Thượng Hải ‘lao đao’ do chính sách zero COVID

Làn sóng hạn chế đi lại liên quan đến dịch COVID-19 đã khiến hàng triệu người, gần gấp ba lần dân số tại thành phố New York, phải ở nhà và tiến hành xét nghiệm virus SARS-CoV-2 trên diện rộng tại thành phố Thượng Hải.

Chốt chặn được dựng trên một tuyến đường ở Thượng Hải, Trung Quốc khi lệnh phong tỏa phòng chống dịch COVID-19 được siết chặt, ngày 28/3/2022. Ảnh: Kyodo/TTXVN

Trong bối cảnh số ca mắc COVID-19 đã bắt đầu đạt đỉnh vào cuối tháng 2/2022, Thượng Hải đã cố gắng kiểm soát tình hình bằng các chốt chặn có mục tiêu. Tuy nhiên, thành phố Thượng Hải – trung tâm vận tải, sản xuất, tài chính và thương mại toàn cầu – đã quyết định thực hiện phong tỏa hai giai đoạn vào cuối tháng 3/2022 và sẽ sớm áp đặt cho tất cả các quận, buộc mọi người phải ở yên trong nhà.

Hầu hết người nước ngoài đều biết rằng Thượng Hải rất lớn, nhưng không rõ về quy mô kinh tế cụ thể. Sau đây là một vài số liệu được tổng hợp để cho thấy “cái giá phải trả” của biện pháp phong tỏa được áp đặt tại trung tâm kinh tế, tài chính này của Trung Quốc.

Quy mô dân số

Tính đến năm 2020, có khoảng 24,9 triệu người sinh sống và làm việc tại Thượng Hải. Theo Ngân hàng Thế giới (WB), con số này thấp hơn một chút so với dân số của Australia là 25,7 triệu người, nhưng đó chỉ tương đương 1,8% dân số của Trung Quốc.

Xét về các bang của Mỹ, quy mô dân số của Thượng Hải bằng trung bình dân số của bang Florida (21,8 triệu người) và bang Texas (29,5 triệu người). Tính theo thành phố, dân số Thượng Hải nhiều gấp ba lần thành phố New York (8,3 triệu dân), thành phố lớn nhất Mỹ. Điều này có nghĩa là con số 280.120 ca mắc COVID-19 tại Thương Hải, tính đến ngày 14/4, chỉ chiếm 1,1% dân số thành phố này.

GDP

GDP của Thượng Hải đã tăng 8,1% trong năm 2021 lên 4.320 tỷ NDT (680,31 tỷ USD). Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), mức GDP này cao hơn một chút so với GDP của Thụy Điển (660,92 tỷ USD) và ít hơn GDP của Ba Lan (720,35 tỷ USD). Tuy nhiên, GDP của Thượng Hải chỉ bằng 3,8% GDP quốc gia của Trung Quốc ở mức 114.370 tỷ NDT trong năm 2021.

Trung tâm thương mại toàn cầu
Thượng Hải nằm ở cửa sông Dương Tử, một trong hai con sông chính ở Trung Quốc. Theo Bernstein, Thượng Hải là nơi có cảng bận rộn nhất thế giới, tiếp theo là Singapore.

Sân bay Pudong của Thượng Hải là sân bay vận chuyển hàng hóa bận rộn thứ ba trên thế giới, sau Memphis, Tennessee và Khu hành chính Đặc biệt Hong Kong (Trung Quốc). Theo Ngân hàng Citi, nhìn chung, Thượng Hải chiếm 7,3% xuất khẩu của Trung Quốc và 14,4% nhập khẩu vào năm 2021.

Trung tâm sản xuất và doanh nghiệp
Theo Citi, Thượng Hải là trung tâm sản xuất chất bán dẫn quan trọng nhất của Trung Quốc, là “nhà” của các tập đoàn SMIC, Hua Hong và Universal Scientific Industrial và các nhà sản xuất ô tô như SAIC Motor, các công ty liên doanh của SAIC với Volkswagen và GM, Nio, Tesla và Ford.

Thượng Hải cũng là trụ sở chính của các tập đoàn đa quốc gia tại Trung Quốc như Apple, L’Oreal, Samsung Electronics, P&G, L’Oreal, LVMH, Nike, Panasonic, Philips, Johnson & Johnson và General Electric, cùng nhiều công ty khác. Đây đồng thời cũng là cơ sở cho các nhà sản xuất tàu như công ty đóng tàu Jiangnan, Zhonghua và Waigaoqiao.

Trung tâm tài chính
Sở chứng khoán Thượng Hải là sàn giao dịch lớn thứ ba thế giới tính theo vốn hóa thị trường, sau Sở giao dịch chứng khoán New York và Nasdaq tính đến cuối năm 2020. Trong năm 2020, quỹ đầu tư Vanguard của Mỹ đã thông báo kế hoạch chuyển trụ sở chính ở châu Á từ Hong Kong sang Thượng Hải. Tập đoàn dịch vụ tài chính đa quốc gia của Mỹ Fidelity và Bridgewater của tỷ phú người Mỹ Ray Dalio cũng có trụ sở tại Thượng Hải.

Trung tâm tiêu dùng
Số liệu chính thức năm 2021 cho thấy thu nhập khả dụng trung bình của người dân tại Thượng Hải ở mức 78.027 NDT (12.288 USD), nhiều hơn gấp hai lần so với mức trung bình 35.128 NDT (5.531 USD) trên toàn quốc. Mức chi tiêu trung bình là 48.879 NDT, cũng cao hơn gấp hai lần so với mức trung bình 24.100 NDT của cả nước.

Chuỗi cửa hàng bán lẻ Costo của Mỹ đã chọn Thượng Hải là nơi để đặt cửa hàng đầu tiên tại Trung Quốc đại lục trong năm 2019. Và tính đến năm 2021, Thượng Hải là nơi có nhiều cửa hàng cà phê nhất cả nước, với gần 3 cửa hàng trên 10.000 dân, so với tỷ lệ khoảng 2 cửa hàng ở Quảng Châu, Thâm Quyến và Bắc Kinh.

Theo báo cáo của News and World Report Mỹ, Thượng Hải cũng là “nhà” của ba trong số 20 trường đại học hàng đầu tại Trung Quốc.

Theo cuộc điều tra dân số chính thức, số người nước ngoài sống tại thành phố Thượng Hải này đã giảm xuống 163.954 người trong năm 2020, giảm khoảng 21% so với thập niên trước đó.

Tỉnh Quảng Đông ở miền Nam Trung Quốc hiện là địa phương của Trung Quốc có nhiều người nước ngoài nhất sinh sống nhất, với trên 400.000 người. Tổng số người nước ngoài tại nước này đã tăng 40% lên 1,4 triệu người trong 10 năm, tương đương khoảng 0,1% dân số Trung Quốc.