Tiết kiệm điện, vấn đề không của riêng ai – Bài 3: Thay đổi nhận thức người dân

Với doanh nghiệp, tiết kiệm điện có ý nghĩa quan trọng tới chi phí sản xuất, giúp giảm hàng chục tỷ, thậm chí hàng trăm tỷ đồng mỗi năm.

Công nhân Tổng Công ty Điện lực TP Hà Nội vận hành cung cấp điện cho các phụ tải trên địa bàn. Ảnh minh họa: Ngọc Hà/TTXVN

Song điều này với nhiều người dân vẫn còn là chặng đường để hình thành, từ ý thức đến thói quen trong sinh hoạt. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho hay, thay đổi nhận thức người dân về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là cả một quá trình rất dài mà tập đoàn này, cùng nhiều đơn vị đang nỗ lực từng ngày.

Theo ông Võ Quang Lâm, Phó tổng giám đốc EVN, hệ số đàn hồi điện năm 2019 của Việt Nam đạt 1,29 nhưng vẫn ở mức cao hơn so với các nước phát triển. Việt Nam có hơn 2.900 cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm, nhưng tiêu thụ điện chiếm tới 33% tổng lượng điện tiêu thụ toàn quốc. Nếu các cơ sở này tiết kiệm tối thiểu 2% điện năng tiêu thụ/năm thì mỗi năm, cả nước tiết kiệm được 1,4 tỷ kWh, tương đương 2.700 tỷ đồng.

Với khách hàng sinh hoạt hộ gia đình, tiêu thụ hơn 30% tổng điện năng tiêu thụ toàn quốc. Nếu 27 triệu hộ gia đình có thể tiết kiệm 1% điện năng tiêu thụ thì mỗi năm, cả nước có thể tiết kiệm 630 triệu kWh, tương đương hơn 1.170 tỷ đồng.

Tại Nghệ An, một trong những tỉnh thành chịu nắng nóng sớm, nhu cầu điện tăng cao trong dịp Hè từ các dịch vụ, cơ sở lưu trú du lịch và doanh nghiệp. Để nâng cao ý thức người dân trong việc tiết kiệm điện, Công ty Điện lực Nghệ An thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành và đoàn thể, tổ chức xã hội tại địa phương trong việc triển khai những chương trình tuyên truyền tiết kiệm điện, các giải pháp tiết kiệm điện trong gia đình.

Đặc biệt vào mùa nắng nóng, dịch vụ lưu trú, du lịch tăng cao khiến việc nhu cầu tiêu thụ điện nhiều hơn, công ty tuyên truyền hướng dẫn trực tiếp người dân, chủ cơ sở lưu trú sử dụng điện an toàn, hiệu quả. Đồng thời, công ty thực hiện tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, đẩy mạnh truyền thông lưu động, phối hợp với các tổ dân phố, trường học tổ chức các diễn đàn tuyên truyền sử dụng điện tiết kiệm, an toàn, hiệu quả tới người dân.

Theo ông Nguyễn Đình Nhung, chủ nhà hàng Nhung Nga – thị xã Cửa Lò (Nghệ An), hàng tháng, nhà hàng tiêu tốn từ 1-2 triệu đồng tiền điện; vào mùa du lịch, tiêu thụ điện lên đến 3-4 triệu đồng, khiến ông vô cùng sốt ruột vàm ong muốn có giải pháp để giảm tiêu tốn điện năng. Nhờ sự hướng dẫn của Điện lực Cửa Lò, gia đình ông đã thay các bóng huỳnh quang, bóng LED thay cho bóng sợi đốt cũ, không sử dụng điều hòa ở nhiệt độ thấp mà thay bằng bật thêm quạt lưu thông gió, giảm chiếu sáng tại những khu vực không cần thiết… Nhờ đó, cửa hàng đã giảm được hơn 300.000 đồng tiền điện/tháng.

Ông Nhung chia sẻ: “Không chỉ ở cửa hàng, mà ngay ở nhà, tôi phải thường xuyên nhắc nhở người thân trong gia đình, các cháu nhân viên tắt các thiết bị điện khi không sử dụng, cố gắng tận dụng ánh sáng mặt trời và gió biển để làm mát, hạn chế tối đa dùng điện. Cho đến nay, về cơ bản gia đình cũng đã có thói quen tiết kiệm điện”.

Tại Khách sạn Mường Thanh – Cửa Lò, đại diện khách sạn này cho hay, mùa cao điểm nắng nóng, khách sạn chi phí hơn 200 triệu đồng tiền điện/tháng. Nhờ sự tuyên truyền và hỗ trợ của đơn vị điện lực, đơn cử như: hướng dẫn, kiểm tra các thiết bị hao tốn điện; tư vấn các khu vực, vị trí có thể tắt/giảm tiêu thụ điện trong khách sạn… “Thêm vào đó, bản thân chúng tôi cũng phối hợp với ngành điện để tuyên truyền, đào tạo cho nhân viên sử dụng điện tiết kiệm, an toàn và hiệu quả; từ đó, mỗi tháng cũng có thể giảm từ 20-25% chi phí tiền điện”.

Theo ông Bành Đức Minh, Giám đốc Điện lực thị xã Cửa Lò, ngay từ đầu năm 2022 này, điện lực đã tổ chức tuyên truyền cho người dân như in băng-rôn, áp-phích; bố trí xe bán tải truyên truyền, loa phát thanh để người dân biết về những khó khăn cung ứng điện mùa nóng và các giải pháp tiết kiệm điện, cùng đó là hỗ trợ người dân các giải pháp tiết kiệm điện.

Điện lực thị xã Cửa Lò có hơn 300 cơ sở lưu trú du lịch, do vậy, đảm bảo điện trong mùa dịp du lịch Hè là trách nhiệm đặc biệt quan trọng và đòi hòi sự nỗ lực của ngành điện. Điện lực thị xã Cửa Lò ngay khi chuẩn bị vào mùa nắng nóng đã tổ chức kiểm tra ngày đêm đường dây, trạm biến áp cấp điện cho khách hàng, nhà hàng, các cơ sở lưu trú, xử lý khắc phục các khiếm khuyết để kịp thời phục vụ cấp điện ổn định.

Ông Lê Quang Thanh, Phó giám đốc Công ty Điện lực Nghệ An cho hay, cùng với các tỉnh Thanh Hóa, Hà Tĩnh…, Nghệ An cũng là một trong những địa bàn chịu nắng nóng sớm và cao điểm dịp Hè. Do vậy, ngoài công tác kiểm tra, xử lý sự cố trên lưới điện; đầu tư, bảo dưỡng các trạm biến áp, đường dây để nâng cao khả năng cung cấp điện, thì việc tuyên truyền tới người dân các giải pháp tiết kiệm điện là rất quan trọng. Hiện nay, người dân đã phần nào có ý thức về tiết kiệm điện nhưng vẫn còn nhiều người chưa thực sự quan tâm đến vấn đề này. Hàng năm, ngành điện vẫn liên tục duy trì việc tuyên truyền, hướng dẫn người dân sử dụng điện sao cho tiết kiệm, hiệu quả nhất. Mỗi người dân, mỗi cơ sở lưu trú, dịch vụ có ý thức tiết giảm điện tiêu thụ chỉ 5-10% trong cao điểm Hè, ngoài giảm chi phí cho chính gia đình thì ngành điện cũng giảm bớt áp lực cấp điện, đảm bảo đủ điện, an toàn và tin cậy cho nhu cầu sinh hoạt.

PGS. TS. Bùi Xuân Hồi, chuyên gia kinh tế năng lượng cho hay, điện năng là sản phẩm đặc thù, ở cả sản xuất tiêu dùng. Ngành điện phát động tiết kiệm điện, tức là khuyến khích người dân giảm tiêu thụ sản phẩm của mình. Việc này không những giảm hóa đơn điện cho người tiêu dùng mà còn mang lại hiệu quả cho ngành điện về chi phí cung ứng sẽ tối ưu hơn, đảm bảo an ninh cung cấp năng lượng vì giảm được sự cố trong cung ứng điện. Còn xét trên bình diện tổng thể, tiết kiệm điện trong lúc cao điểm sẽ giảm việc sản xuất điện giá cao, sử dụng năng lượng sơ cấp, đồng nghĩa việc bảo tồn tài nguyên quốc gia, giảm phát thải nhà kính… Và ở mọi quốc gia đều có chính sách về tiết kiệm điện.

“Một trong những thiết bị tiêu tốn điện ở các gia đình trong mùa nóng là điều hòa, có thể chiếm tới 30-60% tổng hóa đơn điện vào mùa nóng. Khi nhiệt độ ngoài trời tăng 1 độ C, tiêu thụ điện điều hòa tăng 2-3%; sử dụng hạ thấp 1 độ C điều hòa thì tiêu thụ điện điều hòa tăng 1,5-3%. Như vậy, ngay cả khi chúng ta không điều chỉnh nhu cầu sử dụng thì tiêu thụ điện cũng tăng thêm. Ngoài ra, với giá điện bậc thang nhằm khuyến khích tiết kiệm điện cũng làm hóa đơn điện tăng cao.

Do vậy, người dân nên sử dụng thiết bị điện đúng khuyến cáo, lựa chọn thiết bị có dán nhãn năng lượng, đặc biệt sử dụng thiết bị điện hiệu quả, tiết kiệm trong mùa nóng, chẳng hạn như chỉ nên đặt điều hòa ở mức 25-28 độ C kết hợp bật quạt, vừa đủ mát và hạn chế tiêu thụ điện năng, ông Bùi Xuân Hồi nói.