[Thuốc&Sức khỏe] Dị ứng thức ăn ở trẻ

Dị ứng thức ăn là một trong những yếu tố tăng nguy cơ hoặc khởi phát hen suyễn ở trẻ. Trẻ bị dị ứng trứng có nguy cơ mắc hen suyễn cao gấp 4 – 6 lần trẻ không bị dị ứng.

Ảnh minh họa

Bệnh dị ứng nói chung bao gồm rất nhiều loại như suyễn, chàm, viêm mũi dị ứng, mề đay, phản vệ, dị ứng thức ăn…

Dị ứng là một phản ứng quá mức của hệ thống miễn dịch khi cơ thể tiếp xúc với những chất lạ. Khi bị dị ứng thực phẩm, hệ miễn dịch nghĩ rằng một số thực phẩm nhất định đang cố làm hại bạn cho nên thiết lập một phản ứng dị ứng để chống lại chúng. Dị ứng thường có tiền sử gia đình. Bố mẹ bị dị ứng như hen suyễn hoặc có cơ địa dị ứng hay viêm da cơ địa (chàm), trẻ sinh ra thường có nguy cơ bị dị ứng thức ăn.

Bệnh dị ứng thực ăn phổ biến ở trẻ em hơn ở người lớn. Tuy nhiên, trẻ em đôi khi sẽ vượt qua dị ứng thức ăn, đặc biệt là dị ứng với sữa, trứng hoặc đậu nành. Nhưng nếu bạn bị dị ứng thức ăn khi trưởng thành, chúng có thể sẽ theo bạn suốt đời. Những thực phẩm dễ gây dị ứng cho trẻ lớn và người trưởng thành là hải sản, cá, đậu phụng, hạt vỏ cứng…

Tỷ lệ dị ứng thức ăn theo y văn thế giới là 2 – 8%, còn ở Đông Nam Á, theo thống kê của Singapore, Nhật Bản, tỷ lệ này ở nhóm trẻ nhỏ thường là 8 – 12,6%.

Tuy nhiên, dị ứng thức ăn không thường gặp. Thực tế, cha mẹ thường nghĩ con bị dị ứng thức ăn nhiều hơn là dị ứng thật sự. Ví dụ, cha mẹ nghĩ con mình bị dị ứng sữa chiếm 1,2 – 17%, nhưng thực tế trẻ dị ứng sữa chỉ từ 1 – 3%, 0,2 – 7% cha mẹ nghĩ con bị dị ứng trứng, nhưng chỉ có 1,7% trẻ bị dị ứng này. Một khảo sát tại Hà Nội cho thấy, cứ 100 cha mẹ đến 10 cha mẹ nghĩ con mình bị dị ứng với sữa, nhưng thật sự tỷ lệ dị ứng sữa ở trẻ chỉ có 2,2%.

Trong hầu hết các trường hợp dị ứng thức ăn, các triệu chứng dị ứng nhẹ như phát ban hoặc đau bụng; nghiêm trọng hơn có thể gây tử vong.

Triệu chứng dị ứng thức ăn có thể xảy ra rất nhanh, chỉ trong vòng vài phút đến 1 – 2 giờ sau khi ăn như nổi mề đay, ói, hồng ban quanh miệng, viêm mũi, ho khò khè, tiêu chảy cấp. Nhưng đôi khi, các triệu chứng này diễn ra sau một tuần với biểu hiện như tiêu chảy, táo bón, chàm mạn, suy dinh dưỡng, triệu chứng hô hấp mạn tính. Cha mẹ có thể nghĩ con bị dị ứng thức ăn khi trẻ bị các phản ứng dị ứng lặp đi lặp lại với một loại thức ăn và hoàn toàn không liên quan đến lượng thức ăn ăn vào.

Đặc biệt, theo khuyến cáo của các chuyên gia dị ứng BV Nhi Đồng 1, 10 – 20% trẻ bị hen suyễn có dị ứng thức ăn, nguy cơ đó càng tăng cao khi có tiền sử gia đình kèm theo.

Bác sĩ sẽ hỏi những câu hỏi về bệnh sử và bất kỳ dị ứng thức ăn nào từng xảy ra cho từng thành viên trong gia đình và ghi lại mọi thứ trẻ ăn và bất kỳ phản ứng nào nếu có. Bác sĩ sẽ xem xét các khả năng khác có thể nhầm lẫn với dị ứng thức ăn, chẳng hạn như không dung nạp thức ăn.

Ăn uống là cách tốt nhất để chẩn đoán dị ứng thực phẩm. Tại bệnh viện, trẻ sẽ được cho ăn các thức ăn nghi ngờ là tác nhân gây dị ứng từ liều thấp nhất và tăng dần. Bác sĩ sẽ theo dõi phản ứng dị ứng có xuất hiện hay không. Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ tiến hành test lẩy da. Nếu vùng da đó sưng đỏ lên chứng tỏ trẻ có một dị ứng thức ăn. Bác sĩ cũng có thể làm xét nghiệm máu để tìm các chất trong máu gây ra phản ứng dị ứng.

Khi đã được chẩn đoán dị ứng thức ăn, trẻ tiếp tục thực hiện chế độ ăn kiêng, ngưng sử dụng thực phẩm nghi ngờ gây dị ứng; đồng thời cẩn thận với các thực phẩm mới chưa rõ thành phần.