Thủy điện chưa tính tới lợi ích môi trường
Đó là ý kiến của ông Trương Văn Vở (Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai) khi trao đổi với báo giới tại hành lang Quốc hội hôm qua, 30-10.
- PV: Việc quy hoạch và phát triển thủy điện có vấn đề gì không, theo ông?
- Ông Trương Văn Vở: Theo tôi, xung quanh việc quy hoạch thủy điện đã nảy sinh những vi phạm về quy trình quy hoạch và vi phạm về Luật Bảo vệ môi trường. Việc quy hoạch thủy điện mới chỉ tính một mặt đến lợi ích kinh tế, mà không tính đến lợi ích về môi trường, xã hội.
- Theo ông, Nghị quyết của Quốc hội (QH) tại kỳ họp này cần làm rõ những vấn đề gì xung quanh việc quy hoạch phát triển ngành điện?
- Xung quanh vấn đề điều chỉnh quy hoạch thủy điện được Chính phủ (CP) trình QH ra Nghị quyết kỳ này, cần làm rõ trách nhiệm trong thực hiện quy trình quy hoạch thủy điện, phải xác định trách nhiệm cả của địa phương và các bộ, ngành liên quan, đồng thời làm rõ chủ thể trách nhiệm trong việc thực hiện quy trình quy hoạch; chỉ rõ trách nhiệm cụ thể, chủ thể trách nhiệm trong quá trình làm tham mưu cho CP bổ sung 2 dự án thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A, cùng với 6 dự án thủy điện bậc thang của hệ thống sông Đồng Nai. Trong Nghị quyết QH lần này, tôi đề nghị quan tâm đến việc xác định diện tích đất rừng bị mất do thủy điện và trách nhiệm đó thuộc về ai?
- Trong quy định về thủy điện, các nhà đầu tư khi lấy một mét rừng phải trồng bù lại khối lượng tương ứng. Theo ông, trong quá trình làm thủy điện, việc này được thực hiện như thế nào?
- Rừng tự nhiên phải được bảo vệ nghiêm ngặt, theo quy hoạch quản lý phát triển và bảo vệ rừng. Theo tôi, rừng đặc dụng, rừng phòng hộ và vườn quốc gia phải được bảo vệ tuyệt đối an toàn. Nếu đụng tới diện tích đất rừng đó, cần phải xem xét cẩn trọng trong quá trình lập quy hoạch.
- Trong kỳ họp này, QH vẫn rà soát để loại bỏ tiếp các dự án thủy điện không đạt yêu cầu. Vậy, theo ông sự cần thiết của việc làm này?
Video đang HOT
- Rà soát phải thực hiện đúng quy trình, quy hoạch, gắn với công tác quy hoạch, quản lý bảo vệ, phát triển rừng và đất rừng. Bởi lẽ, ngoài các dự án thủy điện còn nhiều dự án kinh tế khác liên quan đến quản lý và bảo vệ đất rừng, đặc biệt là rừng phòng hộ, rừng đặc dụng và vườn quốc gia.
- Trên thực tế, tình trạng vỡ hồ, đập thủy điện xảy ra nhiều. Theo ông, việc quản lý hồ, đập thủy điện đang có sự buông lỏng?
- Cần phải rà soát lại việc thực hiện theo chỉ đạo của CP về quy trình vận hành hồ chứa. Phải gắn với trách nhiệm của từng chủ thể ngành và địa phương trong quá trình vận hành hồ chứa, đồng thời có chế định về xử lý vi phạm thật nghiêm minh. Phải có chế tài, chế định xử lý vi phạm rõ ràng, cụ thể và mạnh tay xử lý vi phạm, xác định rõ chủ thể trách nhiệm trong việc ban hành quy trình vận hành hồ chứa.
Khả năng sẽ tiếp tục phải tính toán lại các dự án thủy điện. Các bộ, ngành chức năng ở địa phương phải kiên quyết rà soát, đánh giá lại để thực hiện đúng những tiêu chí CP đã chỉ đạo theo hướng phát triển thủy điện nhưng phải đảm bảo an toàn hồ, đập và các yếu tố môi trường, xã hội.
Hồng Tuấn (ghi)
Theo ANTD
"Tỷ lệ 1/3 dự án bị loại nói lên chất lượng quy hoạch thủy điện!"
"Kết quả loại bỏ hơn 400 dự án thủy điện khỏi quy hoạch thể hiện sự tích cực của cơ quan chức năng. Tỷ lệ đến 34% dự án bị loại nói lên phần nào chất lượng quy hoạch thủy điện" - Phó Chủ nhiệm UB KH,CN&MT của Quốc hội Lê Quang Huy bình luận.
Vấn đề quy hoạch, xây dựng thủy điện đã được Quốc hội yêu cầu Chính phủ thông tin qua nhiều kỳ họp, nhưng báo cáo gần đây nhất gửi đến Quốc hội kỳ này dường như vẫn chưa thỏa mãn các đại biểu. Con số báo cáo hơn 400 dự án được loại bỏ khỏi quy hoạch có làm an lòng dân khi các sự cố hồ đập vẫn liên tiếp xảy ra, sau mỗi đợt bão lụt?
Tôi nghĩ chủ đề về phát triển thủy điện là một chủ đề nóng được rất nhiều đại biểu quan tâm qua các kỳ họp. Xem xét báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra lần này có thể đánh giá được cụ thể hơn rất nhiều vấn đề, từ việc loại bỏ các quy hoạch, xác định trách nhiệm của các chủ thể trong việc tham gia thực hiện quy hoạch này và các phương hướng tham gia trong thời gian tới. Tôi rất hi vọng có các giải pháp thực thi theo hướng đề xuất, việc phát triển thủy điện sẽ nề nếp hơn và đạt kết quả như mong muốn.
Phó Chủ nhiệm UB Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy
Việc loại bỏ thủy điện không đảm bảo trong quy hoạch hay siết lại cấp phép đầu tư thủy điện... đều là những việc nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của hệ thống thủy điện trong tương lai, nhưng vấn đề cấp thiết hiện tại là xử lý những hồ đập đang sử dụng vì mỗi trận bão lũ qua lại thấy những hậu quả nhãn tiền?
Thực ra, với khoảng 7.000 hồ chứa nói chung thì chỉ gần 300 hồ là hồ chứa thủy điện, còn lại là hồ chưa thủy lợi. Tùy theo chức năng của các hồ thì có các bộ khác nhau như Bộ NN&PTNT, Bộ Công thương quản lý. Trong thời gian vừa qua, một số thủy điện ở miền Trung đã gây những sự cố bất thường nhưng chúng tôi thấy ngoài vấn đề này thì cũng không ít hồ chứa thủy lợi cũng xảy ra những hiện tượng, sự cố mất an toàn. Phân tích vấn đề từ đó để phân định trách nhiệm của từng chủ thể tham gia vào việc này.
Nhiều ý kiến vẫn nghi ngại hệ thống các công trình hồ đập thủy điện hiện tại đang vận hành cũng chưa phải đã yên tâm vì theo phân cấp, các địa phương cũng có nhiều dự án mà việc quản lý ở cấp này không chặt chẽ bằng cấp trên?
Việc rà soát của Chính phủ vừa qua cũng đã loại ra được 424 dự án, trong đó có 6 thủy điện vừa còn lại 418 thủy điện nhỏ. Kết quả đó cũng đã nói lên sự chủ động của cơ quan chức năng. Nhưng tôi thấy, rõ ràng bên cạnh mặt tích cực nhìn được từ việc rà soát này thì cũng cần thấy thực tế đến 34% dự án có thể loại bỏ trong quy hoạch hệ thống thủy điện. Con số này đã nói lên phần nào chất lượng quy hoạch thủy điện, nhất là thủy điện nhỏ.
Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, chúng tôi cũng thấy việc rà soát đánh giá các công trình đã có trong quy hoạch cần được xem xét lại, làm thế nào cho đúng quy trình. Ngoài ra không chỉ có các dự án tiềm năng mà các dự án đã triển khai, sắp đi vào hoạt động thì cũng cần tiếp tục rà soát nữa. Đây là công việc phải làm thường xuyên theo luật định chứ không phải xong rồi là dừng. Yêu cầu là nhấn mạnh cả những công trình đang hoạt động chứ không chỉ các dự án tiềm năng.
Với những hồ đập đang hoạt động, đã có số liệu thống kê cụ thể về tỷ lệ hồ đập yếu, có nguy cơ mất an toàn?
Theo báo cáo của Chính phủ thì cơ quan chức năng đã phân loại khá rõ ràng, với những hồ chứa thủy điện vừa và lớn, cơ bản đã tuân thủ tương đối tốt các quy định, đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, với công trình nhỏ thì còn nhiều hạn chế khi chủ đầu tư thường chỉ quan tâm nhiều đến hiệu quả phát điện, các vấn đề khác nhìn chung chưa tốt.
Qua những sự cố thủy điện đã xảy ra có thể thấy những yếu tố để đảm bảo chất lượng, an toàn của công trình nhà nước lại "lỏng tay" quản mà giao toàn quyền cho chủ đầu tư, từ việc thiết kế, mời tư vấn giám sát, thi công... Như vậy nghĩa là trách nhiệm lớn nhất đối với sự an toàn của người dân - trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước đã bị bỏ qua?
Nói vậy không hoàn toàn đúng. Việc đầu tư một dự án thủy điện có 2 giai đoạn, giai đoạn 1 là đầu tư xây dựng, giai đoạn 2 là vận hành khai thác. Vấn đề an toàn hồ đập phụ thuộc vào cả ở hai khâu đó.
Vai trò của quản lý nhà nước thể hiện nhiều ở giai đoạn 1. Thực tế vừa qua, việc đầu tư xây dựng công trình thì đúng là giao khá nhiều quyền chủ động cho chủ đầu tư. Nhưng như vậy cũng không sai vì theo quy định, chủ đầu tư chỉ phải xin ý kiến cơ quan quản lý chuyên ngành về thiết kế cơ sở thôi, để tránh việc gây khó khăn cho doanh nghiệp.
Tuy nhiên Luật Xây dựng sửa đổi sẽ trình ra Quốc hội kỳ này cũng ghi nhận nguyên tắc, giao quyền cho chủ đầu tư thì phải thẩm định kỹ năng lực của đơn vị này cũng như các chủ thể khác tham gia vào toàn bộ quá trình lập dự án, đầu tư xây dựng.
Xin cảm ơn ông!
Với việc xảy ra ở thủy điện Sông Tranh 2, đây một sự cố hết sức bất thường và đáng tiếc. Nhưng trong cái rủi có cái may vì qua sự cố này, các chủ thể liên quan trong quá trình xây dựng và phát triển thủy điện để có cảnh báo cần thận trọng hơn rất nhiều với tất cả các ngành, từ khâu lập đến thực hiện đầu tư xây dựng, quản lý vận hành các công trình nói chung chứ không chỉ thủy điện. Viện Hàn lâm khoa học VN (trực tiếp là Viện địa chất học) đã có những nghiên cứu hết sức sát sao và cụ thể để đánh giá mức độ an toàn, để quyết định việc vận hành khai thác của công trình. Được biết, hiện nay Thủ tướng vẫn chưa có kết luận cuối cùng, mới chỉ cho hồ tích nước ở mức độ thấp, tức là vẫn đặt trong tình trạng tiếp tục theo dõi và đánh giá độ an toàn của công trình.
P.Thảo (thực hiện)
Theo Dantri
Loại bỏ 424 dự án thủy điện Hôm qua, 14-10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến vào báo cáo của Chính phủ về quy hoạch tổng thể thủy điện. Thông tin từ Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng cho biết, có tới 424 dự án thủy điện đã bị loại khỏi quy hoạch, hàng trăm dự án khác cũng bị tạm dừng. Sự cố...