Thuốc kháng virus của Pfizer có thể chấm dứt chiến lược ‘Không COVID’ ở Trung Quốc?

Ngày 12/2, Trung Quốc đã phê duyệt có điều kiện thuốc điều trị COVID-19 do hãng dược phẩm Pfizer sản xuất.

Các chuyên gia cho rằng quyết định đầy bất ngờ này cho thấy có thể Bắc Kinh đang lên kế hoạch thoát khỏi chiến lược “Không COVID”.

Người dân xếp hàng chờ xét nghiệm Covid-19 ở Bắc Kinh. Ảnh: EPA-EFE

Theo hãng tin Bloomberg, động thái chấp thuận có điều kiện thuốc viên Paxlovid vào cuối tuần qua đã khiến loại thuốc này trở thành sản phẩm dược phẩm nước ngoài đầu tiên mà Trung Quốc phê duyệt để điều trị bệnh COVID-19. Từ trước đến nay, quốc gia này vẫn kiên định sử dụng các loại vaccine và phương pháp điều trị được phát triển trong nước để đối phó với COVID-19.

Tại cuộc họp ngắn hôm 12/2, ông Zeng Guang – cựu nhà khoa học tại Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc, cố vấn chiến lược phòng dịch của Bắc Kinh – nhận định thuốc viên COVID-19 của Pfizer sẽ phục vụ mục đích chiến lược của nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới. Động thái này có thể tạo cơ sở cho chiến lược đối phó COVID-19 mới linh hoạt hơn, dần dần thay thế cách tiếp cận hiện tại.

“Trung Quốc sẽ không tự cô lập với phần còn lại của thế giới và có nhiều biện pháp khác nhau để thay đổi chiến lược phòng dịch. Nhưng chúng ta cần lập chiến lược trước khi hành động”, ông Zeng cho biết.

Trong bối cảnh Mỹ và nhiều nước châu Âu đang chuyển sang “sống chung với dịch bệnh”, Trung Quốc là quốc gia duy nhất trên thế giới vẫn theo đuổi chiến lược “không COVID”. Song nhiệm vụ này đang ngày càng trở nên khó khăn hơn, khi nhiều biến thể mới như Omicron và Delta có khả năng lây nhiễm cao hơn xuất hiện.

Các chuyên gia phân tích cho rằng khi sở hữu một loại thuốc kháng virus hiệu quả trong “kho vũ khí” đối phó với COVID-19, điều này có thể giảm thiểu nhiều bất lợi cho Trung Quốc nếu virus lưu hành rộng rãi hơn.

Bà Sophia Archuleta – Trưởng khoa truyền nhiễm tại Bệnh viện Đại học Quốc gia Singapore, Phó giáo sư tại Trường Y Yong Loo Lin, đánh giá: “Động thái mới nhất cho thấy Trung Quốc đang chuẩn bị để thoát khỏi chiến lược nhổ tận gốc ca mắc. Nếu virus SARS-CoV-2 trở nên phổ biến hơn trong cộng đồng, nước này có thể triển khai một loại thuốc hiệu quả để đối phó với tình huống đó”.

Trong tuyên bố hôm 14/2, hãng dược phẩm Pfizer đánh giá việc phê duyệt có điều kiện thuốc trị COVID-19 Paxlovid là cột mốc quan trọng trong cuộc chiến chống lại đại dịch. Điều này phản ánh nỗ lực của chính quyền Bắc Kinh trong việc tăng cường khả năng tiếp cận với các loại dược phẩm tiên tiến trên thế giới.

Ngoài ra, việc chấp thuận thuốc Paxlovid cũng giảm bớt lo ngại rằng Trung Quốc, thị trường dược phẩm lớn thứ 2 thế giới, đang tích cực hạn chế các phương pháp điều trị nước ngoài khi nhắc đến COVID-19. Song dù đã phê duyệt thuốc viên Paxlovid, nhưng Trung Quốc vẫn chưa chấp thuận sử dụng vaccine Pfizer/BioNTech, loại vaccine đã được cấp phép cho Công ty TNHH Tập đoàn Dược phẩm Fosun Thượng Hải của nước này.

Paxlovid – một loại thuốc điều trị COVID-19 do hãng Pfizer sản xuất. Ảnh: AFP

Ông Michael Shoebridge – Giám đốc Chương trình quốc phòng, chiến lược và an ninh quốc gia thuộc Viện Chính sách chiến lược Australia, một tổ chức tư vấn ở Canberra – đánh giá: “Việc phê duyệt thuốc viên điều trị COVID-19 nước ngoài gây ít lo ngại hơn nhiều so với việc phê duyệt một loại vaccine nước ngoài, bởi vì vaccine là trọng tâm của cuộc đua quyền lực mềm và là niềm tự hào quốc gia”.

Trước đó, mô hình thống kê của các chuyên gia Trung Quốc cho thấy nếu dỡ bỏ các hạn chế phòng dịch hiện tại, nước này có thể chứng kiến trên 600.000 ca nhiễm mỗi ngày. Đây là tình huống khó có thể chấp nhận được ở một quốc gia chỉ ghi nhận chưa đến 5.000 ca tử vong từ khi COVID-19 bùng phát.

Điều đó đã thúc đẩy nhu cầu đối với thuốc viên của Pfizer ở Trung Quốc. Theo các nghiên cứu khoa học, thuốc Paxlovid đã được chứng minh giúp làm giảm gần 90% nguy cơ nhập viện và tử vong. Nếu như vaccine là “tấm khiên” ngăn ngừa COVID-19, loại thuốc này được ví như “mũi giáo” tiêu diệt virus, giúp làm giảm áp lực cho nhiều hệ thống bệnh viện ở của quốc gia này.

Cùng với vaccine, Trung Quốc cũng có một số ứng cử viên thuốc kháng virus COVID-19 trong nước đang trong giai đoạn phát triển cuối cùng, nhưng tiến độ còn chậm. Khi tỉ lệ tiêm chủng trên toàn thế giới ngày càng tăng, cùng với việc biến thể Omicron được đánh giá có độc lực thấp hơn, việc chứng minh mức độ ngăn chặn nhập viện và tử vong của loại thuốc kháng virus này trở nên khó khăn hơn.

Một trong những loại thuốc trị COVID-19 nội địa tiên tiến nhất của Trung Quốc, do hãng dược Kintor có trụ sở tại Tô Châu, phát triển, đang thực hiện thử nghiệm giai đoạn cuối thứ 2 trên nhiều quốc gia. Trước đó, các thử nghiệm đầu tiên ở Mỹ không cho thấy loại thuốc này có hiệu quả cao trong bối cảnh tỉ lệ nhập viện rất thấp.

Thuốc trị COVID-19 Paxlovid. Ảnh: Reuters

Ông Brad Loncar, Giám đốc điều hành của Loncar Investments, người theo sát ngành công nghệ sinh học của Trung Quốc, nhận định: “Động thái chấp thuận thuốc trị COVID-19 của Mỹ cho thấy Trung Quốc có khả năng đang tính toán rằng nếu dựa vào thuốc trị COVID-19 nội địa để chấm dứt chính sách không COVID, điều đó sẽ gây thêm sự chậm trễ quá mức so với phần còn lại của thế giới đang mở cửa”.

Tuy nhiên, các ứng cử viên kháng virus nội địa vẫn có thể phát triển khi Pfizer khó có thể đáp ứng tất cả các nhu cầu điều trị của Trung Quốc. Công ty dược phẩm Mỹ cho biết nguồn cung thuốc Paxlovid toàn cầu của họ trong năm 2022 chỉ là 120 triệu liệu trình điều trị.

Giám đốc điều hành của Công ty công nghệ sinh học Junshi Thượng Hải, công ty đang thử nghiệm giai đoạn cuối thuốc kháng virus ở Trung Quốc và nước ngoài, đã nói với các nhà đầu tư vào rằng việc Trung Quốc chấp thuận Paxlovid phản ánh sự thừa nhận của Bắc Kinh rằng thuốc viên sẽ đóng vai trò hiệu quả trong nỗ lực chấm dứt đại dịch.

“Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sự trở lại bình thường ở Trung Quốc đại lục, bao gồm cả việc mở cửa với phần còn lại của thế giới”, Zhang Jialin, Trưởng Bộ phận nghiên cứu chăm sóc sức khỏe Trung Quốc tại công ty phân tích Nomura Holdings, cho biết.

Theo trang thống kê worldometers.info, Trung Quốc đã ghi nhận trên 107.000 ca mắc COVID-19 mới kể từ khi đại dịch bùng phát đế nay. Gần 90% dân số Trung Quốc hiện đã được tiêm chủng đầy đủ bằng các loại vaccine nội địa và nhiều người khác đang được tiêm mũi tăng cường.