Tia cực tím TP HCM ở mức nguy hại da
Trang Weather Online của Anh và AccuWeather Mỹ dự báo chỉ số tia cực tím (UV) tại TP HCM từ nay đến ngày 20/3, ở mức “cực đại” 10-11.
Khoảng một tuần nay, nhiệt độ tại TP HCM và Nam Bộ trung bình 36 độ C, thêm ảnh hưởng của đô thị hóa khiến nóng đến 38 độ C. Đài Khí tượng Thủy văn Khu vực Nam Bộ nhận định ngày 9/3 khối áp cao cận nhiệt đới suy yếu, nhiệt độ tại TP HCM và Nam Bộ trung bình từ 34 đến 36 độ C. Đến ngày 12/3, dự báo nắng nóng trở lại khắp Nam Bộ.
Chỉ số UV tại TP HCM những ngày này trong khoảng từ 0 (vào ban đêm) đến 11 hoặc 12 (ban ngày). Ở Anh, chỉ số này thường không vượt quá 8. Chỉ số UV càng cao, liều lượng bức xạ gây hại da và mắt càng lớn.
Theo Cơ quan bảo vệ môi trường của Mỹ (EPA), khi chỉ số tia cực tím từ mức 11 trở lên, nguy cơ da bị bỏng nếu tiếp xúc ánh nắng mặt trời khoảng vài phút mà không được bảo vệ. Khi chỉ số UV 7-10, da “nhanh chóng hỏng và bỏng” trong 30-60 phút. UV từ 3 trở lên, người đi đường phải mặc áo chống nắng, đeo kiếng mát che chắn để bảo vệ cơ thể.
Bác sĩ Phan Minh Đoàn, Khoa Thẩm mỹ da, Bệnh viện Da liễu TP HCM, cho biết cường độ tia cực tím có thể thay đổi vào các ngày và các mùa. Tuy nhiên, đối với sức khỏe làn da, tia cực tím có thể gây hại cho da vào bất cứ thời điểm nào trong năm.
Theo bác sĩ Đoàn, tùy mức độ tiếp xúc và cường độ của tia cực tím, da có thể có các biểu hiện tổn thương khác nhau như tiết nhiều bã nhờn gây mụn trứng cá, bỏng nắng, đỏ rát, nám da. Nghiêm trọng hơn thì có thể ung thư da hoặc nhiễm trùng da.
Bác sĩ Nguyễn Triệu Vũ, Trưởng Khoa Ung bướu Bệnh viện Quận Thủ Đức, giải thích bức xạ cực tím là thành phần trong ánh sáng mặt trời. Trong đó, tia cực tím A và B (UVA và UVB) có thể gây tổn thương DNA tế bào da. Tia cực tím C có thể gây ung thư da, may mắn bị tầng ozone chặn lại hầu hết.
Theo bác sĩ Vũ, khi tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng, da bị bỏng, khô, sạm, mất đàn hồi, tạo nếp nhăn, làm nhanh lão hóa và có thể gây ung thư da. Da bỏng nhiệt sẽ phồng rộp, đỏ, đau. Tia cực tím làm tổn hại thị giác như đục thủy tinh thể, thoái hóa hoàng điểm… Ảnh hưởng của nó đến da và mắt được cộng dồn, tích lũy trong suốt cuộc đời.
Bác sĩ Đoàn khuyến cáo để tránh tổn thương da, hạn chế ra đường giờ cao điểm nắng nóng, từ 9 đến 16h. Đây là khung giờ có cường độ tia UV cao, đặc biệt giữa trưa. Nếu có việc phải ra ngoài, cần đội nón rộng vành, đeo khẩu trang tối màu, thoa kem chống nắng, đeo kính râm để bảo vệ mắt, mặc quần áo dài tay, tìm bóng râm để trú để giảm bớt tình trạng nắng chiếu trực tiếp trên da.
Sử dụng loại kem chống nắng phổ rộng, chống được tia UV. Kem chống nắng chỉ số SPF từ 30 trở lên có thể chống cả tia UVA và ánh sáng nhìn thấy. Thời tiết nắng nóng làm da ra nhiều mồ hôi, kem chống nắng cần có tính kháng nước và nên bôi lại kem chống nắng sau mỗi hai giờ. Có thể sử dụng thêm các viên uống chống nắng và chất chống oxy hóa đường uống, giúp da có “sức đề kháng” tốt hơn dưới ánh nắng mặt trời.
Video đang HOT
Da bị bỏng rát sau khi tiếp xúc nắng cường độ cao, có thể phục hồi bằng kem dưỡng ẩm. Nếu tình trạng này vẫn không cải thiện sau vài ngày, đến gặp bác sĩ da liễu để kiểm tra. Khi vùng thương tổn trên da có dấu hiệu ngày một lớn trong thời gian ngắn, dễ chảy máu, màu da không đều, phải tới bệnh viện kiểm tra ngay. Ung thư da sẽ không quá nguy hiểm nếu được phát hiện và điều trị sớm.
Người dân TP HCM sử dụng áo chống nắng, khẩu trang, kính mát… che kín khi chạy xe trên đường. Ảnh: Quỳnh Trần.
Bỗng dưng hói đầu khi 20 tuổi
Ngoài yếu tố di truyền, căng thẳng, mệt mỏi, ăn uống không đúng bữa, không đủ dinh dưỡng, rối loạn nội tiết cũng làm quá trình rụng tóc ở nhiều người diễn ra sớm hơn, có người chỉ mới 20-30 tuổi đã bắt đầu rụng tóc.
Căng thẳng cũng... rụng tóc
Bước vào khu khám ở Bệnh viện (BV) Da Liễu TP.HCM, chị P.T.A.H. (32 tuổi, ở tỉnh Bình Dương) buồn xo khi da đầu lộ rõ từng mảng lớn. Nơi da đầu bị đỏ tấy, nổi mụn nước li ti. Chị kể, đợt tết vừa rồi chồng suốt ngày say xỉn. Mới sinh con, chị vừa chăm bé vừa làm đồ nhậu, dọn dẹp "chiến tích" của chồng.
Chị H. thở dài: "Hết chồng nhậu tới con khóc, vợ chồng cãi nhau, tôi stress đến mức không ăn uống, không ngủ được. Thấy tóc rụng cũng kệ vì nghĩ bình thường. Đến khi sấy tóc cảm thấy da đầu có vài chỗ bị rát mới phát hiện vùng đó không còn tóc".
Các bác sĩ (BS) nhận định: cơ địa của chị H. nhạy cảm, ngoài stress, sức đề kháng giảm thì da đầu bị kích ứng, phỏng hóa chất từ chanh, củ hành do tự điều trị rụng tóc tại nhà, vì thời gian ủ dung dịch này quá lâu. Sau khi bôi thuốc ngoài da để điều trị lành hẳn, BS mới đánh giá vết thương và lên phương án phục hồi tóc cho chị.
Chị T. rụng tóc lộ da đầu vì căng thẳng kéo dài
BS Trần Kim Phượng, Trưởng khoa Thẩm mỹ da BV Da Liễu TP.HCM, cảnh báo: ngoài yếu tố di truyền, nếu làm việc căng thẳng, mệt mỏi, ăn uống không đúng bữa, không đủ dinh dưỡng... sẽ làm quá trình rụng tóc sớm hơn, có người mới 20-30 tuổi đã bắt đầu có hiện tượng rụng tóc.
Như trường hợp chị N.A.T. (25 tuổi, ở Q.Bình Thạnh, TP.HCM), lúc nhỏ được khen có mái tóc dày, không ngờ có một ngày phải đến BV cầu cứu với phần da đầu lộ rõ ra ngoài. Sáng 25/2, chờ đến lượt khám, chị T. ngồi nép vào góc khuất trước Khoa Khám bệnh, lấy tay giả vờ vuốt tóc khi cảm giác có ai đó nhìn mình.
Hai tuần trước tết, chị đã thấy tóc rụng nhiều hơn bình thường, nhất là khi gội đầu. "Soi gương, thấy phía sau gáy tóc rụng đến lộ da đầu, may tóc dài nên tôi ráng che phủ qua tết đi khám bệnh. Lúc chưa được BS chẩn đoán, tôi còn sợ bị ung thư mới rụng tóc", chị T. nói. Chị được chẩn đoán rụng tóc do căng thẳng, lo lắng kéo dài.
Công việc nhiều, mỗi khi quá mệt, chị uống nước lọc và ăn bánh ngọt rồi đi ngủ. Sau khi trấn an, BS Phượng cho biết, chị chỉ cần nghỉ ngơi, giảm căng thẳng, ăn uống điều độ, bổ sung khoáng chất, kẽm, vitamin... và kết hợp thuốc xịt trên phần da đầu bị lộ để kích thích tóc mọc trở lại.
Chữa hói có dễ?
BS Trần Kim Phượng lý giải: một người bình thường có thể rụng 50-100 sợi tóc/ngày, đó là rụng tóc sinh lý. Nhưng khi tóc rụng nhiều hơn 100 sợi/ngày, xảy ra trong thời gian dài là rụng tóc bệnh lý. Dù là rụng tóc sinh lý hay bệnh lý, nếu rụng quá nhiều sẽ gây mất thẩm mỹ, ảnh hưởng đến sự tự tin của người bệnh. Bởi rụng tóc đồng nghĩa với nguy cơ hói đầu.
Nguyên nhân rụng tóc dẫn đến hói có thể di truyền từ ba, mẹ, hay rụng tóc do rối loạn nội tiết tố androgen, đặc biệt nam giới khi rụng tóc dễ hói đầu hơn phụ nữ. Bởi khi cơ thể nam giới tiết nhiều hoóc-môn androgen, khả năng tổng hợp protein của tóc giảm đi, làm tóc thay đổi tăng trưởng, từ đó rụng nhanh hơn.
Ước tính khoảng 50% nam giới trên 50 tuổi mắc bệnh lý này. Ban đầu, tóc rụng đối xứng ở hai bên thái dương, tóc mới mọc ra ít, sợi tóc mỏng hơn. Trong thời gian này, cánh đàn ông đôi khi không để ý, đến khi tóc rụng lan ra trán, có mảng hói trên đỉnh đầu mới nhận ra. Bệnh nhân nam thường dùng thuốc điều trị thời gian dài, có thể từ vài tháng đến vài năm để hạn chế tình trạng rụng tóc và kích thích mọc tóc trở lại.
Một số người bị rụng tóc do bị sẹo teo da gây bít chân tóc, nhưng dạng này ít phổ biến. Cũng có người rụng tóc do nấm tóc, viêm nang lông, bệnh lý toàn thân như bệnh tuyến giáp, thiếu máu hay sau một đợt nhiễm trùng nặng (có thể do nhiễm siêu vi, sốt rét, sốt xuất huyết, hoặc vừa trải qua đợt phẫu thuật).
Theo BS Phượng, rụng tóc cũng xảy ra ở phụ nữ sau sinh do bị thay đổi nội tiết tố, mãn kinh hoặc lo lắng căng thẳng, chế độ ăn thiếu protein, thiếu sắt... để bổ sung suốt thời gian mang nặng đẻ đau. Ngoài ra, khi người bệnh uống một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm, bệnh tim mạch, thuốc ngừa thai... hoặc chăm sóc tóc không đúng cách, thường xuyên uốn, nhuộm tóc, duỗi tóc cũng gây rụng tóc.
Về điều trị, ở người bị rụng tóc do căng thẳng cấp tính, nấm da, sụt cân đột ngột, dinh dưỡng kém, sử dụng dầu gội hoặc thuốc nhuộm tóc không thích hợp, sẽ mọc lại tóc sau khi tình trạng sức khỏe được phục hồi.
Còn một số dạng bệnh rụng tóc có thể được điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật cấy tóc. Riêng rụng tóc do nội tiết tố androgen thì việc điều trị khó hơn do cơ chế bệnh phức tạp. Người bệnh phải kiên nhẫn dùng thuốc uống, thuốc bôi theo chỉ định của bác sĩ ít nhất sáu tháng.
Nếu kiên trì, người bệnh sẽ thấy tóc rụng chậm hơn, có tóc mới mọc lên, tuy nhiên, sợi tóc mới mọc mảnh và thưa hơn tóc trước đây. Nếu điều trị sớm, dưới 30 tuổi thì kết quả phục hồi cao hơn. Người bệnh cũng có thể cấy tóc tại vùng bị hói nhưng phương pháp này hơi tốn kém. Mặt khác, cấy tóc không phải là giải pháp ngăn rụng tóc. BS cần tìm ra nguyên nhân rụng tóc, kiểm soát yếu tố gây bệnh, mới có thể tính đến chuyện cấy tóc.
Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị hói một cách triệt để, mà chỉ có thể ức chế, làm chậm quá trình rụng tóc. Do đó, người bệnh cần đến BS, không mua các loại tinh dầu, thuốc bôi, uống, xịt điều trị rụng tóc, kích thích tóc mọc nhanh... bởi tình trạng rụng tóc của mỗi bệnh nhân không giống nhau.
Theo bác sĩ Phượng, một người khi thấy tóc rụng nhiều trong thời gian dài nên đi khám sớm để tìm nguyên nhân
Tiến sĩ - bác sĩ Vũ Thái Hà, Trưởng khoa Nghiên cứu và Ứng dụng tế bào gốc, Bệnh viện Da liễu Trung ương (Hà Nội), cho biết: hiện có 2 kỹ thuật cấy tóc tự thân cơ bản là FUT (follicle unit transplantation) và FUE (follicle unit extraction). Mỗi kỹ thuật có ưu và nhược điểm khác nhau.
- Kỹ thuật cấy tóc FUT: dùng một mảnh da đầu vùng chẩm thường ở vùng nằm ngang phía sau tai nhằm dấu sẹo sau khi lấy tóc, sau đó từng nang tóc được tách ra để cấy vào vùng bị hói. Khoảng trống của mảnh da vừa cắt ra sẽ được khâu kín lại với kỹ thuật khâu đặc biệt không để hạn chế sẹo.
- Kỹ thuật cấy tóc FUE: là kỹ thuật lấy từng nang tóc ở vùng cho cũng thường lấy ở vùng chẩm, kỹ thuật này đòi hỏi sự khéo léo hơn để có thể lấy được nang tóc hoàn chỉnh mà không bị cắt ngang gốc nang tóc nhằm đảm bảo cho tóc cấy sống được. Việc lấy tóc có thể dùng thủ công bằng tay với các dụng cụ lấy tóc hoặc bằng robot. Việc lấy bằng robot sẽ làm giảm đi số nang tóc bị hỏng, tăng hiệu quả của cấy tóc. Phương pháp này ưu việt với FUT do thời gian nghỉ dưỡng ngắn hơn, thủ thuật đơn gian hơn, nhưng, sẹo để lại sau khi lấy các nang tóc cũng là vấn đề cần bàn luận.
Kỹ thuật cấy tóc tự thân là phương pháp điều trị cho những vùng da đầu không còn nang tóc, có hiệu quả về mặt thầm mỹ khá tốt. Bệnh viện Da liễu Trung ương đã tiến hành phương pháp kích thích nang tóc bằng sóng cao tần, mở ra cơ hội cho bệnh nhân rụng tóc hói, rụng tóc ở giai đoạn ngưng phát triển.
Tùy vào loại bệnh, thời gian điều trị kéo dài tối thiểu 3 tháng, kỹ thuật điều trị dựa trên nguyên lý tạo tổn thương rất nhỏ trên da đầu và tác động đến nang tóc bằng đầu kim 49 mũi kim có phát ra sóng RF kích thích nang tóc phát triển và kết hợp với chiếu ánh sáng và các dưỡng chất kích thích mọc tóc hoặc với huyết tương giầu tiểu cầu (PRP) để ngấm sâu vào nang tóc, kích thích nang tóc phát triển.
An Bình
Chủ động ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn tụ cầu Nhiễm vi khuẩn tụ cầu là tình trạng dễ xảy ra hiện nay, gây những nhiễm trùng với bệnh cảnh nặng nề, khi có điều kiện thuận lợi. Tụ cầu (Staphylococcus) là các cầu khuẩn gram dương, có đường kính khoảng 1 micromet, có hình thái giống chùm nho. Thông thường, các tụ cầu này vẫn có mặt ở cơ thể người (chủ...