Thủy điện gây “nóng” nghị trường Quảng Nam

Ngày 13/12, phiên chất vấn tại kỳ họp thứ 6 NĐND tỉnh Quảng Nam khóa VIII, nhiều ý kiến cử tri gửi đến các cơ quan chức năng về vấn đề tái định cư của các dự án thủy điện, nhất là các dự án thủy điện lớn như Sông Tranh 2, A Vương…

Không riêng gì các khu TĐC thủy điện Sông Tranh 2 ( huyện Bắc Trà My) đang bị hư hỏng nặng do các trận động đất gây ra, hầu hết khu TĐC các dự án thủy điện khác trên địa bàn tỉnh đều không có nơi nào đạt tiêu chí “nơi ở mới phải tốt hơn nơi ở cũ”.

Vấn đề TĐC các dự án thủy điện được cử tri và đại biểu rất quan tâm trong kỳ họp lần thứ 6 NĐND tỉnh Quảng Nam khóa VIII

Đối với vấn đề này, trong phiên chất vấn tại hội trường ngày 13/12, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Nam – ông Nguyễn Thanh Quang – thừa nhận hiện các khu TĐC của thủy điện đã xuống cấp nghiêm trọng.

Ông Quang cho rằng đây là việc của chủ đầu tư và chỉ có chủ đầu tư mới quyết định được, một mình Sở Nông nghiệp giải quyết vấn đề rất khó, vấn đề quan trọng là phải giải quyết TĐC bền vững cho người dân.

“Hiện các khu TĐC đang còn tồn tại một số vấn đề như đất sản xuất không có, các công trình như điện, nước, trường, trạm… đều bị hư hỏng và ngày càng xuống cấp; đời sống của người dân ngày càng khó khăn dẫn đến phá rừng làm nương rẫy… Đó là những tồn tại rất nan giải”, ông Quang phát biểu.

Nhận thấy được vấn đề đó, Sở NN&PTNT cũng dã có trách nhiệm cùng với chủ đầu tư và các cơ quan liên quan giải quyết đất sản xuất cho người dân dù người dân đã nhận tiền đền bù, tổ chức lồng ghép các chương trình sản xuất ở các khu TĐC, xây dựng một số mô hình sản xuất phù hợp…

Khu TĐC thủy điện Sông Tranh 2 tại xã Trà Đốc, huyện Bắc Trà My bỏ hoang

Đại biểu Đặng Phong, Chủ tịch UBND huyện Bắc Trà My, tiếp tục nêu ý kiến về sự bất an của người dân với tình trạng động đất khu vực thủy điện Sông Tranh 2.

Theo ông Phong, từ khi động đất xảy ra ở vùng thủy điện Sông Tranh 2, người dân không yên tâm làm ăn sinh sống khiến tình hình sản xuất của huyện bị đình trệ, vụ mùa gặp nhiều khó khăn. Dù chính quyền đã tập trung vận động an dân, nhưng động đất vẫn diễn biến phức tạp gây thiệt hại lớn, nên người dân vẫn bất an.

Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của động đất nên nhiều nhà đầu tư cũng lặng lẽ bỏ đi, không xin đầu tư vào huyện nữa. Điển hình là dự án xây dựng bến xe trung tâm huyện. Dù UBND huyện đã dành mọi cơ chế ưu đãi để thu hút doanh nghiệp nhưng dự án vẫn đang dang dở. Doanh nghiệp bỏ đi khỏi địa phương mà nguyên nhân chính cũng là do lo sợ động đất.

Nhiều ý kiến cử tri gửi đến kỳ họp đề nghị cần kiểm soát chặt chẽ hoạt động của thủy điện sông Tranh 2, phòng và khắc phục thiệt hại do động đất gây ra.

Chủ tịch HĐND tỉnh – ông Nguyễn Văn Sỹ – cho biết, về vấn đề an sinh đối với đồng bào vùng động đất thủy điện Sông Tranh 2, HĐND tỉnh sẽ tiếp tục theo dõi, thúc đẩy UBND tỉnh, các ngành trung ương xem xét biện pháp hỗ trợ để người dân ổn định cuộc sống, yên tâm sản xuất.

Bên dưới chân đập thủy điện là các dòng sông chết

Cử tri huyện Đại Lộc đề nghị tỉnh chỉ đạo các nhà máy thủy điện trên địa bàn thực hiện việc xả nước hợp lý trong mùa mưa và mùa khô vì thực tế trong mấy năm qua, đến mùa lũ thì thủy điện xả lũ làm thiệt hại tài sản cũng như tính mạng của người dân, còn về mùa khô nông dân cần nước thì thủy điện lại không xả gây khó khăn cho sản xuất nông nghiệp.

Về vấn đề này, Phó Chủ tịch tỉnh Quảng Nam – ông Nguyễn Thanh Quang trả lời: Đên cuối năm 2012, trên bịa bàn tỉnh có 14 nhà máy thủy điên đưa vào hoạt đông với tông công suât 825MW; sức chứa khoảng 1,47 tỷ m3 nước. Đến nay, có 14 hồ chứa đã được cấp thẩm quyền phê duyệt Quy trình vận hành (11 hồ chứa dung tích trên 1 triệu m3 do Bộ Công Thương phê duyệt và 3 hồ chứa dung tích dưới 1 triệu m3 do UBND tỉnh phê duyệt).

Có 3 nhà máy thủy điện (A Vương, Đăk Mi 4 và Sông Tranh 2) thực hiện vận hành theo Quy trình vận hành liên hồ chứa theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ. UBND tỉnh đang kiên nghị Chính phủ phê duyêt điều chỉnh Quy trình vân hành liên hô chứa, bổ sung đầy đủ các thủy điện trên cùng lưu vực.

Viêc xả nước trong mùa mưa phải tuân thủ theo Quy trình vân hành hô chứa đã được duyêt. Theo đó, phải đảm bảo các yêu câu: Đảm bảo an toàn công trình; góp phân giảm lũ cho hạ du; cung câp điên cho hê thông điên quôc gia.

Trong thời gian qua, rút kinh nghiêm từ các thiêu sót trong viêc thực hiên các Quy trình vân hành hô chứa làm ảnh hưởng, gây thiêt hại do ngâp lụt vùng hạ du (huyện Đại Lộc – hạ du thủy điên A Vương năm 2009), UBND tỉnh đã có những biên pháp xử lý và có những kiên nghị các Bô, Ngành TW điêu chỉnh tăng dung tích phòng lũ cho các hô chứa; khắc phục tình trạng xả nước xuông hạ du khi lũ ở các vùng của hạ du đã đạt đỉnh. Bô Công Thương đã có Quyêt định sô 1997/QĐ-BCT ngày 19/4/2012 tăng dung tích phòng lũ cho hồ thủy điên A Vương bằng viêc hạ thâp cao trình đón lũ từ 380m xuông 376m (tăng khoảng 40 triêu m3);

Vê xả nước trong mùa khô, viêc xả nước trong mùa khô thực hiện theo Nghị định 112/2008/NĐ-CP ngày 20/10/2008 của Chính phủ quy định dòng chảy tôi thiêu, đáp ứng nhu câu nước cho sinh hoạt, nông nghiêp, môi sinh, môi trường… cho vùng hạ du. Tuy nhiên, hiên chưa có hướng dân cụ thê đê xác định dòng chảy tôi thiêu, làm cơ sở xem xét quy hoạch, thiêt kê, kiêm tra viêc thực hiên dòng chảy tôi thiêu của các nhà máy thủy điên đã đưa vào hoạt đông; UBND tỉnh đã kiên nghị các Bô, ngành TƯ sớm ban hành hướng dân vê vân đê này.

Trong khi chờ các văn bản hướng dân từ các Bô, Ngành TƯ, UBND tỉnh đã có những chỉ đạo kịp thời trong viêc khắc phục tình trạng thiêu nước, xâm nhâp mặn vùng hạ du trong mùa khô; cụ thê: UBND tỉnh chỉ đạo Sở NN&PTNT chủ trì tổ chức họp bàn với 4 nhà máy thủy điện A Vương, Sông Tranh 2, Đăk Mi 4 và Sông Côn 2 thống nhất chế độ vận hành phù hợp với tình hình sản xuất nông nghiệp ở hạ du công trình nhằm đảm bảo đủ nước dùng cho sản xuât.

Theo Dantri