Thực phẩm Fukushima lên bàn ăn sau thảm họa

8 giờ tối, nhà hàng 47 Dining chật kín không còn một chỗ trống. Bên những nồi lẩu nghi ngút khói, mà phần lớn các thành phần trong đó đều tới từ Fukushima, mỗi thực khách đều vui vẻ thưởng thức.

Các thực khách cùng thưởng thức bữa tối ở nhà hàng 47 Dining. Ảnh: The Guardian

Tiếng cười phát ra từ góc trái nhà hàng, nơi một nhóm thanh niên đang vui vẻ tán gẫu về công việc và cuộc sống của họ, trong khi không ngừng khen gợi hương vị thơm ngon đậm đà của các món ăn, từ thịt gà, rau xanh, cho tới đậu phụ và thịt bò.

Với những người qua đường, thật khó để lý giải vẻ phấn khởi lạ thường này, không chỉ bởi áp lực công việc nặng nề ở Nhật Bản, mà còn bởi các món ăn xuất hiện trong 47 Dining lại chính là những thứ mà hầu hết người Nhật đang cố gắng tránh xa trong suốt 20 tháng qua.

Giữa lúc những người tiêu dùng khó tính đang đề cao xuất xứ của thực phẩm sau thảm họa kép động đất sóng thần và hạt nhân hồi tháng ba năm ngoái, thì việc 80% các món ăn trong thực đơn của 47 Dining, từ thịt lợn tới dưa chua và rượu sake, đều xuất xứ từ Fukushima, thực sự là một bước đi táo bạo.

Ngay khi được mở cửa trên một khu phố yên tĩnh ở khu vực Takaido, Tokyo hồi tháng 6 năm ngoái, 47 Dining đã bị dự đoán sẽ sớm sập tiệm, bởi ý đồ kinh doanh táo bạo của ông chủ Kenji Suzuki.

Bất chấp lời ngăn cản của những người xung quanh, Suzuki, 30 tuổi, vẫn quyết tâm sẽ theo đuổi một thực đơn mà phần lớn những thành phần trong đó đều xuất xứ từ Iwaki, quê hương anh, nơi chỉ cách nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi khoảng 50 km về phía nam.

“Chúng tôi từng dự định sẽ khai trương nhà hàng này vào tháng 4 năm ngoái, thế rồi thảm họa động đất, sóng thần và hạt nhân đã xảy ra và thay đổi mọi thứ”, Suzuki nói.

“Tôi từng nghĩ nơi này sẽ không bao giờ được mở cửa”, anh nói. “Vài tuần sau thảm họa, không một loại thực phẩm nào có xuất xứ từ Fukushima được xuất hiện ở chợ. Tất cả các chương trình quảng cáo của chúng tôi cũng bị gỡ bỏ.”

“Nhưng sau khi nhìn thấy những gì mà cơn sóng thần đã gây ra, tôi chợt hiểu rằng mình cần phải làm gì đó để khắc phục tình hình.”

Vậy là, từ một thương vụ kinh doanh đơn giản, Suzuki đã biến ý tưởng mở cửa nhà hàng 47 Dining trở thành một nhiệm vụ quan trọng, nhằm giúp đỡ các ngư dân và nông dân ở Fukushima.

“Thảm họa hạt nhân chính là trở ngại lớn nhất”, Szuki nói. “Có lẽ hầu hết mọi người đều tin rằng mọi thứ ở Fukiushima đều bị nhiễm phóng xạ.”

Việc kinh doanh của anh bắt đầu gặp rắc rối khi một tháng sau khi nhà hàng được khai trương, một đợt thanh tra của chính phủ cho thấy thịt bò có nguồn gốc từ Fukushima có chứa hàm lượng caesium phóng xạ cao bất thường.

Không chỉ dừng ở đó, niềm tin của người tiêu dùng vào thực phẩm Fukushima lại một lần nữa bị đe dọa khi vào tháng 11 năm ngoái, một số mẫu gạo của tỉnh này bị phát hiện chứa lượng caesium vượt quá giới hạn cho phép. Fukushima, nơi từng là biểu tượng cho nền nông nghiệp của Nhật Bản, với những loại thịt bò, trái cây và nông sản tốt nhất đất nước, giờ lại bị dư luận quay lưng với nỗi lo về ô nhiễm phóng xạ.

Giữa lúc khó khăn chồng chất, Suzuki lại phải đối mặt với hàng loạt lời đồn đại vô căn cứ, cho rằng anh đang làm ô nhiễm thành phố Tokyo. Trên các diễn đàn trực tuyến, nhiều tấm áp phích còn cáo buộc Suzuki đang cố đầu độc thực khách. Doanh số của 47 Dining trong những tuần đầu mở cửa bị sụt giảm nghiêm trọng, bất chấp các nỗ lực cứu vãn tình hình của ông chủ trẻ tuổi.

“Mọi người theo dõi những thông tin trên internet rồi cho rằng không đáng để mạo hiểm sức khỏe cho một nhà hàng như 47 Dining, bất chấp sự thật là chúng tôi không bao giờ đem những thứ chưa qua kiểm tra và được xác nhận an toàn ra phục vụ khách hàng”, Suzuki, người đã chuyển tới Tokyo từ 10 năm trước, nói.

Kenji Suzuki, ông chủ của nhà hàng 47 Dining, bên những chai rượu sake có xuất xứ từ Fukushima. Ảnh: The Guardian

Tại 47 Dining, hầu hết các loại thịt và rau đều có xuất xứ từ Fukushima. Về phần hải sản, chi có bạch tuộc và ốc, hai loại thực phẩm đã trải qua kỳ kiểm tra nghiêm ngặt trong mùa hè vừa qua, là được phép xuất hiện ở nhà hàng.

Trên thực tế, ngư dân vẫn chưa được phép đánh bắt hải sản ở các vùng biển ngoài khơi Fukushima. Vài tháng trước, một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science cho thấy, hàm lượng phóng xạ tại khu vực gần nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi vẫn còn rất cao, đồng thời cảnh báo một lượng lớn hải sản ở khu vực này vẫn sẽ bị gắn mác “cấm sử dụng” trong vòng một thập kỷ tới.

Hiện tại, để thay thế, Suzuki đã chọn mua cá từ Miyagi và Iwate, hai tỉnh bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi cơn sóng thần hôm 11/03, và tỉnh miền bắc Hokkaido.

Tạm quên đi nỗi lo về hải sản, thì người dân Fukushima đã có thể ăn mừng khi biết hàm lượng phóng xạ trong các sản phẩm khác đã giảm không ít. Trong số 105.000 loại lương thực, thực phẩm được kiểm tra từ tháng 4 tới tháng 9 năm nay, thì chỉ khoảng 1.360 mặt hàng, mà một nửa trong số đó có xuất xứ từ Fukushima, vượt quá giới hạn caesium cho phép, theo thống kê của Bộ Sức khỏe.

Nhờ những phản hồi tích cực từ thị trường, nhà hàng của Suzuki dần lấy lại niềm tin của người tiêu dùng, và lượng thực khách tới với nhà hàng bắt đầu tăng dần.

“Tôi tới đây khá thường xuyên, bởi đồ ăn rất ngon”, Mika Matsumoto, một khách hàng, nói. “Phóng xạ không phải vấn đề quá quan trọng, bởi tôi biết mọi thứ đều đã được kiểm tra. Thảm họa đã khiến công việc của các nông dân, ngư dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Họ đang làm hết sức để có thể tự đứng trên đôi chân của chính mình. Việc tới nơi này sẽ mang đến cho họ những động lực to lớn để tiếp tục cố gắng.”

Tuy nhiên, bản thân Suzuki, người gần đây vừa giúp khởi động chương trình sử dụng các nhà hàng để làm trẻ hóa nền kinh tế của Iwaki, cũng thừa nhận, sẽ phải mất một thời gian để khiến tên tuổi Fukushima không còn gắn liền với những thực phẩm bị nhiễm độc phóng xạ.

“Tôi tin nhiều người đã thề sẽ không bao giờ ăn lại những thực phẩm đến từ Fukushima”, anh nói. “Nhưng càng lúc lại càng có thêm nhiều khách hàng tới đây. Họ chọn 47 Dining không phải vì xuất xứ của những món ăn, mà bởi họ biết sẽ được phục vụ một bữa tối tuyệt vời.”

Theo VNE