Thứ trưởng Bộ KHĐT: Các dự án BOT đang rất ‘tù mù’, thiếu công khai

Mai Hoàng Minh15:38 23/08/2017

“Các cơ quan quản lý cứ nói là làm BOT phải hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và doanh nghiệp? Nhưng thực tế những dự án BOT lại không công khai, minh bạch, “tù mù”, khiến ngươi dân, doanh nghiệp phải chịu đựng những chi phí không hợp lý” – Thứ trưởng Bộ KHĐT Đặng Huy Đông nói.

Tại cuộc tọa đàm trực tuyến “Giảm gánh nặng chi phí, thúc đẩy doanh nghiệp tư nhân phát triển” sáng 23.8, ông Đặng Huy Đông, Thứ trưởng Bộ KHĐT đã dẫn câu chuyện phí BOT để minh họa cho những gánh nặng mà doanh nghiệp đang phải gánh chịu.

“BOT là chi phí không hợp lý mà cả xã hội chúng ta đang phải chịu đứng. Chúng ta làm BOT không theo một quy định nào cả”, ông Đông nói và cho biết, trước những bất cập về các dự án BOT giao thông, trước đây Bộ KHĐT đã phản ứng và góp ý nhưng cơ quan quản lý không nghe.

“Khi triển khai các dự án BOT giao thông, chúng ta cứ nói chung chung là hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp? Thế nhưng thế nào là hài hòa”, ông Đông nêu câu hỏi và “bức xúc”: “Nếu hài hòa thì tại sao khi triển khai những dự án đầu tư theo hình thức BOT các cơ quan chức năng lại không công khai, minh bạch”?

“Tại sao chúng ta không công khai minh bạch, đấu thầu các dự án BOT? không công khai số lượng xe, nguồn vốn đầu tư. Chúng ta không công khai, cứ để “tù mù” thế này là không chấp nhận được” – ông Đông bức xúc.

Theo ông Đông, để giải quyết, giảm những chi phí khộng hợp lý cho doanh nghiệp và người dân thì phải làm quyết liệt, các bộ, ngành và các đơn vị liên quan cần đối thoại trực tiếp với nhau. “Đặc biệt cần phải công khai hóa, chứ không thể để tù mù như hiện nay được” – ông Đông nói.

Ông Đông cũng nói thẳng rằng: “Nếu không bàn và có giải pháp quyết liệt cuối cùng thì đầu năm nói, giữa năm nói và cuối năm vẫn như thế. Đầu nhiệm kỳ nói nhưng cuối nhiệm kỳ rồi vẫn như thế”.

Ông Ngô Văn Điển, Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp tư nhân Việt Nam cũng phàn nàn rằng, doanh nghiệp đang phải “gánh” rất nặng chi phí BOT khi chỉ riêng QL 1A đã tồn tại hàng chục trạm thu phí. “Chủ nghĩa thân hữu đang làm méo mó mọi thứ, khiến doanh nghiệp nặng gánh chi phí chính thức và phi chính thức” – ông Điển nói.

Theo Văn Kiên (Tiền phong)

'Chẳng ai làm BOT Cai Lậy nếu đặt trạm thu phí ở tuyến tránh'

Trưởng ban Quản lý đầu tư các dự án công tư (Bộ GTVT) cho rằng khi sự việc đã xảy ra, Bộ GTVT phải minh bạch BOT Cai Lậy từ quá trình thực hiện dự án đến thu phí.

Trao đổi với Zing.vn, ông Nguyễn Danh Huy, Vụ trưởng - Trưởng ban Quản lý đầu tư các dự án công tư (PPP), Bộ GTVT, cho rằng làm BOT, hay PPP ở Việt Nam còn rất mới. Chúng ta có quá ít kinh nghiệm nên khi thực hiện "không tránh khỏi sai sót".

Để giải quyết các sự việc tương tự có thể xảy ra như tại BOT Cai Lậy thì cần phải hoàn thiện khung thể chế, minh bạch dự án, tham vấn người dân.

Phải công khai, minh bạch dự án

- Từ chủ trương về xã hội hóa trong huy động nguồn lực nhưng giờ BOT lại bị xem như thiếu minh bạch, biến dạng, méo mó... Là đại diện cho cơ quan quản lý Nhà nước, ông nói gì?

- Chúng tôi luôn nghiêm túc, cầu thị, lắng nghe các ý kiến phản biện. Có ý kiến rất xây dựng, cần tiếp thu như quy trình tham vấn, lấy ý kiến người dân.

Video đang HOT

Tôi ví dụ, khi làm đường qua Tiền Giang thì người ở Hà Nội, Hải Phòng... cũng đi qua Tiền Giang. Vậy chúng ta có tham vấn họ không hay chỉ cần tham vấn qua cơ quan đại diện cho người dân là HĐND, ĐBQH, hiệp hội vận tải trung ương và địa phương?

Chúng tôi có hai lựa chọn: Không làm thì không sai. Hai là vẫn phải làm. Làm thì không tránh khỏi sai sót. Ông Nguyễn Danh Huy

Hay là ý kiến việc miễn giảm phí BOT Cai Lậy. Chúng tôi ghi nhận, tiếp thu các ý kiến và khắc phục ngay.

Hiện nay, làm BOT hay PPP ở nước ta nói chung còn rất mới, chúng ta quá ít kinh nghiệm. Khuôn khổ pháp lý không có mà dựa.

Chúng tôi có hai lựa chọn: Không làm thì không sai. Hai là vẫn phải làm. Làm thì không tránh khỏi sai sót. Chúng tôi đã làm và làm theo kiểu "dò đá qua sông" nên sai sót là khó tránh. Nhưng chúng tôi đã nhận diện và đang khắc phục nó.

- Trường hợp Cai Lậy, ông thấy sai ở đâu?

- Với Cai Lậy, nhược điểm lớn nhất là việc Bộ GTVT tuyên truyền chưa tốt, cả trong phối hợp với địa phương, dẫn đến cả xã hội hiểu sai bản chất dự án.

Trước khi thực hiện, Bộ GTVT đã cùng với tỉnh Tiền Giang so sánh các phương án. Phương án 1 là trạm thu phí đặt trên tuyến tránh thì có 2 hệ lụy: Phương án tài chính không khả thi trong khi phương tiện vẫn tập trung đi trên QL1, ùn tắc và tai nạn vẫn diễn ra.

Ông Nguyễn Danh Huy, Vụ trưởng - Trưởng ban Quản lý đầu tư các dự án công tư (Bộ GTVT). Ảnh: Duy Phạm.

Phương án 2 là nâng cấp toàn bộ QL1 đi qua thị trấn, nay là thị xã Cai Lậy. Vì tất cả đang xuống cấp. Bộ đã xin ý kiến để Tiền Giang lựa chọn 2 phương án. Sau khi có văn bản tham vấn gửi HĐND và đoàn ĐBQH - các cơ quan đại diện cho người dân, các cơ quan này đều trả lời thống nhất vị trí đặt trạm trên QL1, đề nghị cải tạo nâng cấp QL1 và làm tuyến tránh, như hiện giờ.

Điểm không hợp lý thứ hai với Cai Lậy mà chúng tôi thừa nhận là việc người dân quanh trạm đi một quãng đường ngắn mà phải trả phí. Đó là chính sách bất cập.

Ở đây có thông tin nói rằng doanh nghiệp ở địa phương nói một ngày đi qua đi lại 4 lần thì trả phí 4 lần, chẳng hạn 4 nhân 60.000 đồng/lần bằng 240.000 đồng, cái đó không đúng. Nếu họ mua vé tháng, vé quý thì một ngày đi qua 1 hay 4 lần, 10 lần cũng như nhau.

- Trạm BOT Cai Lậy chưa hoạt động trở lại dù Bộ GTVT và Tiền Giang đã thống nhất phương án giảm giá phí. Theo ông, trong tình thế hiện nay, lối ra nào để giải quyết điểm nóng này?

- Đầu tiên là cần phải tuyên truyền để minh bạch thông tin về dự án và quá trình thực hiện đến thu phí.

Với dự án này, vào năm 2008, trước thực trạng giao thông qua thị trấn Cai Lậy ách tắc, khi tỉnh có đề nghị, tư vấn nghiên cứu đã đề nghị mở rộng thêm 2 làn xe quốc lộ 1. Nếu mở rông quốc lộ 1 thì phải giải phóng mặt bằng toàn bộ cư dân sống hai bên đường, khoảng 200 hộ. Tổng dự toán lúc đó khoảng 2.000 tỷ đồng.

Nhưng ngay cả khi mở rộng vẫn không tăng được năng lực khai thác quốc lộ 1. Vì vẫn là đường đi qua đô thị, tức phải chạy dưới 50 km/h. Trong khi đó, nếu làm tuyến tránh thì xe có thể chạy 80 km/h mà tổng chi phí chỉ 1.300 tỷ đồng.

Cho nên Bộ GTVT đề nghị chọn 1 trong 2 phương án đó, cái nào tổng chi phí người dân phải trả ít hơn thì làm. Bộ đã có văn bản báo cáo Thủ tướng quá trình thực hiện. Toàn bộ quá trình nghiên cứu, tham vấn thế nào, lấy ý kiến địa phương thế nào, có phải đúng là địa phương không biết gì không... tất cả đều rõ. Nếu địa phương không biết gì thì chắc chắn Bộ GTVT có vấn đề trong thực hiện.

Đặt trạm ở tuyến tránh thì không có BOT Cai Lậy

- Vấn đề miễn phí cho người dân trong khu vực dự án trước đó đã áp dụng một số trạm khi tình hình căng thẳng như Bến Thủy, Quán Hàu... nhưng lại không áp dụng với Cai Lậy trước khi chính thức thu phí. Tại sao?

- Từ ngày 12/5, Bộ GTVT đã lấy ý kiến tất cả địa phương về bất cập các trạm phí, từ đó đề xuất các cơ chế miễn giảm của trạm thu phí. Nhưng quá trình trả lời của các địa phương rất chậm. Đến nay mới có 33 tỉnh trả lời. Riêng Cai Lậy, Bộ không lường trước được.

Đáng ra, Bộ phải chỉ đạo xử lý xong bất cập các trạm phí trước đó mới thu phí với Cai Lậy. Tuy nhiên, chúng tôi quá tin tưởng vào việc trước đó khi làm đã lấy ý kiến người đại diện cho người dân. Thấy họ đồng thuận rồi cứ nghĩ mọi thứ đồng thuận.

Ông Nguyễn Danh Huy: "Điểm không hợp lý thứ hai với Cai Lậy mà chúng tôi thừa nhận là việc người dân quanh trạm đi một quãng đường ngắn mà phải trả phí ". Đồ họa: Minh Trí.

- Để giải quyết bài toán Cai Lậy, một số chuyên gia có đề nghị giảm phí, kéo dài vòng đời dự án đồng thời di dời vị trí đặt trạm, ông thấy sao?

- Khi nói đến giảm phí, tôi nhớ có chuyên gia từng đề nghị phải đánh giá sức chi trả của người dân. Tôi cho đó là ý kiến hay và rất đáng quan tâm.

Chúng ta phải xem mức phí đặt ra có nặng quá không. Chúng tôi đã đề nghị Chính phủ, kiến nghị Quốc hội giao một cơ quan độc lập với Bộ GTVT đánh giá vấn đề này. Từ đó xây dựng chính sách khách quan.

Nếu đặt trạm thu phí Cai Lậy ở tuyến tránh thì không có dự án, vì nhà đầu tư không làm. Ông Nguyễn Danh Huy

Nhưng khi đặt ra mức phí rồi, đánh giá rồi thì không nên giảm. Vì ảnh hưởng thông số đầu vào dự án, dòng tiền thay đổi thì nhà tài trợ vốn (ngân hàng) có chịu không? Vì khoản vay của nhà đầu tư có thể thành nợ xấu.

Còn về việc dời trạm, trước hết cần xem việc đặt trạm đó có đúng quy định pháp luật không.

Pháp luật quy định rất rõ về vị trí đặt trạm. Đó là phải đặt trong phạm vi dự án. Ở đây trạm nằm trong phạm vi dự án. Và như tôi nói từ đầu, có sự thỏa thuận với địa phương. Việc đặt trên tuyến tránh đã được nghiên cứu, gửi cho tỉnh lấy ý kiến nhưng trong trường hợp đó dự án không có đâu, vì nhà đầu tư không làm.

Vì sao chỉ định thầu?

- Một trong những bức xúc lớn nhất hiện nay với các dự án BOT là áp dụng cơ chế chỉ định thầu, khiến dư luận đặt câu hỏi về tính minh bạch. Ông nói gì?

- Đúng là hầu hết dự án BOT vừa qua được chỉ định thầu. Tuy nhiên, ở đây cần phân biệt rõ có hai loại.

Loại thứ nhất theo quy định pháp luật thì Thủ tướng có thẩm quyền chỉ định với dự án cấp bách. Hai là khi triển khai đấu thầu, mà bước 1 chỉ có 1 nhà đầu tư thì không triển khai bước hai là đấu thầu nữa mà đương nhiên là chỉ định thầu. Vấn đề là hãy xem chỉ định thầu đó có đúng quy định không.

- Nhưng kết luận mới nhất của Thanh tra Chính phủ cũng quan ngại về việc hầu hết chỉ định thầu?

- Đúng là Thanh tra Chính phủ chỉ ra có hiện tượng đó nhưng không nói rằng chỉ định thầu này là vi phạm pháp luật.

Nếu chỉ định thầu vi phạm pháp luật thì theo tôi, chắc chắn phải hình sự hóa. Vi phạm pháp luật là gì, là qua sơ tuyển có hai nhà đầu tư mà vẫn chỉ định chứ không đấu thầu. Hay là Bộ chỉ định thầu mà không phải là Thủ tướng, tức là sai thẩm quyền. Đó mới là vi phạm.

Tôi đồng ý rằng chưa có đấu thầu là chưa tốt. Nhưng tôi xin cung cấp luôn một ví dụ như án vành đai 3 TP.HCM đoạn Tân Vạn - Nhơn Trạch, chúng tôi tổ chức đấu thầu rồi mà không có nhà đầu tư nào vào. Sơ tuyển rồi cũng không ai vào.

- Hiện dư luận cho rằng một lý lẽ phổ biến được áp dụng để "lách luật" nhằm chỉ định thầu là do "dự án cấp bách", ông nói sao?

- Tôi xin lấy chính ví dụ tại BOT Cai Lậy. Từ năm 2008, trên cơ sở đề nghị của tỉnh, dự án được lập nhưng 4 năm không bố trí được ngân sách để làm.

5 năm sau, tỉnh có văn bản trình bày dự án rất cấp bách: Lưu lượng xe lớn hơn 20.000 xe/ngày đêm, thường xuyên ùn tắc, gây bức xúc cho người dân trong khu vực, nhiều vụ tai nạn xảy ra. Tôi nghĩ khi chúng ta nói đến tính mạng con người rồi mà bảo không cấp bách nữa thì...

Hay ví dụ về toàn bộ dự án trên QL1 cũng là chỉ định thầu. Tại thời điểm đó, Nghị quyết TƯ đề ra việc hoàn thành cơ bản toàn bộ vào năm 2016.

Dự án này có bức xúc hay không chúng ta hãy nhớ lại sẽ rõ. Khi đó trên QL1 thường xuyên tai nạn đối đầu vì không có phân cách giữa, báo chí phản ánh liên tục... Vì thế Thủ tướng mới lắng nghe rất nhiều ý kiến cơ quan tham mưu để ra quyết định chỉ định thầu chứ không chỉ nghe Bộ GTVT.

- Ông nghĩ sao trước lo ngại các dự án BOT tới đây sẽ khó triển khai sau nhiều vụ việc phức tạp vừa qua?

- Tôi cho rằng với các dự án mới sẽ không có vấn đề gì. Chỉ cần chúng ta hoàn thiện khung thể chế, tháo gỡ kênh huy động vốn đồng thời tuân thủ việc minh bạch dự án, tham vấn người dân.

Vì sao 20 năm rồi các nhà đầu tư nước ngoài không đầu tư hạ tầng theo hình thức BOT mà toàn chọn hình thức FDI? Ví dụ các cảng biển hiện nay huy động hơn 150.000 tỷ nhưng họ không làm BOT mà là FDI vì đầu tiên là hệ thống văn bản pháp luật còn bất cập, chưa hoàn chỉnh. Hai là họ còn quá nhiều rủi ro.

Nguyên lý cơ bản nhất của PPP là cơ chế phân bổ rủi ro trên nguyên tắc bên nào quản trị rủi ro nào tốt thì bên đấy gánh rủi ro đó.

Theo Zing News

Sắp công bố kết luận kiểm toán BOT Cai Lậy Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc cho biết, trong số 24 dự án BOT sắp được Kiểm toán nhà nước công bố kết luận có cả trạm Cai Lậy, Tiền Giang. Ngày 21/8, ông Hồ Đức Phớc, Kiểm toán Nhà nước cho biết, đã kết thúc kiểm toán thêm 24 dự án BOT giao thông và sẽ công bố vào tháng...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: bốt các dự án bot các dự án bot thiếu công khai thứ trưởng bộ khđt đặng huy đông

Xem thêm Share

Xem nhiều

Vụ dụ dỗ người dân tu tập mê tín: Một bị hại phải bán 3 căn nhà ở Hà Nội01:02

Xe Camry quay đầu giữa giao lộ thì "chạm trán" Lexus giá gần chục tỷ đồng00:36

Công an xác minh clip người đàn ông khuyết tật bị hai thanh niên đi xe máy không mũ bảo hiểm tát vào đầu01:20

Thực hư clip xe cứu thương chế còi "cố lên, sắp tới rồi" chạy ở TPHCM00:28

Xác minh clip 2 tài xế ô tô cầm kiếm dọa chém nhau giữa đường ở TPHCM00:52

Ô tô đâm sập cửa nhà dân ở Thái Nguyên, cuốn người đàn ông vào gầm08:05

Thông tin về clip CSGT quật ngã người đàn ông ở TPHCM07:30

Vụ trâu húc 2 người nhập viện ở Bình Chánh: Do nạn nhân chọc ghẹo trâu09:16

Phú bà rinh hết gia sản 'dằn mặt' mẹ chồng, ngày cưới kéo tới 3 thứ khủng?04:38

Ô tô con 'phóng như bay' gây tai nạn liên hoàn ở Đồng Nai00:50

Hằng Du Mục 'đối đầu' nhóm chống phá, tuyên bố lập vi bằng, 'nhá' loạt chứng cứ?04:05

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

TP.HCM: Bảo vệ phố đi bộ Nguyễn Huệ bị người dắt chó đánh trọng thương

15:47:20 27/02/2025

Bị bảo vệ nhắc nhở không dắt chó vào phố đi bộ Nguyễn Huệ (Q.1, TP.HCM), nam thanh niên đánh bảo vệ trọng thương, khiến nạn nhân phải đi cấp cứu.

Tuyên dương 2 người dập lửa cứu nạn nhân vụ 'con dùng xăng đốt mẹ ruột'

15:44:33 27/02/2025

2 thanh niên ở Trà Vinh phát hiện vụ việc con trai dùng xăng đốt mẹ ruột đã dũng cảm cầm bình xịt chữa cháy ra dập lửa cứu người.

Con tạt xăng đốt mẹ: Nạn nhân bỏng nặng, giám định tâm thần con trai

15:42:06 27/02/2025

Bác sĩ cho biết, nạn nhân vụ con trai tạt xăng đốt mẹ bị bỏng sâu, có tiên lượng dè dặt. Trong khi đó, gia đình cũng tiết lộ tình hình của hung thủ sau khi bị cơ quan chức năng tạm giữ.

Cháy cửa hàng điện thoại ở Đồng Hới, nhiều tài sản bị thiêu rụi

12:36:32 27/02/2025

Đến khoảng 9h40 cùng ngày, vụ cháy cơ bản được khống chế, nhiều thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại, loa bên trong cửa hàng bị thiêu rụi... gây thiệt hại lớn. Nguyên nhân vụ cháy hiện đang được điều tra, làm rõ.

Lâm Đồng: Xe tải chở bia cháy rụi cabin khi qua đèo Mimosa

12:33:49 27/02/2025

Sau khi xảy ra vụ việc, Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh Lâm Đồng cùng Công an thành phố Đà Lạt đến hiện trường để điều tiết giao thông, khám nghiệm hiện trường điều tra nguyên nhân hỏa hoạn.

Nhanh chóng khống chế đám cháy phòng trà trong khu dân cư ở Đà Nẵng

12:31:26 27/02/2025

Đến khoảng 8h30, đám cháy đã được khống chế. Vụ cháy không gây thiệt hại về người, mặc dù phát hiện sớm nhưng do phòng trà có nhiều vật dễ cháy khiến ngọn lửa bùng lên nhanh chóng, thiêu rụi toàn bộ tài sản bên trong.

Cà Mau: Dông lốc làm hư hỏng nhiều nhà cửa

20:20:10 26/02/2025

Ngoài ra, trên biển xảy ra 4 vụ việc làm 9 thuyền viên mất tích, chìm 2 tàu cá và cháy 1 tàu cá, ước thiệt hại về tài sản khoảng 1 tỷ đồng; 1 vụ điện giật làm chết 1 người.

Quảng Ngãi huy động hàng trăm bộ đội, người dân gia cố khẩn cấp bờ biển Mỹ Khê

17:24:55 26/02/2025

Trước thực trạng đó, UBND thành phố huy động 350 người và phương tiện gồm xe múc, xe đào để đắp bờ chắn bằng bao cát nhằm ứng phó tạm thời bờ biển Mỹ Khê để phục vụ cho bà con, du khách tham quan, tắm biển .

Hỏa hoạn ở Thái Nguyên, phát hiện một thi thể dưới gầm giường

16:18:39 26/02/2025

Ngay sau khi vụ cháy xảy ra, lực lượng chức năng phát hiện thi thể ông T.V.Đ dưới gầm giường của lán tạm trước nhà.

Xây đường sắt 8,37 tỷ USD nối với Trung Quốc: "Tiến độ, thời gian rất gấp"

15:22:55 26/02/2025

Với mục tiêu hoàn thành năm 2030, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đặt ra các mốc tiến độ, thời gian rất gấp, phải thực hiện cùng lúc nhiều khâu.

Nghệ An chỉ đạo tạm dừng xây dựng, sửa chữa trụ sở hành chính cấp huyện

14:53:52 26/02/2025

UBND tỉnh Nghệ An vừa yêu cầu tạm dừng các công trình, dự án đầu tư mới, sửa chữa các đơn vị hành chính cấp huyện để tránh lãng phí, trong đó có trụ sở Huyện ủy Đô Lương với kinh phí gần 73 tỷ đồng, vừa khởi công.

Vụ tai nạn khiến 3 người tử vong ở Hà Nội: Tài xế ô tô vi phạm nồng độ cồn

14:41:12 26/02/2025

Sau khi xảy ra vụ tai nạn khiến 3 người tử vong tại huyện Phúc Thọ (Hà Nội), lực lượng CSGT đã kiểm tra nồng độ cồn của tài xế ô tô và phát hiện người này vi phạm nồng độ cồn.

Có thể bạn quan tâm

Thế giới tiêu thụ 100 tỉ gói mì ăn liền hằng năm, Việt Nam xếp thứ mấy?

Thế giới

16:13:34 27/02/2025

Hội nghị của Hiệp hội Mì ăn liền thế giới (WINA) cho biết các nhà sản xuất đang phát triển sản phẩm tốt hơn cho sức khỏe, trong bối cảnh Việt Nam vẫn nằm trong nhóm tiêu thụ mì gói nhiều nhất thế giới.

Sốc trước số tiền mà Văn Toàn cho Hoà Minzy vay, đúng bạn thân nhà người ta

Sao thể thao

16:10:45 27/02/2025

Cả hai biết nhau từ thời 19 tuổi và giữ mối quan hệ thân thiết đến tận bây giờ. Mới đây, Hòa Minzy còn tham gia vào phiên livestream bán hàng của tiền đạo đội tuyển Việt Nam.

Phát hiện mới lí giải nguyên nhân sao Hỏa có màu đỏ

Lạ vui

16:07:49 27/02/2025

Các nhà khoa học vừa phát hiện một yếu tố mới có thể giải thích vì sao sao Hỏa có màu đỏ đặc trưng, thay thế giả thuyết phổ biến trước đây về quá trình hình thành lớp bụi phủ trên bề mặt hành tinh này.