‘Thùng thuốc súng’ từ các nhà chung cư xã hội ở Anh
Công ty tư nhân tham gia quản lý nhà chung cư có thể đánh đổi an toàn lấy lợi nhuận, đẩy cư dân vào vòng đe dọa của hỏa thần.
Vụ cháy tháp chung cư Grenfell ở thủ đô London hôm qua khiến ít nhất 12 người chết không chỉ là nỗi kinh hoàng đối với các nạn nhân, mà còn là tiếng chuông cảnh báo cho việc quản lý và vận hành các tòa chung cư nhà ở xã hội tại nước Anh, theo Atlantic.
Các nhà quan sát cho rằng đây là một thảm kịch đã được báo trước. Từ năm 2013, Nhóm Hành động Grenfell đại diện cho khoảng 120 hộ dân sống trong tòa nhà, đã đăng một loạt bài viết trên mạng xã hội thể hiện nỗi bất bình đối với Tổ chức Quản lý nhà cho thuê Kensington và Chelsea (KCTMO), công ty tư nhân thay mặt chính quyền khu hoàng gia Kensington và Chelsea vận hành tháp Grenfell.
Trong một bài viết “KCTMO đang đùa với lửa” đăng tháng 11/2016, nhóm này tuyên bố “chỉ có một thảm họ mới phơi bày sự yếu kém và thiển cận của đơn vị quản lý nhà”, đồng thời phản ánh về hệ thống phòng cháy chữa cháy kém hiệu quả của tòa nhà.
Lời cảnh báo này đã thành sự thật, khi ngọn lửa bùng lên vào rạng sáng ngày 14/6, lan rất nhanh qua lớp ốp cách nhiệt phủ bên ngoài và bao trùm toàn bộ tòa nhà. Nhiều cư dân sống tại các tầng cho biết họ không hề nghe thấy tiếng chuông cứu hỏa, hệ thống chữa cháy tự động cũng không hoạt động.
Khi ngọn lửa được dập tắt nhiều giờ sau đó, mọi sự chú ý bắt đầu hướng về chính quyền khu tự quản Kensington và Chelsea, cơ quan nhà nước sở hữu tòa nhà. Giáo sư Heather Brooke tại Đại học Thành phố London, cho biết tháp Grenfell là một trong những khu nhà ở xã hội hiếm hoi tại Kensington và Chelsea, nơi giàu có bậc nhất ở thủ đô Anh. Tháp tọa lạc tại khu Bắc Kensington, nơi tập trung chủ yếu người nghèo và thu nhập thấp.
Tòa tháp 24 tầng này được xây dựng vào thập niên 1970 theo dự án tái định cư Lancaster West, thuộc chương trình nhà ở xã hội của Anh. Cư dân ban đầu của tòa chung cư là những người đáp ứng các tiêu chí về đối tượng được thuê nhà ở xã hội, trong khi chính quyền khu Kensington và Chelsea sở hữu tòa nhà.
Chính quyền khu Kensington và Chelsea năm ngoái giao cho KCTMO, một công ty tư nhân hoạt động vì lợi nhuận, cải tạo và bảo trì tòa nhà, nhằm tăng số căn hộ để phục vụ mục đích bán hoặc cho thuê.
Kết quả là tháp Grenfell sau khi cải tạo chỉ còn một cầu thang bộ kiêm lối thoát hiểm duy nhất, trong khi nhiều căn hộ mới và một trường mẫu giáo được xây thêm. Những lo ngại về an toàn của cư dân nhanh chóng bị chìm xuồng.
Tháp chung cư Grenfell trước (trái) và sau khi cải tạo. Ảnh: Guardian.
Video đang HOT
Theo NYTimes, xu hướng chia quyền quản lý chung cư nhà ở xã hội giữa cơ quan nhà nước và công ty tư nhân được bắt đầu từ thời Thủ tướng Tony Blair và ngày càng trở nên phổ biến ở nước Anh. Ở thủ đô London, đây được coi là xu hướng tất yếu nhằm đối phó với tình trạng thiếu hụt nhà ở nghiêm trọng trong khi dân số tăng nhanh.
Về lý thuyết, KCTMO sau khi ký hợp đồng với chính quyền sẽ phải phục vụ lợi ích của cư dân trong tòa nhà mà họ vận hành. Tuy nhiên, chỉ có một thành viên trong ban quản lý 8 người của tòa nhà là cư dân, 7 người còn lại là đại diện của KCTMO và chính quyền. Giáo sư Brooke cho biết chính quyền khu vực có quan hệ gần gũi với KCTMO, trong khi những khiếu nại của cư dân thường bị phớt lờ.
Sau khi Nhóm Hành động Grenfell đăng các bài viết chỉ trích KCTMO lên mạng xã hội, luật sư của chính quyền đã gửi thư yêu cầu họ gỡ bỏ bài viết. Một số cư dân còn nói rằng họ bị nhà thầu đe dọa khi nêu ra quan ngại của mình, theo BBC.
Đánh đổi an toàn vì lợi nhuận
Việc để các công ty tư nhân tham gia vào quá trình quản lý chung cư nhà ở xã hội như Grenfell đã làm dấy lên những lo ngại về việc các tiêu chuẩn an toàn bị đánh đổi bằng lợi nhuận và quyền lợi của cư dân.
Một báo cáo do Hiệp hội Cứu hỏa và Viện Nhà ở Anh công bố năm 2011 cho thấy 3/4 khu nhà ở xã hội ở Anh bị coi là không an toàn trước nguy cơ hỏa hoạn. Tình hình này càng nghiêm trọng hơn khi nhiều nhà ở xã hội vốn thuộc sở hữu của nhà nước được chuyển nhượng cho khu vực tư nhân theo chương trình Right to Buy.
Chương trình này cho phép người thuê nhà ở xã hội dài hạn được mua căn hộ với giá ưu đãi, nhiều người sau đó bán lại nhà theo giá thị trường. Hậu quả là phần lớn khu nhà ở xã hội ở Anh rơi vào tình cảnh sở hữu nửa tư nhân, nửa nhà nước.
Chính quyền các khu vực nội đô gần đây rất háo hức với các dự án xây mới, cải tạo khu nhà ở xã hội, vốn được coi là nguồn thu quan trọng để bù đắp cho ngân sách địa phương. Những dự án cải tạo này có thể cung cấp thêm nhiều căn hộ có giá rẻ hơn mức bình quân thị trường mà vẫn đem lại lợi nhuận cho họ.
Trong quá trình cải tạo, công ty quản lý thường tìm cách đẩy những người thuê nhà theo tiêu chuẩn nhà ở xã hội ra ngoài, bằng cách đưa cho họ một khoản “phí dọn nhà”. Nhiều người nhận khoản tiền này mà không hề biết rằng nó kèm theo điều khoản khiến họ không thể quay lại. Những căn hộ đó sẽ được hoán đổi thành nhà để bán cho các khách hàng tư nhân tiềm năng.
Trong trường hợp tháp Grenfell, KCTMO được cho là đã tối đa hóa lợi nhuận bằng cách tận dụng mọi không gian trống để xây thêm căn hộ. Điều này có thể ảnh hưởng đến an toàn của tòa nhà, khi các cấu trúc phòng cháy chữa cháy, ngăn lửa lan theo các tầng ban đầu bị phá vỡ.
Bên trong một căn hộ được rao cho thuê tại tháp Grenfell. Ảnh: ES
Lớp ốp bên ngoài cũng được cho là cách KCTMO “ làm đẹp” cho tòa nhà nhằm thu hút người thuê mua tư nhân, dù nó ẩn chứa nguy cơ hỏa hoạn rất lớn bởi loại vật liệu dễ cháy trong lõi của tấm ốp. Theo cây bút Feargus O’Sullivan của Atlantic, nếu tháp Grenfell không bị cải tạo để xây thêm căn hộ và ốp lại mặt ngoài để trông mới hơn, vụ cháy nghiêm trọng như vậy có thể đã không xảy ra.
“An toàn cháy nổ ở các tòa chung cư nhà ở xã hội tại London giống như thùng thuốc súng âm ỉ nhiều năm qua, khi đã có nhiều lời cảnh báo về một thảm họa sẽ xảy ra không sớm thì muộn. Lời cảnh báo không được lắng nghe và thảm họa đã đến theo cách tồi tệ nhất”, O’Sullivan nhấn mạnh.
Trí Dũng
Theo VNE
Tháp chung cư ở Anh có thể không có lớp ngăn lửa
Tài liệu về cải tạo tháp Grenfell không đề cập đến loại lớp ngăn lửa mà giới chuyên gia nói cần sử dụng trong các tòa nhà cao tầng.
Lực lượng cứu hỏa dập lửa ở tháp Grenfell. Ảnh: Reuters.
Bản thiết kế năm 2012 cho tháp Grenfell, trong đó có chi tiết về sơ đồ, chất liệu lớp phủ, do Khu Hoàng gia Kensington và Chelsea (RBKC), sở hữu Grenfell, công bố không đề cập đến lớp ngăn lửa, Reuters đưa tin ngày 15/6. Lớp phủ được nhắc đến trong thiết kế là tấm phủ tường, tấm kẽm bên ngoài và tấm cách nhiệt.
Hiện chưa rõ tài liệu này có phải thiết kế cuối cùng, dùng để cải tạo Grenfell, hay đơn vị thi công có lắp lớp ngăn lửa hay không. Tháp Grenfell cao 24 tầng, được xây từ những năm 1970 và là nơi ở của hàng trăm cư dân.
RBKC từ chối xác nhận có lớp ngăn lửa được đặt giữa các tấm cách nhiệt bên ngoài tòa nhà tại hầu hết các tầng trong quá trình cải tạo hay không. Công ty Rydon Group, đơn vị cải tạo, cũng không đề cập đến việc dùng lớp ngăn lửa. Tuy nhiên, công ty cho biết quá trình cải tạo "đáp ứng mọi tiêu chuẩn về xây dựng, phòng cháy, an toàn và sức khỏe".
"Chúng tôi bị sốc khi nghe tin vụ hỏa hoạn ở tháp Grenfell. Chúng tôi lập tức nghĩ đến những người bị ảnh hưởng", người phát ngôn của Rydon nói.
Bộ Cộng đồng và Chính quyền địa phương (DCLG), cơ quan phụ trách các quy định xây dựng, không phản hồi các câu hỏi từ Reuters. "Bình luận về nguyên nhân hỏa hoạn là không phù hợp", DCLG cho biết trong thông báo sau đó.
Các chuyên gia pháp lý từ chối nêu ý kiến về việc pháp luật yêu cầu phải có các lớp ngăn lửa.
Cơ quan về xây dựng Anh (BRE) khuyến nghị lớp ngăn lửa cần được lắp tại mỗi tầng để ngăn lửa lan theo khe hở giữa các lớp phủ cũ và mới. BRE không có quyền hạn nhưng đây là cơ quan đưa ra các tiêu chuẩn an toàn cho ngành xây dựng.
Tháp Grenfell ngày 14/6 chìm trong ngọn lửa, khiến nhiều gia đình ở các tầng cao bị mắc kẹt. Hỏa hoạn, xảy ra vào thời điểm hầu hết cư dân tại tháp còn ngủ, làm 12 người thiệt mạng. Nhân chứng mô tả ngọn lửa lan rất nhanh.
Quá trình cải tạo Grenfell, theo gói 8,7 triệu bảng Anh (gần 12 triệu USD), hoàn tất năm 2016. Quá trình bao gồm thay lớp phủ ngoài, thay các cửa sổ nhằm cải thiện khả năng cách nhiệt và cách âm.
Việc đặt các lớp cách nhiệt bên ngoài tòa nhà khá phổ biến nhưng một số chuyên gia kiến trúc và xây dựng coi đây là nguy cơ cháy tiềm ẩn. Lớp cách nhiệt, thường nằm giữa lớp phủ ngoài và tường có thể trở thành đường dẫn lửa dọc theo tòa nhà.
Sở cứu hỏa London cho biết họ chưa xác định được nguyên nhân hỏa hoạn.
"Chúng tôi đã nghe nhiều giả thiết về nguyên nhân cháy ở tháp Grenfell", RBKC thông báo. "Mọi giả thiết sẽ được xem xét kỹ lưỡng trong quá trình điều tra đang diễn ra".
Như Tâm
Theo VNE
Chưa có thông tin về người Việt trong vụ hỏa hoạn Anh Sứ quán Việt Nam tại Anh chưa ghi nhận trường hợp công dân Việt Nam nào là nạn nhân vụ cháy ở London. Tòa nhà Grenfell bốc cháy. Ảnh: Reuters Ngay sau khi xảy ra vụ cháy tòa nhà Grenfell, phía tây London, Bộ Ngoại giao đã chỉ đạo Đại sứ quán Việt Nam tại Anh tìm hiểu thông tin có hay không...