Thung lũng chết giữa lòng sa mạc châu Phi

Mai Anh01:43 14/08/2020

Sở hữu vẻ đẹp siêu thực nhất thế giới, thung lũng Deadvlei ( Namibia) gây ấn tượng bởi hình ảnh ma mị của những “bộ xương cây” hóa than đen gần 1.000 năm vì không thể tự hủy.

Châu Phi tách đôi, một đại dương mới đang hình thành?

Những dịch chuyển của tầng địa chất có thể tạo nên một đại dương mới.

Ở một trong những điểm nóng nhất trên Trái Đất, gần vùng lõm Afar, lục địa Phi đang dần tách ra. Các nhà khoa học cho rằng việc ba mảng kiến tạo xung quanh châu Phi dần đi chuyển xa nhau cuối cùng sẽ tách châu Phi thành hai phần, và hàng triệu năm nữa sẽ tạo ra một lưu vực đại dương mới.

Vết nứt tại Afar, nơi các nhà khoa học cho rằng có thể tạo nên một đại dương mới. Ảnh: University of Rochester.

Vị trí lý tưởng cho đại dương mới

Bằng chứng rõ ràng nhất cho lý thuyết này là vết nứt dài 56 km trên sa mạc Ethiopia. Các giả thuyết về tương lai của lục địa châu Phi đã được nghiên cứu trong nhiều thập kỷ, nhưng các phép đo vệ tinh mới đang giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về quá trình hình thành nên một đại dương mới.

"Đây là nơi duy nhất trên Trái Đất mà bạn có thể nghiên cứu rạn nứt lục địa trở thành rạn nứt đại dương như thế nào", Christopher Moore, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Leeds với những đề tài sử dụng radar vệ tinh để nghiên cứu hoạt động núi lửa ở Đông Phi nói trên NBC News.

Đại dương mới sẽ mất từ 5-10 triệu năm mới hình thành, và khu vực vùng lõm Afar là nơi lý tưởng để tìm hiểu quá trình này bởi nó nằm giữa ranh giới các mảng Nubian, Somali và Arabian.

Những vết nứt lớn ở châu Phi được cho là kết quả của các lục địa đang dần rời xa nhau. Ảnh: Alamy.

Lớp vỏ của Trái Đất được tạo thành từ 16 mảng kiến tạo lớn. Đây là những khối địa chất khổng lồ với hình dạng không đều, liên tục va đập và trượt lên hay xuống. Trong 30 triệu năm qua, mảng Arabian ngày càng trượt xa khỏi châu Phi. Quá trình này tạo ra Biển Đỏ và Vịnh Aden giữa châu Phi và bán đảo Ả Rập.

Mảng Somali ở phía đông châu Phi cũng đang dần tách xa khỏi mảng Nubian dọc theo Thung lũng tách giãn Đông Phi, kéo dài qua Ethiopia và Kenya.

Đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa thể giải thích vì sao các mảng lại tách rời nhau khiến các lục địa rạn nứt, nhưng đã có thể dự đoán khá chính xác cách mà các mảng sẽ tách rời nhau ra.

"Với đo đạc từ hệ thống GPS, chúng ta có thể đo chính xác tốc độ tách rời là khoảng vài mm/năm. Càng có nhiều dữ liệu từ GPS, chúng tôi càng có thể dự đoán chính xác hơn điều gì sẽ xảy ra", Ken Macdonald, nhà địa chất đại dương tại trường UC Santa Barbara chia sẻ.

Hỏa ngục của Dante

Tuy nhiên, thực hiện nghiên cứu tại vùng Afar không đơn giản bởi khí hậu quá khắc nghiệt.

"Nơi này được gọi là hỏa ngục của Dante. Khu vực có người sinh sống nóng nhất trên bề mặt Trái Đất là Afar. Nhiệt độ ban ngày thường lên tới trên 54 độ C, và ban đêm mát hơn thì xuống 35 độ", Cynthia Ebinger, nhà địa vật lý tại đại học Tulane chia sẻ.

Bà Ebinger đã nghiên cứu vết nứt tại sa mạc Ethiopia từ năm 2005. Theo chuyên gia này, vết nứt tương đương với hàng trăm năm thay đổi của quá trình kiến tạo địa chất.

Hàng triệu năm nữa, Đông Phi có thể tách ra thành một lục địa mới, và một đại dương mới sẽ hình thành. Ảnh: Forbes.

"Chúng tôi cố gắng tìm hiểu điều gì đã gây ra quá trình này", bà giải thích. Bà Ebinger cho rằng áp suất lớn từ các dòng dung nham có thể là nguyên nhân dẫn tới vết nứt tại Afar. Quá trình này giống như bơm đầy hơi vào quả bóng bay, khiến vỏ bóng bay căng và chỉ cần chạm nhẹ là có thể nổ.

Những hiện tượng như thế này, trong tương lai, sẽ định hình lại lục địa Phi. Mỗi mảng ở khu vực Afar đều đang di chuyển với tốc độ khác nhau, nhưng lực tác động chung sẽ tạo ra hệ thống sườn đại dương, và cuối cùng hình thành nên đại dương mới.

"Nước từ vịnh Aden và Biển Đỏ sẽ tràn vào khu vực này và Thung lũng tách giãn Đông Phi, trở thành một đại dương mới. Một phần của Đông Phi sẽ trở thành một lục địa nhỏ riêng biệt", ông Macdonald cho biết.

Mảng Arabian đang di chuyển với tốc độ khoảng 2,5 cm/năm. Hai mảng còn lại chỉ di chuyển khoảng 5 mm/năm. Tuy tốc độ là rất nhỏ, các nhà nghiên cứu cho rằng đây là bằng chứng rõ ràng một sự thay đổi về địa chất sẽ diễn ra.

Khi các mảng tách ra, vật chất từ sâu bên trong Trái Đất sẽ di chuyển lên bề mặt và hình thành lớp vỏ đại dương tại các rặng núi.

"Chúng ta có thể thấy lớp vỏ đại dương đang bắt đầu hình thành, vì nó khác biệt rõ rệt với lớp vỏ lục địa về thành phần và mật độ", ông Christopher Moore cho biết.

Thung lũng Chết, nơi nóng và khắc nghiệt nhất Trái Đất Thung lũng Chết nằm giữa hai bang California và Nevada (Mỹ) là nơi có nhiệt độ cao nhất được ghi nhận cho đến nay. Đây cũng là điểm sâu nhất Bắc Mỹ, 86 m dưới mực nước biển.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Khoảnh khắc voi con nghịch ngợm 'hạ đo ván' nữ du khách ở Thái Lan01:08

Xôn xao đoạn clip 20 giây ghi lại cảnh tượng lạ trên bờ biển: "Quái vật" xuất hiện khắp nơi, chuyên gia cảnh báo nguy hiểm00:21

Người đàn ông dùng tay không bắt rắn hổ mang chúa dài 3 mét00:23

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Tàu Trung Quốc phát hiện bí ẩn "Mặt Trăng chia đôi"

10:00:55 12/04/2025

Phân tích đá núi lửa mà sứ mệnh Hằng Nga 6 của Trung Quốc mang về, các nhà khoa học nhận thấy lớp phủ của Mặt Trăng rất lạ thường.

Ảnh 'sông Amazon hóa sa mạc' gây sửng sốt

20:18:16 10/04/2025

Hạn hán kỷ lục biến sông Amazon thành sa mạc, buộc người dân đi bộ trên lòng sông. Đây là khoảnh khắc khác lạ được Musuk Nolte ghi lại và đoạt giải Ảnh Báo chí Thế giới.

Loài chim tiến vua được các đại gia 'săn lùng'

20:09:35 10/04/2025

Chim trĩ hoàng đế hay còn gọi là chim trĩ Vân Nam, chúng mang một bộ lông sặc sỡ giống như long bào hoàng tộc.

Khoảnh khắc voi con nghịch ngợm 'hạ đo ván' nữ du khách ở Thái Lan

14:19:17 10/04/2025

Một nữ du khách đã trải qua khoảnh khắc đáng nhớ, có phần đáng sợ , trong cuộc gặp gỡ ngắn ngủi với một chú voi con tò mò tại Thái Lan.

Tại sao bầu trời ban ngày có màu xanh, còn ban đêm lại đen?

14:18:20 10/04/2025

Khi chúng ta ngước nhìn bầu trời vào một ngày nắng đẹp, thứ đập vào mắt đầu tiên chính là màu xanh dịu mát trải dài khắp không gian.

Người đàn ông dùng tay không bắt rắn hổ mang chúa dài 3 mét

11:00:01 10/04/2025

Một người bắt rắn đã nhận được cuộc gọi từ người dân về một loài bò sát dài 3 mét ẩn náu phía sau một ngôi nhà ở Nakhon Ratchasima, Thái Lan.

Người phụ nữ 10 năm sống không dùng tiền, không cần nhà cửa

07:35:53 10/04/2025

Ở tuổi 56, Jo Nemeth (người Australia) sống một cuộc đời mà nhiều người cho là không tưởng: Không nhà cửa, không tài sản, không thu nhập, không trợ cấp xã hội và không dùng đến tiền.

Chàng trai chi gần 300 triệu đồng mỗi năm để sống trên tàu hỏa

06:47:57 10/04/2025

Lasse Stolley đến từ bang Schleswig-Holstein (Đức) quyết định rời khỏi căn hộ đang sống, mua vé tàu 10.000 euro (khoảng 294 triệu đồng) để ăn ngủ trên tàu hỏa suốt cả năm.

Tang lễ ám ảnh: Quan tài rơi thẳng xuống huyệt, suýt "chôn sống" cả người khiêng

19:31:13 09/04/2025

Một đám tang tại Philadelphia (Mỹ) bất ngờ trở thành thảm cảnh khi bục hạ quan tài bất ngờ sập xuống, khiến những người khiêng cùng chiếc quan tài rơi thẳng xuống huyệt mộ.

Giận mẹ, nữ sinh 12 tuổi chui vào máy giặt và mắc kẹt, đội cứu hộ phải ra tay

19:25:19 09/04/2025

Sau khi cãi nhau với mẹ về bài tập về nhà, nữ sinh 12 tuổi tức giận ngồi vào máy giặt và mắc kẹt rất đau , đội cứu hộ phải tỉ mỉ phá bỏ máy giặt để đưa bé ra.

Đang cắt cỏ, người đàn ông đụng trúng vật thể lạ: Chuyên gia xem ảnh lập tức phong tỏa nguyên con phố

12:53:36 09/04/2025

Người đàn ông đăng tải hình ảnh vật thể lạ đào được trong vườn và đặt câu hỏi: Đây là thứ gì tôi tìm thấy trong vườn khi đang cắt cỏ? Trông giống một cái vỏ úp ngược có khắc số 1940

Loài vật quý hiếm bậc nhất thế giới, tuyệt chủng cách đây 12.500 năm, vừa được hồi sinh

12:52:12 09/04/2025

Đài CNN đưa tin từ Công ty công nghệ sinh học Colossal Biosciences (có trụ sở tại Dallas, Mỹ) ngày 7/4 cho biết một loài sói tuyết tuyệt chủng nay đã sống lại, là loài động vật tuyệt chủng đầu tiên trên thế giới được phục hồi thành công...