Tiêm chủng Covid-19 diện rộng có thể diễn ra giữa năm 2021
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết viễn cảnh vaccine nCoV phân phối rộng rãi toàn cầu có thể phải đợi đến giữa năm 2021.
Đại diện WHO nhấn mạnh rằng việc kiểm tra nghiêm ngặt về tính hiệu quả và an toàn của vaccine Covid-19 là vô cùng quan trọng. Theo phát ngôn viên Margaret Harris của WHO, chưa có “ứng viên” nào trong các thử nghiệm lâm sàng diễn ra trước đó cho đến nay chứng minh được hiệu quả ở mức ít nhất 50%. Đây cũng là mức hiệu quả mà WHO đặt ra và hy vọng các “ứng viên” có thể đạt.
Một gian hàng trưng bày vaccine nCoV của Sinovac Biotech tại Hội chợ Thương mại Dịch vụ Quốc tế Trung Quốc 2020 (CIFTIS), Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 4/9. Ảnh: Reuters.
Trước đó, Nga đã cấp phép sử dụng vaccine Covid-19 vào tháng 8, sau chưa đầy hai tháng thử nghiệm trên người. Hành động đột ngột của Nga khiến một số chuyên gia phương Tây đặt câu hỏi về tính an toàn và hiệu quả của vaccine.
Các quan chức y tế công cộng Mỹ và Pfizer cho biết hôm 3/9 rằng một loại vaccine có thể sẵn sàng để phân phối vào cuối tháng 10. Điều đó sẽ diễn ra ngay trước thềm cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào ngày 3/11. Một số chuyên gia nhận định rằng đại dịch có khả năng là một trong những yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định của các cử tri, xem Tổng thống Donald Trump liệu có cơ hội đắc cử nhiệm kỳ thứ hai hay không.
“Chúng tôi thực sự không mong đợi việc tiêm chủng vaccine nCoV rộng rãi trên toàn cầu sẽ được thực hiện cho đến giữa năm sau. Thử nghiệm lâm sàng giai đoạn III cần kéo dài lâu hơn vì chúng ta cần xem mức độ bảo vệ thực sự của vaccine với mầm bệnh cũng như mức độ an toàn của nó. Tất cả dữ liệu từ các thử nghiệm phải được công bố và so sánh. Rất nhiều người đã tiếp nhận vaccine và điều chúng tôi chưa dám chắc là liệu nó có hoạt động hay không, ít nhất là ở giai đoạn này”, Margaret Harris nói trong một cuộc họp báo của Liên hợp quốc tại Geneva.
Video đang HOT
Liên minh vaccine của WHO và Gavi đang dẫn dắt một kế hoạch phân phối vaccine toàn cầu được gọi là Covax, nhằm mục đích giúp mua và phân phối vaccine một cách công bằng. Trọng tâm là tiêm vaccine cho những người có nguy cơ nhiễm bệnh cao nhất ở mọi quốc gia như nhân viên y tế và những người có bệnh nền nguy hiểm.
Covax đặt mục tiêu mua và cung cấp hai tỷ liều vaccine Covid-19 tiềm năng sau khi nó được phê duyệt vào cuối năm 2021. Song, một số quốc gia lớn đã tự bảo đảm nguồn cung thông qua các thỏa thuận song phương, bao gồm Mỹ. Chính phủ nước này cho biết họ sẽ không tham gia Covax.
Phiền toái khi vaccine Covid-19 cần tiêm hai liều
Vaccine Covid-19 có thể yêu cầu tiêm hai liều thay vì một liều mới đạt hiệu quả phòng ngừa, gây nhiều vấn đề về hậu cần và tiêm chủng.
Tới nay, Chiến dịch thần tốc (Warp Speed) do chính quyền Tổng thống Trump phát động nhằm đẩy nhanh phát triển, sản xuất, phân phối vaccine Covid-19 đã hỗ trợ tài chính cho 6 hãng dược phẩm.
Trong đó, "ứng viên" của hai hãng Moderna và Pfizer đang trong giai đoạn ba thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn. 60.000 tình nguyện viên tham gia đều được tiêm hai liều vaccine. Khoảng cách giữa hai đợt tiêm của Moderna là 28 ngày, Pfizer là 21 ngày.
Hãng AstraZeneca dự kiến bắt đầu thử nghiệm giai đoạn ba trong năm nay. Trong giai đoạn một và hai trước đó, người dùng cũng được tiêm thử hai liều, cách nhau 28 ngày.
Tương tự, Novavax, dù chưa bắt đầu thử nghiệm giai đoạn ba, các khâu trước đó đều thử nghiệm hai liều vaccine mỗi lần.
Johnson & Johnson có kế hoạch tương tự trong thử nghiệm sắp tới.
Việc một người cần hai liều vaccine nCoV không nằm ngoài dự đoán. Nhiều loại vaccine đang lưu hành, như tiêm phòng thủy đậu, viêm gan A ở trẻ nhỏ, ngừa zona ở người lớn đều yêu cầu hai liều. Thậm chí, trẻ em cần đến năm liều vaccine DtaP để bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà.
Vaccine Covid-19 tại Nga, phát triển tại Viện Gamaleya, cần hai liều tiêm, cách nhau 28 ngày. Ảnh: AFP
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), trước sự xuất hiện của một loại virus cúm mới đầu năm 2009, chương trình tiêm chủng cho 161 triệu người Mỹ trong một vài tháng diễn ra thành công.
"Chắc chắn tiêm chủng Covid-19 sẽ là chương trình phức tạp, quy mô lớn nhất trong lịch sử loài người, đòi hỏi mức độ nỗ lực mà chúng tôi chưa từng trải qua", Kelly Moore, giáo sư luật sức khỏe tại Đại học Vanderbilt nói. "Song, tôi có niềm tin chúng ta sẽ làm được, dù gặp rất nhiều thử thách và cần hợp tác lớn để đạt hiệu quả".
Một trong những thử thách đầu tiên là khâu hậu cần. Sản xuất 660 triệu liều vaccine cho 330 triệu người Mỹ không hề dễ dàng.
"Với vaccine hai liều, chúng ta phải tăng sản lượng gấp đôi so với tiêm đơn liều. Đây là vấn đề lớn cho chuỗi cung ứng", Nada Sanders, giáo sư quản lý chuỗi cung ứng tại Đại học Northeastern, cho biết. Bà nhấn mạnh mọi công đoạn trong chuỗi cung ứng cũng cần được đáp ứng gấp đôi.
"Chúng ta có thể tăng gấp đôi ống tiêm không? Rồi các lọ chứa, nắp lọ, kim tiêm, ta có thể tăng hai lần không? Nguồn nhân lực tham gia sản xuất, phân phối vaccine cũng cần gấp đôi, và đảm bảo tất cả các mắt xích hoàn thành kịp thời để không làm gián đoạn chuỗi cung ứng".
Sanders bày tỏ lo lắng nước Mỹ tới nay gặp rất nhiều vấn đề hậu cần khi đối phó với dịch Covid-19, gồm sự chậm trễ trong làm xét nghiệm, khó khăn trong cung cấp đồ bảo hộ cho nhân viên y tế. Hơn thế, Mỹ vốn đã thiếu vaccine Shingrix phòng zona ngay cả trước khi dịch Covid-19 bùng phát.
"Còn tồn tại rất nhiều điểm yếu trong chuỗi cung ứng này, rất nhiều. Nếu không giải quyết ngay lập tức, khả năng thất bại trong chương trình tiêm chủng là rất cao", bà cho biết.
Ngoài ra, thuyết phục tất cả công dân Mỹ đi tiêm chủng hai lần không dễ dàng. Trong một cuộc khảo sát thực hiện trong tháng 8, 40% người Mỹ nói rằng họ sẽ không tiêm vaccine, ngay cả khi việc tiêm chủng miễn phí và dễ tiếp cận.
Với những người mong muốn được tiêm chủng, phải tiêm vaccine vào hai lần khác nhau cũng là một trở ngại. Họ cần nhớ chính xác lịch tiêm chủng, nghỉ làm hai buổi, xếp hàng chờ đợi hai lần và rất có thể gặp lại các tác dụng phụ sau tiêm, như sốt, đau nhức cơ.
Giáo sư Nelson Michael, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Các bệnh Truyền nhiễm tại Viện Nghiên cứu Quân đội Walter Reed, cho biết có thể cân nhắc tới từng hộ gia đình tiêm vaccine cho người dân thay vì tổ chức các điểm tiêm chủng cần tập trung đông người.
Australia sẽ cung cấp vaccine nCoV miễn phí cho dân Australia đặt hàng trước vaccine nCoV do AstraZeneca và Đại học Oxford đang phối hợp phát triển, đảm bảo cung cấp miễn phí cho người dân khi sản phẩm hoàn thiện. Chính phủ Australia đã công bố thỏa thuận ký với nhà sản xuất AstraZeneca để cung cấp miễn phí vaccine Covid-19 tiềm năng cho toàn bộ dân số nước mình. Đây là...