Thủ tướng Sri Lanka thừa nhận nền kinh tế đã sụp đổ hoàn toàn
Nhận xét của Thủ tướng Ranil Wickremesinghe được đưa ra trong bối cảnh quốc đảo này đang đối mặt với cuộc khủng hoảng tài chính tồi tệ nhất trong lịch sử.
Một nhân viên an ninh canh gác trạm nhiên liệu ở Colombo. Ảnh: AFP
Hãng tin AP dẫn lời Thủ tướng Sri Lanka phát biểu trước các nhà lập pháp ngày 22/6 rằng nền kinh tế nước này đã sụp đổ sau nhiều tháng thiếu lương thực, nhiên liệu và điện. Theo ông Wickremesinghe, quốc gia Nam Á này đang phải đối mặt với một tình huống nghiêm trọng, chứ không chỉ dừng lại ở tình trạng thiếu hụt, cũng như có khả năng rơi xuống đáy.
Cuộc khủng hoảng hiện được coi là tồi tệ nhất trong lich sử Sri Lanka, nhưng ông Wickremesinghe không trích dẫn bất kỳ diễn biến mới cụ thể nào khi đưa ra tuyên bố trên.
Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng những bình luận của nhà lãnh đạo Sri Lanka dường như nhằm nhấn mạnh với các nhà phê bình và các nhà lập pháp đối lập rằng ông đã kế thừa một nhiệm vụ khó khăn mà không thể nhanh chóng khắc phục.
Người dân xếp hàng chờ mua nhiên liệu để đun nấu tại Colombo, Sri Lanka, ngày 17/6/2022. Ảnh: THX/TTXVN
Ông Anit Mukherjee, một nhà chính sách và nhà kinh tế tại Trung tâm Phát triển Toàn cầu ở Washington, nhận xét: “Ông ấy đang đặt ra mức kỳ vọng rất thấp”. Mặt khác, tuyên bố của ông Ranil Wickremesinghe cũng gửi một thông điệp đến những người cho vay tiềm năng rằng: “Bạn không thể để một quốc gia có tầm quan trọng chiến lược như vậy sụp đổ”.
Nền kinh tế Sri Lanka đang chịu sức nặng của các khoản nợ chồng chất, mất mát nguồn doanh thu từ du lịch cùng các tác động khác của đại dịch COVID-19 cũng như chi phí hàng hóa tăng cao. Kết quả là quốc gia sắp phá sản này hầu như không còn t.iền để nhập khẩu xăng, sữa, khí đốt và giấy vệ sinh.
Các nhà lập pháp của hai đảng đối lập ở Sri Lanka đang tẩy chay Thủ tướng Wickremesinghe, người vừa trở thành thủ tướng cách đây hơn một tháng và cũng là Bộ trưởng Tài chính, vì đã không thực hiện cam kết xoay chuyển nền kinh tế.
Ảnh: THX/TTXVN
Thủ tướng Wickremesinghe cho biết Sri Lanka không thể nhập khẩu nhiên liệu nhập khẩu do Tập đoàn Dầu khí Ceylon đang nợ nần chồng chất 700 triệu đô la Mỹ. Vì lẽ đó, không quốc gia hay tổ chức nào trên thế giới sẵn sàng cung cấp nhiên liệu cho Sri Lanka.
Cuộc khủng hoảng đã bắt đầu ảnh hưởng đến tầng lớp trung lưu của Sri Lanka, ước tính chiếm từ 15 – 20% dân số thành thị của đất nước. Tầng lớp trung lưu bắt đầu tăng lên từ những năm 1970 sau khi nền kinh tế Sri Lanka mở cửa nhiều hơn cho hoạt động thương mại và đầu tư.
Thế nhưng, giờ đây, những người chưa bao giờ phải suy nghĩ nhiều về giá nhiên liệu và thực phẩm lại đang phải chật vật xoay xở để đủ ba bữa ăn một ngày.
Video đang HOT
Ảnh: AFP/TTXVN
Ông Bhavani Fonseka, nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Thay thế Chính sách ở Colombo, thủ đô Sri Lanka, nói: “Nếu tầng lớp trung lưu còn gặp khó khăn như thế này, hãy thử tưởng tượng những người yếu thể hơn sẽ bị ảnh hưởng nặng nề như thế nào.
Các cơ quan chính phủ đã nghỉ làm vào thứ Sáu hàng tuần trong thời hạn ba tháng để tiết kiệm nhiên liệu, cũng như có thời gian tự trồng rau quả. Theo số liệu chính thức, tỷ lệ lạm phát đối với thực phẩm là 57%.
Ông Wickremesinghe nhậm chức sau nhiều ngày lên tiếng phản đối dữ dội về cuộc khủng hoảng kinh tế của đất nước. Hôm 22/3, ông đổ lỗi cho chính phủ t.iền nhiệm đã không hành động kịp thời khi dự trữ ngoại hối của Sri Lanka giảm dần.
Người dân mua sắm tại một khu chợ ở Colombo, Sri Lanka, ngày 21/5/2022. Ảnh: THX/TTXVN
Cuộc khủng hoảng ngoại tệ này đã siết chặt khả năng nhập khẩu hàng hóa, gây ra tình trạng thiếu hụt trầm trọng nhu yếu phẩm. “Nếu ít nhất các bước làm chậm sự sụp đổ của nền kinh tế được thực hiện ngay từ đầu, thì chúng ta đã không phải đối mặt với tình huống khó khăn này ngày nay. Nhưng chúng ta đã đ.ánh mất cơ hội này”, Thủ tướng Sri Lanka nói.
Cho đến nay, Sri Lanka đang “vật vờ” tồn tại, chủ yếu nhờ nguồn hỗ trợ 4 tỷ đô la Mỹ trong hạn mức tín dụng từ nước láng giềng Ấn Độ. Nhưng Thủ tướng Wickremesinghe nói rằng Ấn Độ sẽ không thể cứu cánh Sri Lanka lâu hơn nữa.
Ngân hàng Thế giới (WB) đã cam kết hỗ trợ Colombo từ 300 – 600 triệu đô la Mỹ để mua thuốc và các mặt hàng thiết yếu khác. Ngoài ra, Sri Lanka thông báo rằng họ sẽ đình chỉ trả khoản nợ nước ngoài 7 tỷ USD đã đáo hạn trong năm nay, trong khi chờ đợi kết quả của các cuộc đàm phán với Quỹ T.iền tệ Quốc tế (IMF) về một gói giải cứu mới. Ước tính, quốc gia này trung bình phải trả 5 tỷ đô la Mỹ mỗi năm cho đến tận năm 2026.
Theo ông Wickremesinghe, sự trợ giúp của IMF dường như là lựa chọn duy nhất của Sri Lanka hiện nay. Các quan chức IMF đã đến Sri Lanka để thảo luận về đề xuất cứu trợ mới. Hai bên có thể đạt được một thỏa thuận vào cuối tháng 7.
Thủ tướng Sri Lanka: Nền kinh tế 'đã sụp đổ'
Trong tuyên bố gửi đến những nhà lập pháp hôm 22/6, Thủ tướng Sri Lanka cho biết nền kinh tế nước này đã "sụp đổ" sau nhiều tháng thiếu lương thực, nhiên liệu và điện.
Thủ tướng Sri Lanka Ranil Wickremesinghe cho rằng quốc gia Nam Á sẽ phải một mình đối mặt với "một tình huống nghiêm trọng hơn nhiều" so với tình trạng thiếu hụt hiện tại. Ông cũng cảnh báo về "khả năng rơi xuống đáy vực" của nền kinh tế nước này, theo AP.
"Nền kinh tế của chúng ta đã hoàn toàn sụp đổ", ông nói.
Cuộc khủng hoảng trên quốc đảo 22 triệu dân này được xem là tồi tệ nhất trong những năm gần đây.
Trong tuyên bố của mình, ông Wickremesinghe không cho biết thêm bất kỳ diễn biến mới cụ thể nào. Dường như ông muốn nói với những người chỉ trích và các nhà lập pháp đối lập rằng ông đang kế thừa một nhiệm vụ khó khăn và không thể giải quyết nhanh chóng.
Khó khăn trăm bề
Anit Mukherjee, nghiên cứu sinh chính sách và nhà kinh tế học tại Trung tâm Phát triển Toàn cầu ở Washington, cho rằng: "Ông ấy (Thủ tướng Ranil Wickremesinghe) đang đặt ra những kỳ vọng cực kỳ thấp".
Người dân xếp hàng mua dầu hoả ở thủ đô Colombo. Ảnh: AP.
Tuyên bố của ông Wickremesinghe cũng nhằm gửi một thông điệp đến những quốc gia, tổ chức quốc tế rằng họ "không thể để một quốc gia có tầm quan trọng chiến lược như vậy sụp đổ", ông Mukherjee cho biết.
Ông cũng nhấn mạnh Sri Lanka nằm ở một trong những tuyến đường vận chuyển nhộn nhịp nhất thế giới.
Nền kinh tế Sri Lanka đang chịu áp lực của các khoản nợ chồng chất, chi phí hàng hóa tăng cao, doanh thu du lịch bị mất và các tác động khác của đại dịch. Tình trạng trên khiến quốc gia này hầu như không có t.iền để nhập khẩu xăng, sữa, khí đốt và giấy vệ sinh.
Các nhà lập pháp từ hai đảng đối lập chính đang tẩy chay quốc hội trong tuần này nhằm phản đối ông Wickremesinghe vì đã không thực hiện cam kết xoay chuyển nền kinh tế.
Ông Wickremesinghe cho biết Sri Lanka không thể mua nhiên liệu nhập khẩu do tập đoàn xăng dầu của họ gặp nợ nần chồng chất.
Ông cho biết tập đoàn dầu khí Ceylon đang mắc nợ 700 triệu USD. "Kết quả là không có quốc gia hay tổ chức nào trên thế giới sẵn sàng cung cấp nhiên liệu cho chúng ta. Họ thậm chí còn không sẵn lòng cung cấp nhiên liệu để lấy t.iền mặt ".
Cuộc khủng hoảng đã bắt đầu ảnh hưởng đến tầng lớp trung lưu của Sri Lanka, vốn được ước tính chiếm từ 15% đến 20% dân số thành thị của nước này. Tầng lớp trung lưu Sri Lanka bắt đầu mở rộng vào những năm 1970 sau khi nước này mở cửa nền kinh tế.
Tầng lớp trung lưu ở Sri Lanka thường là những người không phải suy nghĩ nhiều về giá nhiên liệu hoặc thực phẩm. Giờ đây, những người này đang phải xoay sở cho những bữa ăn hàng ngày.
Bhavani Fonseka, nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Lựa chọn Chính sách ở Colombo, thủ đô Sri Lanka, cho biết: "Họ (tầng lớp trung lưu) thực sự đã gặp xáo trộn chưa từng có trong 3 thập niên qua".
"Nếu tầng lớp trung lưu đang gặp khó khăn như thế này, hãy tưởng tượng những người dễ bị tổn thương hơn sẽ bị ảnh hưởng nặng nề như thế nào", bà Fonseka nói thêm.
Viên chức Sri Lanka đã được cho phép nghỉ vào thứ sáu hàng tuần trong 3 tháng để tiết kiệm nhiên liệu di chuyển và tăng gia sản xuất. Theo số liệu chính thức, tỷ lệ lạm phát đối với thực phẩm ở quốc đảo này lên đến 57%.
Lựa chọn duy nhất
Ông Wickremesinghe nhậm chức thủ tướng cách đây hơn một tháng trong bối cảnh cuộc khủng hoảng kinh tế của Sri Lanka diễn ra trầm trọng. Hôm 22/6, ông đổ lỗi cho chính phủ t.iền nhiệm đã không hành động kịp thời khi dự trữ ngoại hối của Sri Lanka giảm dần.
Cuộc khủng hoảng ngoại tệ đã làm nhập khẩu bị hạn chế, tạo ra tình trạng thiếu hụt hàng hoá nghiêm trọng. Người dân nước này trong nhiều tuần qua phải đứng xếp hàng dài để mua được nhu yếu phẩm.
Một người bán dừa đang đợi khách tại một khu chợ ở Colombo. Ảnh: AP.
"Nếu (chính phủ t.iền nhiệm - PV) hành động từ đầu để làm chậm sự sụp đổ của nền kinh tế thì chúng ta đã không phải đối mặt với tình huống khó khăn như bây giờ. Nhưng chúng ta đã đ.ánh mất cơ hội", Thủ tướng Ranil Wickremesinghe cho biết.
Cho đến nay, Sri Lanka vẫn được hỗ trợ chủ yếu từ 4 tỷ USD hạn mức tín dụng của nước láng giềng Ấn Độ. Tuy nhiên, ông Wickremesinghe cảnh báo rằng Ấn Độ sẽ không thể giữ Sri Lanka trụ vững lâu.
Colombo cũng đã nhận được cam kết khoản viện trợ từ 300 đến 600 triệu USD của Ngân hàng Thế giới để mua thuốc và các mặt hàng thiết yếu khác.
Sri Lanka thông báo rằng nước này sẽ đình chỉ trả khoản nợ 7 tỷ USD đến hạn trong năm nay trong lúc chờ kết quả của các cuộc đàm phán về gói cứu trợ với Quỹ T.iền tệ Quốc tế. Trung bình, nước này phải trả 5 tỷ USD mỗi năm cho đến năm 2026.
Ông Wickremesinghe cho biết sự trợ giúp của IMF dường như là lựa chọn duy nhất của Sri Lanka trong thời điểm này. Các quan chức của tổ chức này đang đến thăm Sri Lanka để bàn bạc về gói cứu trợ.
Đại diện của các cố vấn tài chính và pháp lý cho chính phủ về tái cơ cấu nợ cũng đang đến nước này. Nhóm làm việc của Bộ Tài chính Mỹ cũng sẽ đến đây vào tuần tới, ông cho biết.
Sri Lanka sẵn sàng mua thêm dầu của Nga Kể từ khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra, giá dầu toàn cầu đã tăng chóng mặt. Thủ tướng Sri Lanka mới được bổ nhiệm Ranil Wickremesinghe. Ảnh: AP Theo kênh TRTWORLD/AP ngày 12/6, trong khi Mỹ và các đồng minh tìm cách cắt giảm các nguồn tài chính từ dầu thô của Moskva, việc Nga đang chào bán mặt hàng này với mức...