Thụ thai nhân tạo đã “ươm mầm” quan hệ Mỹ – Cuba như thế nào?

Bị giam tại Mỹ suốt hơn 10 năm nhưng điệp viên Cuba Gerardo Hernandez, một trong 3 người vừa được Mỹ phóng thích, sắp cùng vợ chào đón đứa con của chính họ. Và chính việc anh “có con từ xa” đã góp phần vào việc Mỹ – Cuba bình thường hóa quan hệ.

Hernandez và vợ vui mừng chờ đón con sắp ra đời

Ngay khi xuất hiện cùng Gerardo Hernandez tại quốc hội Cuba với bụng bầu lớn trong ngày chào đón chồng trở về, chị Adriana Perez đã trở thành tâm điểm chú ý của báo giới. Khuôn mặt Perez rạng ngời và nắm lấy tay chồng trong khi xoa tay lên bụng.

Hernandez là người đứng đầu của mạng lưới điệp viên Cuba tại Mỹ có tên “Mạng lưới ong bắp cày”.

Một cố vấn cấp cao của thượng nghị sỹ Mỹ Patrick Leahy ngày 22/12 cho biết, chính vị nghị sỹ này đã thu xếp để giúp Perez được thụ tinh nhân tạo, một trong những chương lạ nhất của 18 tháng đàm phán “cửa hậu”, trước khi Washington và Cuba chính thức công bố nối lại quan hệ ngoại giao bị đóng băng hơn 50 năm qua.

Tim Rieser, trợ lý đối ngoại của Leahy tiết lộ với hãng tin AP rằng tất cả bắt đầu từ chuyến đi sang Cuba của vị nghị sỹ này tháng 2/2013. Ông Leahy đã nhiều lần được mời tới Havana kể từ những năm 1990, bởi cựu chủ tịch Fidel Castro cũng như chủ tịch hiện tại của Cuba Raul Castro do là người phản đối các lệnh cấm vận của Mỹ.

Leahy và vợ ông, Marcelle Pomerleau, một y tá đích thực, đã gặp với bà Perez. Tại thời điểm đó, Hernandez vẫn đang bị giam tại một nhà tù liên bang ở Victorville, California với 2 bản án tù chung thân, do tội danh âm mưu giết người cũng như các tội danh khác. Cuba nhiều lần phản đối việc bà Perez bị Mỹ từ chối cấp thị thực để vào thăm chồng.

“Bà ấy đã gặp cá nhân Marcelle để xin giúp đỡ. Bà ấy sợ rằng mình sẽ không bao giờ có được cơ hội có con”, Leahy, một nghị sỹ đảng Dân chủ đến từ Vermont và là chủ tịch tiểu ban ngân sách đối ngoại Thượng viện khẳng định trong một tuyên bố. “Là bậc cha mẹ và ông bà chúng tôi đều muốn giúp đỡ cô ấy”.

Khi trở về Mỹ, văn phòng của Leahy bắt đầu làm việc với các cơ quan chính phủ Mỹ. Các chuyến thăm dành cho vợ chồng không được phép diễn ra tại hệ thống nhà tù liên bang , nhưng các quan chức đã tìm thấy một tiền lệ, khi việc thụ tinh nhân tạo được phép tiến hành cho một phạm nhân.

Và khoảng đầu năm nay, lần thử nghiệm thụ tinh nhân tạo đầu tiên đã được tiến hành, nhưng không thành công. Một vài tháng sau, ở lần thử nghiệm tiếp theo, mọi chuyện thành công tốt đẹp. Quá trình này được tiến hành tại Panama, và mọi chi phí do chính phủ Cuba đài thọ, Rieser cho biết.

Giới chức Mỹ khi đó đang tìm cách giúp Alan Gross, công dân Mỹ bị kết án 15 năm tù tại Cuba, có được điều kiện tốt hơn. Gross bị bắt khi đang giới thiệu các thiết bị truyền thông bị cấm tại Cuba, trong khuôn khổ chương trình dân chủ của chính phủ Mỹ.

Rieser đã vận động hành lang để Perez được cấp thị thực vào Mỹ và tới thăm Hernandez 2 lần trong thời gian một năm rưỡi gần đây, sau khi chỉ được phép nhìn thấy chồng một lần suốt những năm trước.

Việc giới chức Mỹ hỗ trợ cho Perez và chồng có con thành công đã gây ấn tượng mạnh cho giới chức Cuba, những người cũng muốn đưa các cựu điệp viên của mình hồi hương.

Và chính những thành công trên đã tạo bầu không khí thuận lợi cho những cuộc đàm phán bí mật, giúp dẫn tới quyết định bình thường hóa quan hệ lịch sử hồi thứ Tư tuần trước. Và cũng chính trong dịp này, 3 điệp viên cuối cùng trong nhóm “bộ ngũ điệp viên Cuba” được trở về nhà, còn công dân Mỹ Alan Gross cùng một cựu điệp viên của nước này được phóng thích sau gần 20 năm bị giam tại Cuba.

Thanh Tùng

Theo Dantri/ AP