Thủy điện xả lũ làm chết cá: Một phần do dân chủ quan

Thủy điện Hòa Bình tiến hành xả lũ trong các ngày 18, 19 và 22/7 đã làm chết hàng trăm tấn cá nuôi lồng của các hộ dân ở hạ du sông Đà trên địa bàn tỉnh Hòa Bình và Phú Thọ. Ông Văn Phú Chính – Cục trưởng Cục Phòng, chống thiên tai (Tổng cục Thủy lợi – Bộ NN&PTNT) cho biết, các hộ dân sẽ được hỗ trợ theo quy định.

Cá nuôi lồng của một hộ dân ở huyện Kỳ Sơn (Hòa Bình) bị chết do việc xả lũ của thủy điện Hòa Bình, khiến người nuôi xót xa. (Ảnh: Đàm Quang).

Liên quan đến nội dung trên, sáng nay (25/7), phóng viên Dân trí đã có cuộc trao đổi với ông Văn Phú Chính, Cục trưởng Cục phòng, chống thiên tai (Tổng cục Thủy lợi – Bộ NN&PTNT) để tìm hiểu thêm nội dung này.

Ông Văn Phú Chính trao đổi với phóng viên Dân trí.

- Trước thông tin cho rằng, việc thủy điện Hòa Bình tiến hành xả lũ trong các ngày 18, 19 và 22/7 vừa qua đã làm hàng trăm tấn cá nuôi lồng ở hạ du sông Đà của các hộ dân trên địa bàn hai tỉnh Hòa Bình và Phú Thọ bị chết, ông có bình luận gì về vấn đề này?

- Tôi cũng được nghe báo cáo từ thủy điện Hòa Bình, đúng là khi tiến hành xả lũ đã làm cho lượng nước sông Đà tăng nhanh, lượng bùn nhiều và tốc độ dòng chảy lớn dẫn đến cá nuôi lồng ở hạ du con sông này của người dân trên địa bàn tỉnh Hòa Bình, Phú Thọ bị sặc và chết.

- Theo ông thiệt hại này có phải do lỗi của thủy điện Hòa Bình?

- Đây là một dạng thiên tai chứ không phải do lỗi của thủy điện Hòa Bình. Thủy điện Hòa Bình đóng hay xả lũ trong mùa mưa bão đều làm theo lệnh của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai.

Trước khi tiến hành lệnh cho hồ thủy điện Hòa Bình xả lũ, chúng tôi đã mời các đơn vị liên quan, các nhà khoa học họp bàn cân nhắc rất nhiều phương án mới đi đến quyết định.

Ngoài ra, trước khi xả lũ đều có thông báo tới các địa phương nằm trong vùng ảnh hưởng ở phía hạ du. Tôi cũng phải nói thêm, việc xả lũ không chỉ bảo vệ cho thủy điện mà cũng chính là bảo vệ cho người dân phía hạ du. Nếu không xả lũ mà có sự cố xảy ra sẽ trở tay không kịp.

- Vậy theo ông thiệt hại này là lỗi của ai?

- Như tôi nói ở trên, đây là một dạng thiên tai. Có phần do lỗi chủ quan của người dân, vì theo kinh nghiệm thời điểm từ 15/6 là vào chính vụ mùa mưa bão, lẽ ra người dân cần có phương án thu hoạch hoặc tiến hành các biện pháp khác nhằm giảm thiệt hại khi nước lũ dâng cao.

Trước khi xả lũ, chính quyền địa phương đã rất tích cực đi tuyên truyền nhắc nhở người dân. CSGT đường thủy cũng đi dọc sông để nhắc nhở người dân đảm bảo an toàn khi hồ thủy điện xả lũ.

Tôi nhớ năm 2008, hồ thủy điện Hòa Bình còn mở bốn cửa xả, mực nước sông Đà còn dâng cao hơn rất nhiều so với bây giờ. Tôi nghĩ người dân đã có kinh nghiệm, nhưng có phần chủ quan nên mới dẫn đến thiệt hại như vậy.

- Với hàng trăm tấn cá chết như vậy, theo ông người dân ở địa phương trên có được nhà nước hỗ trợ?

- Các chủ hộ nuôi cá lồng bị thiệt hại sẽ được hưởng các chính sách theo Nghị định 02 (ngày 9/1/2017) về cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh.

Theo Nghị định 02, lồng, bè nuôi nước ngọt bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ từ 7,1 triệu – 10 triệu đồng/100 m3 lồng; thiệt hại từ 30% – 70%, hỗ trợ từ 3 triệu – 7 triệu đồng /100 m3lồng.

Diện tích nuôi cá nước lạnh (tầm, hồi) thâm canh bị thiệt hại trên 70%, hỗ trợ từ 35,5 triệu – 50 triệu đồng/ha; thiệt hại từ 30% – 70%, hỗ trợ từ 15 triệu – 35 triệu đồng/ha.

Các địa phương có người dân bị thiệt hại cần thống kê, tổng hợp để UBND tỉnh hỗ trợ từ ngân sách dự phòng của địa phương. Nếu số tiền hỗ trợ vượt quá khả năng của tỉnh, thì sẽ báo cao lên Trung ương để có cơ chế hỗ trợ người dân.

- Xin cảm ơn ông!

Liên quan việc xả lũ của thủy điện Hòa Bình trong những ngày qua, theo Chi cục Thủy sản tỉnh Phú Thọ, tính đến 11h trưa ngày 21/7, tại 2 huyện Thanh Sơn và Thanh Thủy đã có 160 lồng cá nuôi bị thiệt hại, trong đó có 93 lồng có số lượng cá chết trên 70%, 67 lồng có số cá chết từ 30-70%. Tổng số lượng cá chết khoảng 240 tấn, ước tính thiệt hại khoảng hơn 10 tỷ đồng.

Ngoài ra, theo báo cáo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai, thiệt hại do xả lũ đập thủy điện Hòa Bình gây ra tại tỉnh Hòa Bình: 13 tấn cá bị chết do sặc nước (TP Hòa Bình 6 tấn, huyện Kỳ Sơn 7 tấn); 6ha lúa mới cấy bị ngập (xã Dân Hạ, Kỳ Sơn, Phú Minh).

Nguyễn Dương (thực hiện)

Theo Dantri