "săn tìm" tiểu hành tinh của mình. Chương trình này có tên Nhiệm vụ giám sát vật thể gần Trái đất. Nếu có đủ nguồn vốn, chương trình sẽ bắt đầu ngay trong năm 2025.
Tổ chức này hiện đang ở giai đoạn đầu của quá trình phát triển chiếc kính thiên văn vũ trụ có khả năng nhận diện các tiểu hành tinh và sao chổi bay tới từ phía mặt trời. Được biết, NASA đã "đổ" gần 36 triệu USD từ ngân quỹ năm 2020 vào chiếc kính này.
Một tiểu hành tinh bất ngờ 'tạt đầu' Trái đất ở khoảng cách gang tấc Tiểu hành tinh 2020 QG cỡ chiếc ô tô, đã bay xẹt qua Trái đất ở khoảng cách chỉ 2.950 km, khoảng cách gần nhất từng được ghi nhận. Hành tinh lạ chỉ được phát hiện 6 tiếng sau cú 'tạt đầu', theo SCMP. Hôm 16/8, một chương trình do NASA tài trợ đã phát hiện ra tiểu hành tinh, được gọi là...