Thức ăn chăn nuôi: Thừa gạo, thiếu ngô đậu, phụ thuộc 60% nhập khẩu
Trong khi một số loại nông sản đang thừa mứa như lúa gạo, trái cây…, thì lại thiếu hụt nghiêm trọng nguồn nguyên liệu để sản xuất thức ăn chăn nuôi (TACN) như đậu tương, ngô… nên mỗi năm nước ta phải chi khoảng 3 tỷ USD nhập khẩu TACN và nguyên liệu…
Nhập khẩu lớn, rủi ro cao
Theo báo cáo của Bộ NNPTNT, Việt Nam đứng thứ 7 trong tổng số 20 quốc gia sản xuất TACN lớn nhất thế giới và đứng thứ 3 ASEAN. Tuy nhiên, mỗi năm chúng ta phải chi khoảng 3 tỷ USD nhập khẩu TACN và nguyên liệu.
Ngành chăn nuôi phụ thuộc lớn vào thức ăn nhập khẩu nên giá trị không cao, người chăn nuôi chỉ lấy công làm lãi. Ảnh: T.L
Thống kê từ Tổng cục Hải quan cho thấy, nhập khẩu TACN và nguyên liệu trong tháng 6.2018 đạt 372 triệu USD, tăng 12,96% so với cùng kỳ năm ngoái. 6 tháng đầu năm 2018 Việt Nam đã chi gần 2 tỷ USD nhập khẩu TACN và nguyên liệu, tăng 11,9% so với cùng kỳ năm 2017, chủ yếu vào nhóm hàng đậu tương, ngô, lúa mì, sắn – các sản phẩm từ sắn… Nhu cầu nhập khẩu TACN dự báo còn gia tăng, theo Bộ Công Thương, khả năng có thể lên tới 3,8 – 3,9 tỷ USD vào cuối năm nay.
Nguyên nhân, theo lý giải của ông Trần Xuân Định – Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt: Vì trong nước chỉ mới tự túc được khoảng 40% nguyên liệu chế biến thức ăn công nghiệp. Hiện nay, toàn bộ ngô nhập về dùng cho sản xuất TACN; đậu nành hạt nhập về ép lấy dầu, còn 80% bã dùng cho chăn nuôi. Chúng ta chỉ chủ động được nguồn cám gạo, khoai mì. Một số vùng sản xuất TACN không phát triển được vì năng suất cây trồng kém, người dân chưa tham gia vào chuỗi cung ứng TACN cho DN.
Vì phải nhập khẩu phần lớn nguyên liệu, nên giá TACN đội lên 15 – 20% so với các nước trong khu vực, khiến sức cạnh tranh của ngành chăn nuôi tiềm ẩn nhiều rủi ro, bởi TACN chiếm 60-70% chi phí sản xuất và giá thành.
Ông Đặng Kim Sơn – nguyên Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn (Bộ NNPTNT) cho rằng, ngành chăn nuôi hiện nay phụ thuộc lớn vào thức ăn nhập khẩu nên giá trị không cao, người chăn nuôi chỉ lấy công làm lãi, phần lợi nhuận gần như rơi vào tay các DN nhập khẩu và chế biến TACN, chủ yếu là DN có vốn đầu tư nước ngoài.
Quản lý chất lượng lỏng lẻo
Video đang HOT
Trong khi đó, công tác quản lý TACN đang tồn tại nhiều bất cập. Viện trưởng Viện Chăn nuôi (Bộ NNPTNT), ông Nguyễn Thanh Sơn cho rằng cơ quan chức năng chưa nắm rõ được sản lượng sản xuất TACN hằng năm của DN, cơ sở sản xuất nhỏ lẻ mà chỉ ước lượng dựa trên năng lực của các nhà máy đã đăng ký số lượng với cơ quan quản lý nhà nước. Vì thế nên có trường hợp DN kinh doanh hóa chất nhập khẩu các loại khoáng chỉ được dùng trong công nghiệp, nhưng sau đó bán cả cho các nhà máy sản xuất TACN.
Ông Lê Bá Lịch – Chủ tịch Hiệp hội TACN Việt Nam cho rằng, các cơ quan chức năng phải tăng cường lấy mẫu phân tích, kiểm tra chất lượng thức ăn để kịp thời phát hiện vi phạm và xử lý nghiêm các cơ sở sai phạm. Cần có các biện pháp quản lý ngay từ khâu nhập khẩu nguyên liệu sản xuất, đặc biệt là các chất phụ gia. Ngành chức năng đẩy mạnh tuyên truyền để các DN, hộ sản xuất, kinh doanh TACN và người dân nâng cao ý thức, nói không với chất cấm; không ham rẻ, không sử dụng các loại cám kém chất lượng để làm TACN – ông Lịch cho biết thêm.
Còn theo ông Nguyễn Xuân Dương – quyền Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NNPTNT), ngành công nghiệp TACN đã vượt quy hoạch. Trong quy hoạch của Bộ NNPTNT, đến năm 2020 công suất các nhà máy TACN công nghiệp đạt khoảng 25 triệu tấn, sản lượng thực tế khoảng 17 triệu tấn nhưng đến năm 2017 đã đạt công suất 31 triệu tấn, sản lượng khoảng 21 triệu tấn. Chính vì vậy, cần hạn chế xây dựng, mở mới các nhà máy TACN.
Theo Danviet
Giá lợn hơi tăng cao, nhà nông lúng túng "cầm vàng lội qua sông"
Giá con giống, thức ăn, thuố.c thú y cùng tăng đồng loạt, trong tình cảnh đó, người chăn nuôi cả nước lại càng lúng túng hơn vì thiếu thông tin định hướng về giá lợn. Ngành chức năng ở các địa phương cũng đang loay hoay tìm giải pháp thống kê và bình ổn giá...
Mù mờ chạy theo doanh nghiệp lớn
Hiện giá lợn hơi vẫn ở mức cao nhưng theo ghi nhận của phóng viên, phần lớn người chăn nuôi lợn rất lo lắng, băn khoăn không biết có nên tái đàn, hay tăng đàn. Mặc dù thông tin từ thị trường và Bộ NNPTNT đều khẳng định giá lợn hơi tăng cao do nguồn cung khan hiếm, nhưng không ai dám chắc mức giá cao có thể giữ được trong bao lâu, trong khi đó giá con giống, thức ăn chăn nuôi và thuố.c thú y đã đồng loạt tăng theo.
Nông hộ cần những định hướng rõ ràng hơn về thị trường cho nghề chăn nuôi. Ảnh: Đ.T
Theo ông Trần Văn Quang, công tác thống kê vẫn tồn tại nhiều điểm yếu từ lâu nay trong ngành. UBND tỉnh Đồng Nai cũng đã chỉ đạo Cục Thống kê tỉnh phối hợp các sở ngành liên quan rà soát cách thu thập thông tin, thống kê số liệu trong lĩnh vực nông nghiệp, phát triển nông thôn.
Chỉ trong hơn 2 tháng qua, giá thức ăn chăn nuôi đã được các doanh nghiệp điều chỉnh tăng tới 6 lần. Bà Nguyễn Thị Thủy - hộ chăn nuôi lợn tại xã Quang Trung (huyện Thống nhất, tỉnh Đồng Nai), cho biết, so với thời điểm cuối tháng 5, hiện giá mỗi bao thức ăn loại 25kg đã tăng thêm 30.000 đồng. Như vậy, giá thành thức ăn cho một con lợn khi xuất chuồng (100kg) cũng tăng thêm khoảng 300.000 đồng.
Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai cũng cho rằng, tổng đàn lợn hiện có tăng nhưng chủ yếu ở khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, còn với người chăn nuôi nhỏ lẻ, việc tái đàn diễn ra hết sức dè dặt.
Nếu bình ổn giá đến cuối năm, ở mức 35.000 - 40.000 đồng/kg thì không sao, nhưng nếu giảm xuống dưới mức 35.000 đồng/kg thì có thể lại tái diễn chuyện giải cứu như hồi năm 2016 - 2017. Mà lợn giống hiện hơn 1 triệu đồng/con nên người nào có vốn để mua cám mới dám nhập - bà Nguyễn Thị Thủy nói.
Trong khi đó, ông Trần Hữu Trung - chủ hộ chăn nuôi ở huyện Thống Nhất (Đồng Nai) cho rằng, do mù mờ thông tin về nguồn cung và không nắm được quy luật thị trường, nên nhiều nông dân nương theo xu hướng của doanh nghiệp.
Nhưng thấy giá đang cao mà chạy đua theo tăng đàn thì chẳng khác nào cầm vàng mà lội qua sông. Bây giờ nông hộ muốn gây lại đàn quy mô lớn cũng phải trông ngóng nhiều bề, phải biết có đủ sức để bơi từ bờ này tới bờ bên kia hay không. Giữa dòng nếu gặp sự cố liệu có ai ném phao cho hay không? - ông Trung băn khoăn.
Cụ thể, theo ôngTrung, nếu thấy lợn giá cao rồi cứ nhập về nuôi mà lượng vốn chỉ đáp ứng 30 - 40% thì khi giá quay đầu giảm, nông hộ sẽ rất dễ gặp sự cố.
Lỗ hổng từ thống kê, dự báo nhu cầu
Trước đó, theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, tổng đàn lợn cả nước trong tháng 6 giảm khoảng 5,8% so với cùng kỳ, sang tháng 7 tổng đàn lợn giảm 2,8% so với cùng kỳ. Nhiều người nhận định, con số này không lớn đến mức khiến thị trường thịt lợn thiếu hụt trầm trọng, làm giá lợn tăng gấp đôi chỉ trong thời gian ngắn.
Giá heo hơi hiện đang tăng cao, nhiều nông hộ đã rậm rịch tìm cách tái đàn nhưng vẫn không hết băn khoăn, lo lắng. Ảnh: Nguyên Vỹ
Trao đổi với phóng viên Báo NTNN, ông Đoàn Xuân Trúc - Phó Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam cho rằng số đàn lợn phải giảm nhiều hơn thế, có thể gấp 3 lần.
Muốn chính xác, phải đi xuống các tỉnh, xuống các trang trại, nông hộ thống kê ghi nhận thì mới có con số sát với thực tế được. Chính vì thống kê sai số quá lớn, đã dẫn tới việc điều tiết thị trường không chuẩn, không hiệu quả - ông Trúc nhấn mạnh.
Trong khi đó, theo ông Trần Văn Quang - Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi - Thú y Đồng Nai, thực tế là trong công tác thống kê không ai đi đếm từng đầu con. Phương pháp hiện nay vẫn là chọn mẫu điều tra rồi nhân lên. Việc thống kê lại mang tính thời điểm trong khi tổng đàn phát triển và dao động liên tục. Việc biến động nhanh hay chậm lại tùy thuộc vào giá thị trường; giá tăng thì tổng đàn tăng...
Cách tính từ khối lượng thức ăn quy ra đầu con cũng chỉ tương đối, bởi tượng tiêu thụ của mỗi loại gia súc gia cầm khác nhau. Ngay trong đàn lợn, con nái hậu bị tiêu thụ khác, con nái mang thai tiêu thụ khác, con nái đang nuôi con lại khác... Như thế, quy thức ăn ra đầu con cũng không thể tính được chính xác cơ cấu đàn.
Con số thống kê mặc dù mang tính pháp lý nhưng vẫn có sự chênh lệch nhất định với con số thực tế. Đây chính là bất cập trong công tác quản lý ngành chăn nuôi hiện nay - ông Quang giải thích.
Trong khi đó, mong muốn của bất cứ người chăn nuôi nào cũng là ổn định sản xuất lâu dài chứ không phải mạo hiểm với đồng tiề.n, công sức mình bỏ ra. Nếu không có những đảm bảo tính vững chắc, không có bàn tay điều hành hiệu quả thì bức tranh chăn nuôi sẽ khó khởi sắc, ổn định, trong đó những người chăn nuôi vừa nhỏ sẽ phải hứng chịu rủi ro nhiều nhất.
Đáng nói là hiện nay, phía cơ quan nhà nước hầu như không có công cụ điều tiết thị trường, thiếu sự phối hợp giữa bộ, ngành liên quan và chính quyền địa phương, vì nhà nước chẳng có mấy doanh nghiệp chăn nuôi lợn thương phẩm mà chủ yếu là công ty chăn nuôi lợn làm giống.
Ông Nguyễn Xuân Dương - quyền Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NNPTNT) nhìn nhận: Tổng cục Thống kê mỗi năm thống kê 4 kỳ để nắm được số lượng trong chăn nuôi, tuy nhiên cũng chỉ ở mức tương đối. Để thống kê sát nhất số đầu gia súc, chúng ta nên phối hợp với Tổng cục Thống kê để có số liệu chính xác, từ đó đưa ra chỉ đạo sát thực hơn.
Ông Montri Suwanposri - Tổng Giám đốc Công ty CP chăn nuôi C.P. Việt Nam cũng đưa ra nhận định: Việt Nam vẫn còn một tỷ lệ khá lớn chăn nuôi nông hộ nhỏ. Ưu thế của chăn nuôi nông hộ nhỏ là linh hoạt, dễ dàng giảm đàn để cắt lỗ cũng như tái đàn khi thuận lợi. Sự biến động này dẫn đến việc thống kê tổng đàn của cả nước còn khó khăn, ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất và dễ mất cân đối cung cầu sản phẩm chăn nuôi.
Lắp đặt máy bơm công suất lớn chống ngập cho chợ Vinh Tránh những thiệt hại có thể xảy ra như những năm trước, năm nay khu trung tâm chợ Vinh - chợ lớn nhất TP Vinh, tỉnh Nghệ An đã được lắp đặt máy bơm công suất lớn để hút nước lũ, tránh ngập lụt, hạn chế tối đa thiệt hại về kinh tế cho các hộ kinh doanh tại đây. Công nhân khẩn...