Thực hư Mỹ tạm dừng ký thỏa thuận khoáng sản với Ukraine

Minh Phương19:41 15/03/2025

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã tiết lộ về tình trạng hiện nay của dự thảo thỏa thuận khoáng sản giữa Ukraine và Mỹ sau khi có thông tin 2 bên đã tạm hoãn ký kết.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky (Ảnh: Getty).

Trong một cuộc gặp gỡ các phóng viên ngày 14/3, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho hay, thỏa thuận khung về tài nguyên khoáng sản giữa Ukraine và Mỹ đã được chuẩn bị, bước tiếp theo là xây dựng một tài liệu chi tiết với các số liệu cụ thể, sau đó sẽ được đệ trình lên quốc hội Ukraine để phê duyệt.

“Kế hoạch này không thay đổi và trình tự các hành động vẫn như cũ”, ông Zelensky giải thích.

Phó Thủ tướng Ukraine phụ trách hội nhập châu Âu và Đại Tây Dương, bà Olha Stefanishyna , cũng cho biết văn bản thỏa thuận về tài nguyên khoáng sản đã được thống nhất với phía Mỹ và không thay đổi kể từ các cuộc đàm phán trước đó.

Tạp chí Forbes dẫn lời bà Olha Stefanishyna cho hay, bước tiếp theo là chuẩn bị một thỏa thuận về Quỹ đầu tư, trong đó nêu rõ các cam kết và thông số kinh tế cụ thể.

Sau những bất đồng, Mỹ và Ukraine ngày 26/2 bất ngờ tuyên bố đạt được khung thỏa thuận mới liên quan đến vấn đề hợp tác khoáng sản.

Theo thỏa thuận, chính phủ Mỹ và Ukraine sẽ lập ra và cùng quản lý Quỹ Đầu tư Tái thiết với mục tiêu đạt được nền hòa bình lâu dài tại Ukraine

Quỹ sẽ thu thập và tái đầu tư các khoản doanh thu đóng góp vào quỹ sau khi trừ đi chi phí phát sinh. Quỹ sẽ có nguồn thu từ việc định giá trong tương lai với tất cả các tài sản tài nguyên thiên nhiên thuộc sở hữu của chính phủ Ukraine kể cả trực tiếp hay gián tiếp.

Ukraine sẽ đóng góp vào quỹ 50% tổng doanh thu từ việc định giá trong tương lai tất cả các tài sản tài nguyên thiên nhiên thuộc sở hữu trực tiếp hoặc gián tiếp của chính phủ.

Các tài nguyên này bao gồm các mỏ khoáng sản, hydrocacbon, dầu mỏ, khí tự nhiên và các vật liệu khai thác khác, cũng như các cơ sở hạ tầng liên quan như cảng. Nguồn thu không bao gồm các nguồn doanh thu hiện tại vốn đã là một phần ngân sách của Ukraine. Các khoản đóng góp vào Quỹ sẽ được tái đầu tư ít nhất hàng năm tại Ukraine nhằm thúc đẩy an ninh, an toàn và thịnh vượng của Ukraine.

Thỏa thuận nêu rõ Mỹ sẽ duy trì cam kết tài chính lâu dài cho sự phát triển của một Ukraine ổn định và thịnh vượng về kinh tế. Những đóng góp tiếp theo có thể bao gồm các quỹ, công cụ tài chính và các tài sản hữu hình và vô hình khác quan trọng cho việc tái thiết Ukraine.

Hai bên được kỳ vọng sẽ ký kết thỏa thuận tại cuộc hội đàm ở Ả rập Xê út hôm 11/3. Tuy nhiên, truyền thông Ukraine hôm 13/3 đưa tin, phía Mỹ quyết định tạm dừng việc ký kết để cho phép họ có thể sửa đổi dự thảo hiện tại.

Sau các cuộc đàm phán, một tuyên bố chung cho biết Mỹ và Ukraine “đã nhất trí ký kết sớm nhất có thể một thỏa thuận toàn diện để phát triển các nguồn tài nguyên khoáng sản quan trọng của Ukraine”.

Anh, Pháp đề xuất ngừng bắn một tháng ở Ukraine, không bao gồm trên bộ

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho hay nước này và Anh đề xuất ngừng bắn một tháng ở Ukraine nhưng không bao gồm trên bộ, đồng thời thừa nhận lệnh ngừng bắn như vậy sẽ khó kiểm tra.

Hãng AFP ngày 3.3 đưa tin Anh và Pháp đề xuất ngừng bắn một tháng ở Ukraine "trên không, trên biển và đối với hạ tầng năng lượng", sau cuộc hội đàm "thảm họa" giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và người đồng cấp Mỹ Donald Trump.

Trả lời phỏng vấn trên tờ Le Figaro, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết lệnh ngừng bắn như vậy, ít nhất là ban đầu, sẽ không bao gồm giao tranh trên bộ.

Châu Âu gấp rút tìm cách giúp Ukraine sau "thảm họa" hội đàm Trump-Zelensky

Ông cho biết vấn đề ở đây là rất khó để kiểm tra xem lệnh này có được tuân thủ hay không, do quy mô giao tranh ở tuyến đầu.

Tổng thống Pháp cho biết lực lượng gìn giữ hòa bình sẽ được triển khai sau đó và nói thêm rằng "sẽ không có quân đội châu Âu nào có mặt trên đất Ukraine trong những tuần tới".

Tổng thống Macron (phải) gặp Thủ tướng Anh Keir Starmer (giữa) và Tổng thống Zelensky tại London hôm 2.3 . ẢNH: AFP

Bên cạnh đó, ông đề xuất rằng các nước châu Âu tăng chi tiêu quốc phòng lên mức từ 3 đến 3,5% GDP để ứng phó với sự thay đổi ưu tiên của Mỹ và hoạt động quân sự của Nga.

"Trong 3 năm qua, người Nga đã chi 10% GDP cho quốc phòng. Vì vậy, chúng ta phải chuẩn bị cho những gì sắp tới", ông lưu ý.

Châu Âu tìm giải pháp

Các nhà lãnh đạo châu Âu đã thống nhất ủng hộ Kyiv tại hội nghị thượng đỉnh ở London hôm 2.3, nơi họ cam kết chi nhiều hơn cho an ninh và thành lập liên minh để bảo vệ bất kỳ lệnh ngừng bắn nào ở Ukraine, theo Reuters.

Hội nghị có sự tham gia của 18 nước và diễn ra 2 ngày sau cuộc hội đàm đổ vỡ giữa ông Trump và ông Zelensky.

Thủ tướng Anh Keir Starmer cho biết Anh, Pháp "và các nước khác" sẽ hợp tác với Ukraine để lập kế hoạch chấm dứt giao tranh, sau đó sẽ gửi đến Washington. Ông cho biết châu Âu đang thấy mình "ở ngã 3 đường của lịch sử".

"Đây không phải là lúc để nói nhiều nữa - mà là lúc phải hành động. Đã đến lúc phải đứng lên, lãnh đạo và đoàn kết xung quanh một kế hoạch mới vì một nền hòa bình công bằng và lâu dài", ông phát biểu và cho biết một số nước sẵn sàng giúp đỡ bảo vệ lệnh ngừng bắn ở Ukraine, nhưng chưa nêu tên cụ thể.

Tại sao ông Trump lại muốn khoáng sản của Ukraine?

Về phần mình, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni chia sẻ rằng bà lấy làm tiếc về những gì đã xảy ra với ông Zelensky ở Washington. Bên cạnh đó, bà cho rằng châu Âu phải tiếp tục tập trung vào các mục tiêu chung và rằng "việc chia rẽ phương Tây sẽ gây ra thảm họa cho tất cả mọi người".

Theo Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk, các nhà lãnh đạo châu Âu tại hội nghị thượng đỉnh ở London hôm 2.3 tuyên bố sẵn sàng tăng chi tiêu quốc phòng. Ngoài ra, ông nói thêm rằng các nhà lãnh đạo muốn mối quan hệ châu Âu - Mỹ mạnh nhất có thể.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen xuất hiện tại cuộc họp và cho biết bà sẽ trình bày một kế hoạch "tái vũ trang cho châu Âu" để củng cố an ninh của khối sau một thời gian dài thiếu đầu tư.

Về tương lai của Ukraine đang bị chiến sự tàn phá, bà cho biết đất nước này cần được đảm bảo an ninh. "Chúng ta phải đưa Ukraine vào vị thế mạnh mẽ để nước này có phương tiện tự củng cố và tự bảo vệ mình. Về cơ bản, điều này biến Ukraine thành một con nhím thép không thể nuốt trôi được đối với những kẻ xâm lược tiềm tàng", bà Ursula von der Leyen phát biểu.

Tại cuộc đối thoại giữa các nhà lãnh đạo châu Âu ở London (Anh) hôm 2.3, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni dường như bác bỏ viễn cảnh đất nước bà sẽ đóng góp cho lực lượng gìn giữ hòa bình ở Ukraine, nói rằng điều đó "không bao giờ có trong chương trình nghị sự".

Còn ông Macron nói: "Chúng ta cần nước Ý, một nước Ý hùng mạnh, hợp tác chặt chẽ với Pháp, với Đức, trong sự hòa hợp của các quốc gia lớn".

Ukraine vẫn sẵn sàng ký thỏa thuận khoáng sản với Mỹ

Trong một diễn biến khác, Tổng thống Zelensky cho hay nước này sẵn sàng ký thỏa thuận khoáng sản với Mỹ.

"Thỏa thuận trên bàn đàm phán sẽ được ký kết nếu các bên sẵn sàng", ông phát biểu trong cuộc họp báo muộn với một số phương tiện truyền thông Anh, sau hội nghị thượng đỉnh mang tính bước ngoặt ở London hôm 2.3.

Theo nhà lãnh đạo, chính sách của Ukraine là tiếp tục những gì đã xảy ra trong quá khứ và Kyiv có tinh thần xây dựng.

Tổng thống Ukraine bày tỏ sẵn sàng ký thỏa thuận khoáng sản với Mỹ Ngày 2/3, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky bày tỏ sẵn sàng ký thỏa thuận khoáng sản với Mỹ. Phát biểu này được đưa ra trong cuộc phỏng vấn với Đài BBC (Anh) sau hội nghị thượng đỉnh các nước châu Âu về Ukraine được tổ chức tại London cùng ngày. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh tư liệu: PAP/TTXVN. Trả lời phỏng vấn,...