Thủ tướng Ý đối mặt thách thức từ vấn đề nhập cư

Từ đầu năm 2023 tới nay, hơn 35.000 người đã tới Ý bằng thuyền. Tình trạng người di cư tăng cao đang đe dọa phá hỏng những thành tựu mà Thủ tướng Giorgia Meloni đạt được kể từ khi nhậm chức ngày 22/10/2022.

Thủ tướng Giorgia Meloni

Một trong những thành công của bà Giorgia Meloni là giảm chi phí năng lượng thông qua việc tạm dừng thu phí khí đốt cố định trong 3 tháng, khiến giá khí đốt trung bình quốc gia giảm từ 1,27 USD/m3 vào tháng 12/2022 xuống còn 0,75 USD/m3 vào tháng 1/2023.

Với lợi thế nói được nhiều ngôn ngữ, bà cũng xây dựng được quan hệ tốt với các nhà lãnh đạo khác trên thế giới. Bà có thể duy trì liên minh với các chính trị gia lão luyện như Matteo Salvini và Silvio Berlusconi, bất chấp sự khác biệt trong quan điểm về cuộc xung đột tại Ukraine.

Một trong những cam kết giúp Thủ tướng Giorgia Meloni cùng liên minh cánh hữu giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử là lời hứa chưa từng được ai đưa ra trước đó: Ngăn thuyền chở người nhập cư sử dụng Ý làm “cánh cửa” để tới châu Âu.

Bà Meloni khi đó khẳng định sẽ ngăn tất cả thuyền chở người di cư cập vào bờ biển Ý bất chấp việc những ai đang ở trên đó, bất chấp nguyên nhân thúc đẩy họ mạo hiểm mạng sống để lênh đênh trên biển.

Tình trạng người di cư vượt biển vào Ý tăng cao

Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng, bà Meloni chưa thành công trong việc xử lý cuộc khủng hoảng di cư. Từ đầu năm đến nay, có hơn 35.000 người tiếp tục đến Ý một cách bất hợp pháp. Điều này đe dọa vị thế chính trị tưởng chừng vững chắc mà bà đạt được trong những tháng đầu nhiệm kỳ.

Một khảo sát gần đây cho thấy, tỷ lệ ủng hộ đảng FdI của bà Meloni đã rơi xuống mức dưới 30%. “Đây là vấn đề nghiêm trọng. Tôi cho rằng, đây là cuộc khủng hoảng cấp bách nhất đối với Chính phủ của bà ấy vào lúc này”, ông Giovanni Orsina, chuyên gia tại Đại học Luiss Guido Carli (Rome), nhận định.

Hành động cứng rắn

Đầu tháng 4, Chính phủ Ý tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để đối phó với tình trạng người di cư tăng vọt. Theo đó, giới chức nước này sẽ được phép mạnh tay hơn đối với những người nhập cư trái phép.

Chính quyền của Thủ tướng Meloni sẽ được phép đẩy nhanh quá trình nhận dạng và hồi hương những người di cư không được phép ở lại Ý. Bộ Chính sách Đường biển và Bảo hộ Dân sự nước này cho biết, một khoản ngân sách trị giá 5,45 triệu USD sẽ được tung ra để hỗ trợ việc thực thi tình trạng khẩn cấp tại Ý trong 6 tháng tới.

Thủ tướng Meloni cũng đã kêu gọi EU đóng góp nhiều hơn vào việc hạn chế tình trạng nhập cư bất hợp pháp.

Trước đó, Thượng viện Ý đã chính thức phê chuẩn luật mới dựa trên sắc lệnh do Chính phủ ban hành. Điểm mấu chốt của luật mới là các tàu cứu nạn trong khu vực phải di chuyển và cập cảng “không chậm trễ” sau khi giải cứu được người di cư, thay vì lênh đênh trên biển để tìm kiếm thêm các thuyền chở người di cư gặp nạn khác rồi mới vào bờ.

Tàu thuyền vi phạm sẽ bị phạt với mức phạt có thể lên tới 50.000 euro (53.000 USD). Nếu vi phạm nhiều lần, phương tiện sẽ bị tịch thu. Trên thực tế, ngay sau khi luật mới được ban hành, các lực lượng chấp pháp Ý đã tạm giữ tàu cứu nạn Geo Barents của lực lượng Bác sĩ Không biên giới (MSF) trong 20 ngày, đồng thời đưa ra án phạt 10.000 euro.

Tuy nhiên, việc triển khai luật mới vấp phải sự quan ngại từ Liên hợp quốc và nhiều tổ chức nhân đạo. Các ý kiến cho rằng, luật mới sẽ làm giảm hiệu quả các hoạt động tìm kiếm cứu nạn.

Đáp lại, Ý khẳng định không có ý định hạn chế hoạt động giải cứu của các tổ chức phi chính phủ, mà thay vào đó hướng đến việc chấm dứt các hoạt động giải cứu người trên biển một cách có hệ thống nhưng không có bất kỳ hình thức phối hợp nào.