Tiếp xúc F0 trong bao lâu có thể nhiễm biến chủng nCoV mới?
Biến chủng B117 được cảnh báo có thể lây lan nhanh hơn 30-50%. Các chuyên gia đặt câu hỏi liệu chúng ta tiếp xúc các F0 trong thời gian bao lâu sẽ bị nhiễm virus?
Trong đợt bùng phát gần đây, Việt Nam ghi nhận nhiều bệnh nhân nhiễm biến chủng B117 từ Anh. Số lượng ca mắc Covid-19 mới tăng nhanh, khiến việc dập dịch trở nên khó khăn hơn.
Những lo ngại về biến chủng B117 từ Anh dễ lây lan hơn khiến nhiều người đặt câu hỏi liệu chỉ tương tác trong thời gian ngắn có thể bị lây nhiễm virus hay không. Bộ Y tế Canada đã đưa ra hướng dẫn về vấn đề này.
Nguy cơ lây nhiễm cao nếu tiếp xúc F0 ở bán kính 2 m
Theo Bộ Y tế Canada, người tiếp xúc gần được xác định là bất kỳ ai giao tiếp, đứng cạnh các F0 ở bán kính 2 m, trong vòng 15 phút trở lên.
Tuy nhiên, cơ quan này cũng cho rằng rất khó để xác định thời gian an toàn giữa các F0 và F1. Bởi yếu tố như khoảng cách, khẩu trang, khả năng thông gió sẽ ảnh hưởng đến việc lây nhiễm virus.
Các nhân viên y tế vận chuyển một bệnh nhân mắc Covid-19 tới Bệnh viện Getulio Vargas, Brazil. Ảnh: Bruno Kelly/Retuers.
Tiến sĩ Zain Chagla, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm của McMaster, cho rằng chúng ta không nên đặt ra con số thời gian nhất định có thể gây lây lan, phơi nhiễm virus, nhất là với biến chủng SARS-CoV-2 mới.
Dù vậy, ngưỡng 15 phút vẫn được sử dụng để các quốc gia như Mỹ, Canada theo dõi và xác định những người nghi mắc Covid-19 trong thời gian vừa qua.
Theo CTV News , tại một số nơi ở Canada, giới chức y tế tự điều chỉnh mốc thời gian và khoảng cách sao cho phù hợp. Tiến sĩ Karim Kurji, chuyên gia y tế tại York, Toronto, Canada, cho biết bệnh viện của ông áp dụng ngưỡng 10 phút cho các thiết bị theo dõi tiếp xúc. Công thức này đã sử dụng từ lâu, trước khi biến chủng virus mới xuất hiện.
Dù vậy, ông cũng lưu ý khoảng thời gian này chỉ mang tính tham khảo. Các chuyên gia còn đánh giá trên nhiều yếu tố khác như họ có đeo khẩu trang hay không, giao tiếp thì thầm hay nói to. Chưa kể, nhiều bằng chứng đã cho thấy nCoV có thể lây lan trong không khí. Do đó, nguy cơ lây lan biến chủng virus mới càng tăng cao, bất kể thời gian chúng ta tiếp xúc với F0 trong bao lâu.
Video đang HOT
SARS-CoV-2 có thể lơ lửng trong không khí khiến nguy cơ lây nhiễm ra cộng đồng càng cao hơn. Ảnh: AP.
Thời gian ủ bệnh rút ngắn
Ông Kurji cũng tiết lộ thời gian ủ bệnh cho đến khi khởi phát triệu chứng ở những người nhiễm biến chủng mới tại York là từ 18 giờ đến 2 ngày. Trong khi đó, thời gian ủ bệnh thông thường là từ 5 đến 7 ngày.
Theo tiến sĩ Chagla, những người nhiễm biến chủng virus mới có tải lượng virus cao. Điều này cũng dẫn đến việc họ dễ lây nhiễm sang cho người khác hơn. Điều đó giải thích vì sao trong môi trường ít nguy cơ, nhiều người vẫn nhiễm virus.
Tiến sĩ Sumon Chakrabarti, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm ở Mississauga, Ontario, Canada, cảnh báo tốc độ lây nhiễm tăng nhanh là vấn đề rất đáng lo. Ông Chakrabarti là thành viên tổ truy vết các ca mắc Covid-19 trong nhiều tháng qua.
Ông cho rằng nhiều người quan niệm chỉ những nơi đông đúc như tiệm tạp hóa, chợ, siêu thị mới là địa điểm có nguy cơ cao nhiễm biến chủng virus mới. Tuy nhiên, mọi môi trường, vị trí địa lý đều tiềm ẩn nguy cơ trở thành nơi dễ lây lan virus.
“Thực tế cho thấy 5 phút trong thang máy với hệ thống thông gió kém vẫn có thể khiến bạn nhiễm virus khi tiếp xúc F0 hoặc nguồn lây nào đó”, ông nói.
Vì vậy, tiến sĩ Chakrabarti khuyến cáo cách tốt nhất để bảo vệ bản thân khỏi biến chủng mới đó là tránh tụ tập nơi đông người, hạn chế ra ngoài khi không cần thiết. Đặc biệt, người dân phải đeo khẩu trang thường xuyên, khử khuẩn các bề mặt và rửa sạch tay bằng xà bông.
Tính từ ngày 27/1 đến nay, Việt Nam ghi nhận thêm 776 người mắc Covid-19 trong cộng đồng tại 13 tỉnh, thành. Trong đó, qua kết quả giải trình tự gene, các bệnh nhân ở nước ta đã mắc nhiều biến chủng như B117 (Anh) và A.23.1 từ Rwanda. Bên cạnh đó, một chuyên gia từ Nam Phi nhập cảnh vào Việt Nam nhiễm biến chủng B1351 (Nam Phi).
Để phòng bệnh, chúng ta cần tuân thủ quy định 5K (Khẩu trang – Khử khuẩn – Khoảng cách – Không tụ tập – Khai báo y tế) của Bộ Y tế.
Tuyến bài “Tư vấn phòng Covid-19 chủng virus mới” sẽ cung cấp nghiên cứu mới của các nhà khoa học trên thế giới và thông tin từ chuyên gia, bác sĩ trong nước để giúp người dân có biện pháp phòng bệnh an toàn.
'Át chủ bài' khiến biến chủng nCoV lan nhanh gấp 8 lần
Đột biến D614G là vật liệu giúp các biến chủng virus mới từ Anh, Nam Phi và Brazil dễ lây nhiễm hơn vào tế bào của con người.
Các chuyên gia của Đại học New York, Trung tâm Gene New York và Bệnh viện Mount Sinai, Mỹ, đã phát hiện nguyên nhân khiến các biến chủng virus mới lây lan nhanh hơn. Đó chính là đột biến D614G. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí eLife.
Đột biến quen thuộc trong nhiều biến chủng
Đây không phải là lần đầu tiên giới khoa học chú ý tới đột biến D614G. Đột biến này cũng xuất hiện trong chủng SARS-CoV-2 gây ra hàng loạt ca mắc Covid-19 tại Đà Nẵng, Việt Nam, vào tháng 7 vừa qua.
D614G là đột biến lần đầu được phát hiện tại thành phố Vũ Hán, Trung Quốc vào tháng 12/2019. Tuy nhiên, đây không phải là dạng đột biến đầu tiên của chủng virus phức tạp này. Một nghiên cứu của Đại học Bologna, Italy công bố hồi tháng 7/2020 phát hiện SARS-CoV-2 tồn tại ít 6 đột biến khi gây ra đợt bùng phát đại dịch Covid-19 thứ nhất. Đột biến chủng S là loại đầu tiên xuất hiện, được cho là đã khởi phát vào đầu 2020, trong khi biến chủng G nhiều khả năng xuất hiện từ giữa tháng 1/2020.
Đột biến D614G là một trong những thể virus có mức độ ảnh hưởng mạnh nhất trong dại dịch Covid-19, chiếm khoảng 70% trong số khoảng 50.000 bộ gen được lưu trữ trong hệ cơ sở dữ liệu về các chủng đột biến của virus. Ban đầu, D614G được phát hiện chủ yếu ở châu Âu và Mỹ, nhưng kể từ tháng 3, biến chủng này bắt đầu đổ bộ ở khu vực châu Á.
Thánng 6/2020, các nhà khoa học từ Viện nghiên cứu Scripps, Mỹ cũng phát hiện biến chủng G này có khả năng lây nhiễm cao hơn 10 lần so với chủng ban đầu vì protein đột biến của nó ít bị phá vỡ hơn.
Đột biến thể G trong biến chủng virus nCoV mới khiến chúng lây lan nhanh hơn gấp 8 lần so với chủng cũ. Ảnh: Getty.
Theo Giáo sư thần kinh học Neville Sanjana, Đại học New York, nhóm đã theo dõi đột biến D614G từ lâu. Gần đây, họ nhận ra nó ngày càng quan trọng, phổ biến đến mức gần như xuất hiện trong mọi biến chủng virus cũ và mới.
"Việc xác định đột biến là yếu tố dẫn đến khả năng lây truyền cao hơn của các biến chủng virus có thể giúp lý giải phần nào nguyên nhân SARS-CoV-2 lây lan nhanh chóng ra toàn cầu trong năm qua", vị chuyên gia này nói.
D614G là đột biến có tác động tới phần gai protein trên virus - bộ phận giúp mầm bệnh xâm nhập vào tế bào người. Nó còn có tên gọi "đột biến G", được cho là xuất hiện vào đầu năm 2020. Theo các chuyên gia Mỹ, D614G hiện là đột biến phổ biến nhất trong các mẫu bệnh phẩm trên thế giới. Đặc biệt, đa số giải trình tự gene của ca mắc Covid-19 tại Mỹ cũng như nhiều quốc gia trên toàn cầu đều có sự xuất hiện của đột biến này.
Đột biến giúp virus tăng khả năng lây lan gấp 8 lần
Theo Eurekalert, để tìm hiểu sự phát triển của D614G, nhóm nghiên cứu đã đưa virus chứa đột biến này vào tế bào phổi, gan và ruột của con người. Họ cũng đưa phiên bản hoang dã của SARS-CoV-2, không có đột biến vào cùng các tế bào nói trên để so sánh. Đây là phiên bản virus nguyên sơ nhất, được phát hiện sớm trong đại dịch.
Qua đây, nhóm chuyên gia phát hiện D614G đã tăng khả năng lây truyền của virus lên 8 lần so với chủng ban đầu. Nhóm cũng nhận thấy đột biến protein khiến virus có khả năng chống lại việc bị phân tách bởi các protein khác.
Điều này giúp giới chuyên gia phần nào giải thích được vì sao các biến chủng mới có khả năng lây nhiễm cao hơn, có khả năng chống chọi tốt hơn với các protein trong hệ thống miễn dịch của con người.
Nhà nghiên cứu Tristan Jordan, tại TenOever Lab, Bệnh viện Mount Sinai, cho biết kết quả trên giúp họ đánh giá nhanh chóng và cụ thể vai trò của D614G cũng như các đột biến khác với mức độ lây lan ngày càng nhanh của SARS-CoV-2. Một thành viên khác của dự án là tiến sĩ Zharko Daniloski đánh giá D614G rõ ràng đã cho thấy vai trò của nó trong việc giúp biến chủng virus lây nhiễm vào tế bào người hiệu quả hơn.
Phát hiện trên của nhóm nghiên cứu được nhiều chuyên gia khác trên thế giới đồng tình. Họ đều chung nhận định khi cho rằng biến chủng D461G giúp virus có ưu thế hơn, khả năng lây nhiễm cao. Điều này cũng từng được chứng minh trong các nghiên cứu đăng tải trên tạp chí C ell của nhóm chuyên gia tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Los Alamos, Mỹ. Công trình của nhóm học giả tại Đại học North Carolina trên tạp chí Nature cũng có kết quả tương tự.
Tuy nhiên, câu hỏi mà giới chuyên gia chưa thể xác định đó là biến chủng virus mới với đột biến D641G có ảnh hưởng gì tới tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Nói cách khác, D641G có khiến người mắc Covid-19 nghiêm trọng hơn hay không. Một số nghiên cứu trước đây từng cho thấy đột biến D614G không liên quan các ca bệnh Covid-19 nặng.
Điểm đáng lo là các nhà nghiên cứu lưu ý sự phát triển của đột biến D614G có thể ảnh hưởng tác dụng của vaccine. Các vaccine mà FDA cấp phép sử dụng khẩn cấp cũng như những sản phẩm khác được tạo ra bằng cách sử dụng trình tự tăng đột biến ban đầu của nCoV.
Nhóm tác giả đang tiếp tục đánh giá liệu các vaccine hiện nay có thể bảo vệ con người trước những biến chủng virus mới từ Anh, Nam Phi và Brazil hay không. Đây đều là những biến chủng vốn chứa đột biến D614G.
Tính từ ngày 27/1 đến nay, Việt Nam ghi nhận thêm 770 người mắc Covid-19 trong cộng đồng tại 13 tỉnh, thành. Trong đó, qua kết quả giải trình tự gene, các bệnh nhân ở nước ta đã mắc nhiều biến chủng như B117 (Anh) và A.23.1 từ Rwanda. Bên cạnh đó, một chuyên gia từ Nam Phi nhập cảnh vào Việt Nam nhiễm biến chủng B1351 (Nam Phi).
Để phòng bệnh, chúng ta cần tuân thủ quy định 5K (Khẩu trang - Khử khuẩn - Khoảng cách - Không tụ tập - Khai báo y tế) của Bộ Y tế.
Tuyến bài "Tư vấn phòng Covid-19 chủng virus mới" sẽ cung cấp nghiên cứu mới của các nhà khoa học trên thế giới và thông tin từ chuyên gia, bác sĩ trong nước để giúp người dân có biện pháp phòng bệnh an toàn.
Hơn 111 triệu ca Covid-19, hơn 200 triệu mũi vaccine được tiêm toàn cầu Toàn cầu ghi nhận hơn 111 triệu ca nhiễm, gần 2,5 triệu ca tử vong vì nCoV, hơn 200 triệu liều vaccine Covid-19 đã được tiêm. Thế giới đã ghi nhận 111.595.331 ca nhiễm nCoV, trong đó 2.471.015 người đã chết, tăng lần lượt 383.219 và 9.128 ca. 86.784.812 người đã bình phục, theo trang thống kê thời gian thực Worldometers. Tổng cộng,...