Thương người ở lại…

Theo dõi VGT trên

Tôi ra trường rồi vội vàng đi làm kiếm tiền để bố mẹ đỡ phần mình. Lương tháng đầu trầy trật được hơn 2 triệu, người đầu tiên tôi nghĩ đến là ông. Ông nội.

Ông nhận lấy 200 ngàn của tôi rồi bảo: “Ông giữ cho mày thôi, lần sau về ông đưa cho mà đi”. Lần khác tôi về, tôi không còn tiền đi xe, ông đi vay cho tôi 200 ngàn, nhưng ông vẫn nói đấy là ông giữ cho tôi. Ông vẫn hay nói dối tôi như thế, chỉ để cho tôi an lòng. Tôi bật khóc: Thương ông và giận tôi.

Thương người ở lại... - Hình 1

Lần nào tôi về, ông cũng ra tận ngõ đón tôi và cười. Ông gắp thức ăn cho tôi, rót nước chè cho tôi uống, bật quạt và mắc màn cho tôi ngủ. Nhưng cái đứa hay cãi lại ông nhất cũng chính là tôi.

Tính tôi thích những cái gì rõ ràng. Ông lại hay bóng gió. Tôi đi học xa nhà, ông gọi lên bảo: “Cháu ơi cháu đừng làm khổ ông nữa, ở nhà người ta đồn ầm lên kia kìa”. Tôi về hỏi mọi người mới biết, có người đồn tôi yêu đương một anh chàng cùng dòng họ. Tìm hiểu mãi mới hay đó là câu chuyện của một cô gái trùng tên tôi trong làng.

Năm tôi lên 5, mẹ đưa chúng tôi vào nam với bố. Tôi học hết lớp 8, em tôi học hết lớp 6 thì bố gửi chúng tôi ra Bắc ở với ông. Suốt gần chục năm ấy, ông cũng vào Nam ra Bắc đến trên dưới chục lần. Ngày ấy cả nhà chúng tôi, cả ông nữa là 5 người cũng còn khó khăn lắm. Bữa sáng cả nhà chỉ ăn cơm trắng, rưới chung một bát nước mắm dầm quả trứng gà. Tôi nhớ có lần, ông bảo: “Mày nấu thêm tí gạo chứ bữa nào ông ăn cũng đói”.

Lúc còn học lớp 5, lớp 6, tôi với cậu em ngủ cùng ông. Nửa đêm, ông sờ đũng quần tôi thấy ướt, ông xót xa: “Khổ thân cháu tôi. Ông yếu thận, cháu tôi nó cũng không tha”.

Video đang HOT

Ngày tôi học cấp 2, đi học về chẳng giúp ông cơm nước còn lăn ra ngủ. Ông không quát giận còn bật quạt, xoay về phía đầu giường cho tôi mát cổ. Vì ông biết tính tôi, ngủ mà không có quạt thốc thẳng vào mặt là không ngủ được.

Ngày còn học đại học, mỗi lần tôi về cũng đều phải ngủ vì say xe. Ông vẫn bật quạt và xoay về phía đầu cho tôi ngủ. Tôi nghiêng người vào phía bức tường gạch để dòng nước mắt lăn nghiêng.

Chiều nắng, ông ra vườn hái nhãn cho chị em tôi, thấy em mang điện thoại ra chụp, ông bảo: “À thế đợi ông vào nhà thay cái áo rồi hãy chụp”. Ông mặc áo bộ đội mới được người ta tặng rồi bắc ghế với chùm nhãn trên cao tạo dáng. Hai đứa tôi lăn ra cười, ông cũng cười theo, tiếng cười ba ông cháu vang một góc vườn chiều ngọt nắng.

Ông già rồi nhưng giọng nói vẫn còn trẻ và vang lắm. Ông bảo hồi còn quân ngũ ông làm chỉ huy. Năm 1983 ông được phong cấp úy. Được 3, 4 tháng, thương vợ con nheo nhóc ở nhà, ông xin nghỉ mất sức. Ngày bà nội mất, mặt ông méo xệch bên bậu cửa không nỡ cho người ta khiêng bà đi. Ngày ấy ông cũng mới chỉ 54. Bà con cô bác thương ông một mình, làm mai cho ông một bà giáo về hưu, nhưng ông từ chối. Ông bảo mình già yếu rồi, lấy người ta về lại làm khổ người ta. Lắm lúc vui ông cũng đùa: “Tao mà lấy bà nữa thì chúng mày làm gì có tí đồng lương của tao”.

Ông ở vậy đến giờ. Năm ông 76, ông tiễn cụ ông về chín suối. Hai năm sau, cụ bà cũng đi theo cụ ông. Năm nay ông cũng gần 80 rồi, phải chăng cái tuổi gần đất xa trời làm cho người ta hay cả nghĩ. Lắm lúc hai ông cháu đang ngồi với nhau, ông buột miệng một câu: “Lần sau cháu về chắc ông chết rồi. Ông lắm bệnh lắm, giờ mà đi khám thì không có tiền. Ở nhà đợi chết thôi”. Tôi nén tiếng thở dài rồi ra vội bể lau nước mắt. Tôi không dám nghĩ đến ngày sẽ mất ông.

Tôi lại phải tạm biệt ông lên Hà Nội xa xôi để mưu sinh. Ông dậy từ 3 giờ sáng vì sợ sáng hôm sau tôi ngủ quên mà lỡ mất chuyến xe sớm đầu huyện. Ông xới cho tôi bát xôi lạc nóng, giục tôi ăn kẻo muộn. Ông tiễn tôi ra đến tận cổng làng rồi lại cười chào tôi. Tôi cứ sợ, lần ấy là lần cuối…

Theo VNE

"Em đừng ép con..."

Thêm một bữa như bao bữa "đàn áp" khác, em cứ liên tục dọa nạt, hấm hứ bắt con ăn một bát cháo đầy, để rồi con oạc ra, nhà cửa bẩn thỉu, ầm ĩ tiếng khóc gào lẫn tiếng quát. Nhìn bát cháo ấy anh còn phải trợn mắt, thấy căng thẳng nữa là...

Em đừng ép con... - Hình 1

Ông nội được hôm đến chơi thấy thế mắt như ngấn nước bảo: "Có bắt tao ăn tao cũng khóc".

Anh nhăn nhó góp ý thì em vùng vằng: "Em không muốn lần nào về quê mọi người cũng nhòm ngó, rồi mắng thẳng mặt là lười, vụng không biết chăm con, nuôi con còi".

Em sợ dạ dày con bé lại, mất phản xạ thích ăn nên phải bắt, lý lẽ ấy của em anh không phục, anh nghĩ chính việc nhồi ăn phản khoa học của em mới khiến con sợ hãi đến mức nhìn bát cháo là hoảng. Ăn là bản năng sống, có cái bản năng để tồn tại mà trẻ còn không có thì sau nó có thể làm nổi cái gì.

Trẻ ăn hấp thụ được hay không còn là do cơ địa, có phải béo mập là tốt đâu, con mình không hề bị suy dinh dưỡng, lại nhanh nhẹn, ít ốm vặt anh thấy thế là được, muốn cầu toàn hơn cũng khó. Cơ thể con sẽ tự biết được lượng thức ăn cần tiếp nhận... Em kiên quyết không tin cái "lý thuyết suông" ấy của anh.

Hôm vô tình đọc câu chế: "Trẻ em như búp trên cành/ Bị ăn bị học bị hành muốn điên" anh đọc mà vừa cười vừa buồn. Em biết không, dạo này mấy chị phòng anh có con đang học tiểu học suốt ngày thấy hỏi cách giảm cân cho cả con trai lẫn con gái. Hậu quả của những ngày các chị ấy chạy đua rồi bày cho nhau cách để ép con ăn cho mập mạp, dễ thương. Giờ có đứa chả biết ăn gì mà bụng cứ vươn ra dài hơn mặt, lúc nào cũng no kênh lên mới yên tâm đến trường.

Có đứa cho về hè với ông bà chỉ một tháng cho ăn uống thả phanh lên những hai cân, nhìn nó ục ịch, không chạy được, đi bộ một tí là thở dốc, cả ngày chả học hành được gì chỉ nghĩ đến ăn, anh nghe còn thấy hốt hơn.

Anh thấy em đã quá chú ý đến việc người khác nghĩ gì, nếu thế thì mệt thân lắm, cần phải biết chắt lọc thông tin, mà em cũng rút kinh nghiệm, đừng khuyên ai trừ khi người ta hỏi mình.

Con mình thế nào mình biết, rồi em sẽ thấy còn nhiều việc "lực bất tòng tâm" nữa cơ, làm sao mình ăn hộ hay hấp thụ hộ con được, con là một cơ thể, một con người hoàn toàn độc lập cơ mà. Nó vác được hai mươi cân thì để nó tự vác ngần ấy thôi, việc gì cứ nghe người khác khoe con nhà người ta vác được những ba mươi cân mà về bắt con mình è cổ ra làm điều tương tự.

Nhìn rộng xa hơn, việc này còn liên quan đến tương lai học hành của con nữa. Theo anh mình không nên ép con học, chỉ đưa con vào khuôn khổ, kỷ luật tạo thành thói quen học hành, không lang thang chơi bời, còn việc tiếp thu được kiến thức lại là việc của con. Chúng ta không học hộ con được và cũng chẳng thể nào nhồi nhét hoặc đứng bên cạnh cầm roi bắt nó đọc "Rắn là một loài bò...". Anh cho rằng việc làm đó là thụ động và kém hiệu quả.

Anh tin hai vợ chồng sẽ cùng nhau tạo được cho con một bữa ăn vui vẻ, đa dạng, con có quyền chọn lựa món mình thích, cũng như ta sẽ gắng trao cho con một môi trường học đường lành mạnh, để con được thoải mái tiếp nhận các thông tin kiến thức, để thực sự yêu thích bài vở và tự lựa chọn được con đường học vấn còn dài và xa.

Theo VNE

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Đến nhà chị dâu cũ chúc Tết, tôi sửng sốt khi thấy anh trai đang lúi húi nướng mực dưới bếp, còn gọi tiếng "Vợ ơi"Đến nhà chị dâu cũ chúc Tết, tôi sửng sốt khi thấy anh trai đang lúi húi nướng mực dưới bếp, còn gọi tiếng "Vợ ơi"
09:09:22 01/02/2025
Cô gái nhiều năm không đi chúc Tết họ hàng, lý do khiến bố mẹ bức xúcCô gái nhiều năm không đi chúc Tết họ hàng, lý do khiến bố mẹ bức xúc
09:25:53 31/01/2025
Sáng Mùng 2 về nhà nội, tôi không ngờ chờ đợi mình lại là món quà vô giá khiến tôi rơi nước mắt ngay đầu năm mớiSáng Mùng 2 về nhà nội, tôi không ngờ chờ đợi mình lại là món quà vô giá khiến tôi rơi nước mắt ngay đầu năm mới
09:39:38 31/01/2025
Nhìn anh nhân viên của chị dâu mặc tạp dề chặt thịt gà thoăn thoắt, tôi nói một câu làm anh ấy kinh ngạcNhìn anh nhân viên của chị dâu mặc tạp dề chặt thịt gà thoăn thoắt, tôi nói một câu làm anh ấy kinh ngạc
09:55:02 31/01/2025
Về nhà vợ chúc Tết thì bất ngờ khi ông bà chia tài sản, vợ con tôi được thừa kế những thứ khiến tôi kinh ngạc khó tinVề nhà vợ chúc Tết thì bất ngờ khi ông bà chia tài sản, vợ con tôi được thừa kế những thứ khiến tôi kinh ngạc khó tin
09:42:10 31/01/2025
Chồng cản vợ biếu ông bà ngoại 5 triệu ăn Tết, đến khi nhìn túi quà anh biếu 2 người thì tôi giật mình ngã ngửaChồng cản vợ biếu ông bà ngoại 5 triệu ăn Tết, đến khi nhìn túi quà anh biếu 2 người thì tôi giật mình ngã ngửa
08:56:47 01/02/2025
Thấy chị gái mặc cái váy nhàu nhĩ, tôi kéo vào phòng hỏi thì sững người khi chị tiết lộ bí mật động trờiThấy chị gái mặc cái váy nhàu nhĩ, tôi kéo vào phòng hỏi thì sững người khi chị tiết lộ bí mật động trời
09:50:39 31/01/2025
Chồng đáng lẽ phải về quê thăm Tết bố mẹ nhưng lại bất ngờ xuất hiện ở tiệm nail đông đúc khiến tôi bỗng chốc tỉnh ngộChồng đáng lẽ phải về quê thăm Tết bố mẹ nhưng lại bất ngờ xuất hiện ở tiệm nail đông đúc khiến tôi bỗng chốc tỉnh ngộ
09:46:02 31/01/2025

Tin đang nóng

Đoàn Văn Hậu đưa vợ con về Hà Nội tết ngoại, thái độ của em trai Doãn Hải My với anh rể gây chú ýĐoàn Văn Hậu đưa vợ con về Hà Nội tết ngoại, thái độ của em trai Doãn Hải My với anh rể gây chú ý
14:36:54 01/02/2025
Máy bay rơi gần trung tâm thương mại ở Mỹ, nhiều người thương vongMáy bay rơi gần trung tâm thương mại ở Mỹ, nhiều người thương vong
16:28:16 01/02/2025
4 ô tô tông liên hoàn trên cao tốc TPHCM - Long Thành, ùn tắc kéo dài4 ô tô tông liên hoàn trên cao tốc TPHCM - Long Thành, ùn tắc kéo dài
15:13:39 01/02/2025
Sốc: Song Ji Hyo và "Thái tử" Joo Ji Hoon bị khui chuyện sống chung, còn luôn mang theo món đồ đặc biệt?Sốc: Song Ji Hyo và "Thái tử" Joo Ji Hoon bị khui chuyện sống chung, còn luôn mang theo món đồ đặc biệt?
18:15:23 01/02/2025
Tai nạn liên hoàn trên cao tốc TPHCM - Long Thành, giao thông ùn tắcTai nạn liên hoàn trên cao tốc TPHCM - Long Thành, giao thông ùn tắc
19:03:32 01/02/2025
Đại án Vạn Thịnh Phát: Bản án nghiêm khắc cho sự tha hóa quyền lựcĐại án Vạn Thịnh Phát: Bản án nghiêm khắc cho sự tha hóa quyền lực
18:11:29 01/02/2025
Kim Hye Soo rời khỏi giải thưởng Rồng Xanh để tránh phải nhịn đóiKim Hye Soo rời khỏi giải thưởng Rồng Xanh để tránh phải nhịn đói
17:56:14 01/02/2025
Lê Giang đáp trả cực căng 1 nam diễn viên nghi chê phim Trấn Thành nhạt nhẽo, hẹn gặp mặt giải quyết trực tiếpLê Giang đáp trả cực căng 1 nam diễn viên nghi chê phim Trấn Thành nhạt nhẽo, hẹn gặp mặt giải quyết trực tiếp
19:59:35 01/02/2025

Tin mới nhất

Mùng 3 Tết, đang đi du lịch, nhìn camera mà vợ chồng tôi xót xa, đành hủy chuyến, về quê chồng ngay lập tức

Mùng 3 Tết, đang đi du lịch, nhìn camera mà vợ chồng tôi xót xa, đành hủy chuyến, về quê chồng ngay lập tức

09:13:36 01/02/2025
Tôi rơi nước mắt khi thấy hành động của mẹ chồng qua camera. Sau khi bố chồng mất, vợ chồng tôi nhiều lần đề cập chuyện đưa mẹ chồng đến sống cùng.
Sáng Mùng 2 Tết, chồng dẫn về một đứa bé, con lên tiếng gọi "mẹ ơi" mà tôi vỡ òa trong hạnh phúc

Sáng Mùng 2 Tết, chồng dẫn về một đứa bé, con lên tiếng gọi "mẹ ơi" mà tôi vỡ òa trong hạnh phúc

09:06:14 01/02/2025
Mùng 2 Tết, chồng đã đem lại cho tôi một hạnh phúc quá lớn lao. Tôi từng ly hôn chồng vào 3 năm trước. Lúc đó, con gái tôi mới tròn 2 tuổi, vẫn còn rất bé bỏng.
Lì xì cháu 200 nghìn đồng, tôi choáng nặng với câu nói "phũ" của chị dâu

Lì xì cháu 200 nghìn đồng, tôi choáng nặng với câu nói "phũ" của chị dâu

09:02:41 01/02/2025
Tôi nghĩ rằng tiền lì xì là do tấm lòng, là lời chúc năm mới thôi. Nhưng chị dâu tôi lại nghĩ khác. Vợ chồng tôi được xem là khá giả nhất trong nhà chồng.
Bố mẹ tôi hủy hôn ngay mùng 2 Tết vì con gái bị thông gia tương lai "thử thách"

Bố mẹ tôi hủy hôn ngay mùng 2 Tết vì con gái bị thông gia tương lai "thử thách"

08:59:46 01/02/2025
Bữa cơm họp mặt đầu năm giữa 2 gia đình kết cục lại biến thành thảm họa. Chưa có năm nào Tết với tôi lại buồn như năm nay.
Trốn đi chúc Tết vì chán chuyện so đo lì xì nhiều ít

Trốn đi chúc Tết vì chán chuyện so đo lì xì nhiều ít

08:53:40 01/02/2025
Có lần, một đứa trẻ trong họ sau khi nhận được lì xì, ra khỏi cửa đã nói nhà này chỉ 20 nghìn thôi . Nhiều người bảo Tết bây giờ nhạt nhẽo, không còn được như ngày xưa.
Lên Hà Nội chúc Tết, tôi 'cắn răng' ăn bát bún riêu 120 nghìn đồng

Lên Hà Nội chúc Tết, tôi 'cắn răng' ăn bát bún riêu 120 nghìn đồng

08:48:44 01/02/2025
Vợ chồng tôi dành thời gian du xuân tại Hà Nội, tìm ăn quán bún riêu nổi tiếng và phải chấp nhận chi đắt gấp đôi ngày thường vì đang trong dịp Tết.
Vị khách lạ đến chúc Tết nhà chồng ngày đầu năm mới khiến tôi đứng ngồi không yên

Vị khách lạ đến chúc Tết nhà chồng ngày đầu năm mới khiến tôi đứng ngồi không yên

08:43:47 01/02/2025
Nhìn ánh mắt người phụ nữ, tôi cảm nhận được, có lẽ cô ta đã làm gì có lỗi với chồng tôi trong quá khứ. 8 năm 2 tháng, đó là khoảng thời gian tôi và chồng yêu nhau và về chung một nhà cho đến bây giờ.
Mừng thọ bố chồng 70 tuổi, gia đình làm 40 mâm cỗ mời họ hàng

Mừng thọ bố chồng 70 tuổi, gia đình làm 40 mâm cỗ mời họ hàng

08:40:06 01/02/2025
Mừng thọ bố chồng 70 tuổi, nhà chồng tôi quyết định làm 40 mâm cỗ. Tôi can ngăn thì bị cả nhà khó chịu. Bố chồng tôi năm nay tròn 70 tuổi.
Tôi muối mặt khi trẻ con bĩu môi: 'Lì xì gì mà chỉ có 50 nghìn'

Tôi muối mặt khi trẻ con bĩu môi: 'Lì xì gì mà chỉ có 50 nghìn'

08:36:21 01/02/2025
Buổi ra mắt gia đình bạn gái của tôi đáng lẽ hoàn hảo nếu không có sự cố trong màn lì xì, lũ trẻ bóc phong bao và nhăn mặt, con cô ấy bĩu môi: Có 50 nghìn bọ ...
Mới sinh đôi được 2 tháng, chăm con quấy khóc cả đêm rét căm căm mà mẹ chồng vẫn trách: "Không đón giao thừa với cả nhà!"

Mới sinh đôi được 2 tháng, chăm con quấy khóc cả đêm rét căm căm mà mẹ chồng vẫn trách: "Không đón giao thừa với cả nhà!"

09:35:56 31/01/2025
Chẳng lẽ đầu năm mới tôi đã bật mẹ chồng, mà không bật thì ức phát khóc. Tôi mới sinh đôi được 2 tháng, đang ở cữ trên Hà Nội thì mẹ chồng ra chỉ thị Tết là phải về quê
Sáng Mùng Một, chồng đã đến nhà đồng nghiệp chúc Tết, bỏ qua cả nhà nội ngoại, biết sự thật mà tôi thương anh

Sáng Mùng Một, chồng đã đến nhà đồng nghiệp chúc Tết, bỏ qua cả nhà nội ngoại, biết sự thật mà tôi thương anh

09:32:32 31/01/2025
Chồng tôi là người ghét rượu bia, thế mà lần này phải uống say như vậy, đủ biết là anh muốn nhờ cậy người ta thế nào. Chồng tôi có một năm công việc không suôn sẻ
Mừng tuổi mẹ chồng 500 nghìn đồng, tôi ấm ức rơi nước mắt trước câu nói của bà

Mừng tuổi mẹ chồng 500 nghìn đồng, tôi ấm ức rơi nước mắt trước câu nói của bà

09:21:41 31/01/2025
Câu nói của mẹ chồng khiến tôi ấm ức vô cùng, không chỉ nghĩ thương bản thân mình mà còn thương thay cho mẹ tôi, lúc nào cũng bị thông gia khinh rẻ.

Có thể bạn quan tâm

Nghị sĩ Nga cảnh báo đáp trả cứng rắn nếu NATO đưa binh sĩ tới Ukraine

Nghị sĩ Nga cảnh báo đáp trả cứng rắn nếu NATO đưa binh sĩ tới Ukraine

Thế giới

20:30:45 01/02/2025
Theo nghị sĩ cấp cao Nga Aleksey Zhuravlev, Moscow có thể sẽ coi việc triển khai trên diện rộng binh lính NATO ở Ukraine là mối đe dọa trực tiếp.
Sinh 8 con gái, ông bố ở Đà Nẵng nhận 'món quà' quý giá dịp tết Nguyên đán

Sinh 8 con gái, ông bố ở Đà Nẵng nhận 'món quà' quý giá dịp tết Nguyên đán

Netizen

20:27:40 01/02/2025
Mỗi dịp Tết đến, các con gái lại thay phiên nhau về đón Tết cùng bố mẹ. Vào mùng 2 Tết, cả gia đình ông Thương tề tựu đông đủ bên mâm cơm đoàn viên.
Con trai Maldini giúp AC Milan kiếm bộn tiền

Con trai Maldini giúp AC Milan kiếm bộn tiền

Sao thể thao

19:58:48 01/02/2025
Đội bóng của HLV Gian Piero Gasperini chấp nhận chi 14 triệu euro để sở hữu Daniel Maldini. Con trai của huyền thoại Paolo Maldini đã chia tay Monza, đội đang xếp chót bảng ở Serie A mùa này. Thời hạn hợp đồng của đôi bên chưa được công...
Jun Vũ: Tôi chưa dám nhận danh xưng "ngọc nữ", vì...

Jun Vũ: Tôi chưa dám nhận danh xưng "ngọc nữ", vì...

Sao việt

19:54:40 01/02/2025
Jun Vũ hiếm hoi lên tiếng trải lòng về chặng đường sự nghiệp. Đồng thời, cô cũng trải lòng về những chiêm nghiệm sau khi bước sang tuổi 30.
Lisa (BLACKPINK) đăng ảnh hẹn hò bạn trai CEO ở Anh, động thái "nửa kín nửa hở" khiến MXH bùng nổ

Lisa (BLACKPINK) đăng ảnh hẹn hò bạn trai CEO ở Anh, động thái "nửa kín nửa hở" khiến MXH bùng nổ

Sao châu á

19:04:25 01/02/2025
Sáng 1/2, cộng đồng mạng châu Á dậy sóng khi Lisa (BLACKPINK) bất ngờ chia sẻ lên story Instagram hình ảnh vào hôm hẹn hò bạn trai - CEO Frédéric Arnault
Mùng 4 Tết, hơn 2.100 tài xế vi phạm nồng độ cồn

Mùng 4 Tết, hơn 2.100 tài xế vi phạm nồng độ cồn

Tin nổi bật

19:01:36 01/02/2025
CSGT toàn quốc cũng xử lý 5.671 trường hợp vi phạm, tạm giữ 40 ô tô và 2.575 xe mô tô. Đồng thời, tước 332 giấy phép lái xe các loại, trừ điểm bằng lái 864 trường hợp.
Tử vi hằng ngày - Xem tử vi vui 12 con giáp ngày 1.2.2025

Tử vi hằng ngày - Xem tử vi vui 12 con giáp ngày 1.2.2025

Trắc nghiệm

16:43:26 01/02/2025
Hôm nay là một ngày khá thuận lợi cho người tuổi Tý. Bạn có thể nhận được một tin vui bất ngờ từ gia đình hoặc bạn bè. Nếu đang có kế hoạch du xuân, hãy chú ý đến an toàn khi di chuyển.