Thuốc nổ TATP, loại được IS ưa thích sử dụng

TATP, loại thuốc nổ rẻ tiền và dễ chế tạo đang trở thành công cụ ưa thích của khủng bố để thực hiện các vụ tấn công và khiến cơ quan chức năng châu Âu cũng phải đau đầu trong việc kiểm soát.

Việc dễ chế tạo và rẻ tiền khiến thuốc nổ TATP được IS ưa chuộng sử dụng để đánh bom khủng bố – Ảnh: Reuters

Công tố viên liên bang Bỉ Frederic Van Leeuw hôm 23.3 thông báo đã thu giữ 15 kg thuốc nổ TATP, 150 lít hoá chất acetone, 30 lít oxy già, nhiều ngòi nổ và một vali chứa đầy đinh và ốc vít cùng nhiều vật dụng khác tại một căn hộ ở Schaerbeek, phía bắc thủ đô Brussels.

Căn hộ được cho là nơi ẩn náu của các nghi phạm trong vụ tấn công thủ đô Brussels ngày 22.3 khiến 31 người thiệt mạng và hơn 300 người bị thương. Đây cũng được coi là nơi mà các nghi phạm chuẩn bị thuốc nổ dùng trong vụ khủng bố Paris (Pháp) hồi tháng 11.2015 làm 130 người thiệt mạng. Cả hai cuộc tấn công đều được tổ chức cực đoan Nhà nước Hồi giáo (IS) thừa nhận trách nhiệm.

Loại thuốc nổ TATP được mệnh danh là “mẹ của quỷ Satan”, từng được sử dụng trong nhiều vụ tấn công trong những năm gần đây, theo Le Monde ngày 24.3.

Sức công phá của TATP khiến cửa kính tại sân bay Zaventem (Brussels, Bỉ) vỡ vụn – Ảnh: Reuters

Dễ chế tạo

TATP (còn gọi là peroxyde d’acétone, tiếng Anh là triacetone triperoxide) được một nhà hoá học người Đức chế ra vào cuối thế kỷ 19, là một loại chất nổ có sức công phá mạnh và rất dễ bay hơi. Loại chất nổ này được chế tạo bằng cách pha trộn với tỉ lệ chính xác các chất acetone, oxy già và một loại axít khác.

Công đoạn khó nhất là khi thêm axít vào hỗn hợp acetone và oxy già vì rất dễ sinh nhiệt và bốc hơi mạnh, có thể gây cháy. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành, người pha chế sẽ có được một loại bột có dạng tinh thể màu trắng, giống như đường.

Tuy nhiên, Le Monde dẫn lời các chuyên gia cho rằng loại chất nổ này rất dễ chế tạo, chỉ cần xem các hướng dẫn trên internet hoặc từ sách về hoá học cũng có thể chế ra loại thuốc nổ ưa thích của những kẻ đánh bom.

Một chuyên gia về chất nổ nói với AFP rằng đôi khi việc xem hướng dẫn trên internet cũng chưa đủ, cần phải có người làm mẫu. Tuy vậy, theo chuyên gia này, IS có đầy những thành viên có thể hướng dẫn cho đồng bọn cách chế tạo loại thuốc nổ này. Najim Laachraoui, kẻ được công tố viên Bỉ xác nhận là đã đánh bom tự sát tại sân bay Zaventem ngày 22.3 và là người chế thuốc nổ dùng trong cuộc tấn công Paris, là một cựu sinh viên ngành hoá học khi còn học đại học.

Các nghi phạm đánh bom được cho là đã cho thêm đinh vào thuốc nổ để gia tăng sức công phá – Ảnh: Reuters

Tại sao IS ưa thích TATP?

Đơn giản, những thành phần để chế tạo “mẹ của Satan” được bày bán rộng rãi và rẻ tiền. Salah Abdeslam, nghi phạm trong vụ khủng bố Paris tháng 11.2015 đã từng mua cả chục ngòi nổ cho loại thuốc nổ này mà chẳng hề bị nghi ngờ.

Theo Reuters, acetone thì có trong các sản phẩm dùng để lau dọn, oxy già cũng vậy và được bán trong các cửa hàng, hiệu thuốc ở Brussels chỉ với giá chưa đầy 45 USD. Đinh thì được thêm vào để gia tăng sức công phá. Những vật liệu này không bị máy quét tại sân bay phát hiện và cảnh sát phải dùng chó nghiệp vụ. Tuy nhiên, dù nặng mùi là vậy nhưng cơ quan chức năng cũng không đủ chó nghiệp vụ để phát hiện khi các nghi phạm đi vào sân bay Zaventem hôm 22.3.

Trong vài năm qua, Iraq và Syria được xem là phòng thí nghiệm để chế tạo TATP của IS, và loại thuốc nổ này được cho là được sản xuất ở quy mô công nghiệp. Theo một công bố hồi tháng 2.2016 của tổ chức Nghiên cứu vũ khí xung đột do Liên minh châu Âu tài trợ, vật liệu mà IS dùng để chế tạo thuốc nổ có xuất xứ từ 51 công ty tại 20 nước.

Theo Reuters, việc các nguyên liệu chế thuốc nổ được bán rộng rãi khiến nguy cơ châu Âu phải hứng chịu các cuộc tấn công lớn ngày càng tăng.

Tại căn hộ ở tầng 5 của toà nhà đang được tân trang tại khu Schaerbeek, anh em Ibrahim và Khalid El Bakraoui đã chế tạo loại thuốc nổ này mà không bị nghi ngờ, dù những loại hoá chất chế thuốc nổ bốc mùi rất nặng. Quan chức chính quyền tên Hassan Abid thì nói rằng ngay cả khi bị phát hiện thì những nghi phạm cũng có thể chối tội và nói những vật liệu này được mua để sửa nhà.

Bảo Vinh

Theo Thanhnien